Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 129 (2018): Nasza Przeszłość

Artykuły

Próba identyfikacji nazw "Bronyk" i " Brysk" w związku z interwencją margrabiego brandenburskiego Zygmunta Luksemburskiego przeciwko Bartoszowi z Odolanowa w latach 1381-1382

  • Grzegorz Jacek Brzustowicz
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.129.25-37  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2018

Abstrakt

W 1381 roku król węgierski i polski Ludwik Andegaweński wydał Zygmuntowi Luksemburskiemu, margrabiemu brandenburskiemu, kandydatowi do polskiej sukcesji, polecenie zorganizowania wyprawy zbrojnej przeciwko przeciwnikowi przyszłych rządów margrabiego w Polsce – staroście kujawskiemu Bartoszowi Wazenborgowi z Odolanowa. Pretekstem do zorganizowania wyprawy militarnej było spustoszenie przez Bartosza okolicy zamku Odolanowa oraz uwięzienie rycerzy francuskich, którzy podążali na krucjatę do Prus. Do akcji przeciwko Bartoszowi Wazenborgowi doszło jesienią 1381 roku i została przerwana na prawie rok, do lata 1382 roku. Podczas dwóch pobytów margrabiego brandenburskiego ze swym wojskiem na terytorium Królestwa Polskiego, zatrzymywano się między innymi w miejscowościach, których nazwy zniekształcono w kancelarii Luksemburczyka, a co stało się dla historyków przyczyną trudności w ich identyfikacji. Chodzi o miejscowość „Bronik”, w której margrabia zatrzymał się 27 października 1381 roku i o „Brysk”, wspomniany w źródłach 31 sierpnia 1382 roku. Po przywołaniu dotychczasowych ustaleń historiografii w tej kwestii, stosując metodę analizy zapisów źródłowych tych nazw, w powiązaniu z analizą trasy przemarszu margrabiego, autor identyfikuje obydwie nazwy z miejscowościami na terenie Wielkopolski. Nowa identyfikacja tych nazw pozwala na pełniejsze zrozumienie działań margrabiego Zygmunta na terenie Polski w latach 1381-1382.

Bibliografia

  1. Codex diplomaticus Brandenburgensis, hrsg. v. A.F. Riedel, Berlin 1838- 1869, A: I Hauptteil, Bd. I-XXV; B: II Hauptteil, Bd. I-IV; C: III Hauptteil, Bd. I-III, SB: Suplementband. [Google Scholar]
  2. Jana Długosza Roczniki, czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego, Księga X (1370-1405), Tom VI/1, Red. Z. Perzanowski, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  3. Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, red. A. Gąsiorowski, tom XI, Poznań 1999. [Google Scholar]
  4. Kronika Jana z Czarnkowa, Red. A. Nowakowski, Kraków 1996. [Google Scholar]
  5. Regesta Historiae Neomarchicae, K.Kletke, Bd. I Abteilung, „Märkische Forschungen”, Bd. X, Berlin 1867. [Google Scholar]
  6. Bieniak J., Epilog zabiegów Siemowita IV o koronę polską, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Nauki Humanistyczno-społeczne, z. 58 (1973). [Google Scholar]
  7. Dąbrowski J., Ostatnie lata panowania Ludwika Węgierskiego (1370-1382), Kraków 1918. [Google Scholar]
  8. Hoensch J.K., Itinerar Kőnig und Kaiser Sigismund von Luxemburg 1368- 1437, Műnster 1995. [Google Scholar]
  9. Jurek T., Obce rycerstwo na Śląsku, Poznań 1996. [Google Scholar]
  10. Łojko J., Wojna domowa w Wielkopolsce w latach 1382-1385, [w:] „Gniezno. Studia i materiały historyczne”, II, Warszawa-Poznań 1987. [Google Scholar]
  11. Nowak Z., Polityka północna Zygmunta Luksemburskiego do roku 1411, Toruń 1964. [Google Scholar]
  12. Piwowarczyk D., Poczet rycerzy polskich XIV i XV wieku, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  13. Polaczkówna H., Ród Wazemborgów w Polsce, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego”, t. 7 (1926). [Google Scholar]
  14. Rymar E., Historia polityczna i społeczna Nowej Marchii w średniowieczu (do roku 1535), Gorzów Wlkp. 2015. [Google Scholar]
  15. Rymar E., Panowie von der Osten (Drzeńscy), cz. 3 i 4, NRHA, nr 6, t. 2, Gorzów 1999. [Google Scholar]
  16. Rymar E., Studia i materiały z dziejów Nowej Marchii i Gorzowa. Szkice historyczne, Gorzów Wlkp. 1999. [Google Scholar]
  17. Słownik Historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, red. A. Gąsiorowski, cz. III, z. 3, Poznań 1997. [Google Scholar]
  18. Spangenberg H., Hof- und Zentralverwaltung der Mark Brandenburg im Mittelalter, Leipzig 1908. [Google Scholar]
  19. Sperka J., Otoczenie Władysława Polczyka w latach 1370-1401, Katowice 2006. [Google Scholar]
  20. Supruniuk A., Otoczenie księcia mazowieckiego Siemowita IV (1374-1426). Studium o elicie politycznej Mazowsza na przełomie XIV i XV wieku, Warszawa 1998. [Google Scholar]
  21. Szweda A., Stronnictwo starosty Domarada z Pierzchna w czasie wojny domowej w Wielkopolsce, [w:] Książęta, urzędnicy, złoczyńcy. Gdańskie Studia do Dziejów Średniowiecza, red. B. Śliwiński, nr 6 (1999). [Google Scholar]
  22. Tęgowski J., Bezkrólewie po śmierci Ludwika Węgierskiego a geneza unii Polski z Litwą, [w:] Studia historyczne z XIII-XV wieku, Olsztyn 1995. [Google Scholar]
  23. Tomala J., Budownictwo obronne powiatu kaliskiego w XIV-XVIII wieku, tom 1, Poznań 1995. [Google Scholar]
  24. Winkelmann J., Sigismund von Luksemburg als Markgraf von Brandenburg (1378-1388), [w:] Kaiser Sigismund (1368-1437). Zur Herrschaftspraxis eines europäischen Monarchen, Hrsg. K. Hruza, A. Kaar,Wien-Kőln- Weimar 2012. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.