Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 129 (2018): Nasza Przeszłość

Artykuły

Lokacja Zakliczyna nad Dunajcem w 1558 r.

  • Przemysław Nowogórski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.129.67-79  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2018

Abstrakt

W dniu 13 czerwca 1558 r. Wawrzyniec Spytek Jordan, znaczący dygnitarz czasów Zygmunta Augusta i właściciel dóbr melsztyńskich, wystawił na zamku Melsztyn dokument lokacyjny dla nowego miasta Zakliczyn nad Dunajcem. Założenie to znajdowało się na miejscu starszej, bo pochodzącej najpewniej jeszcze z końca XI lub początków XII w. wsi, należącej do opactwa tynieckiego. Początkowo pod nazwą Dunaviz, a później jako Opatkowice, jest ona potwierdzona w średniowiecznych źródłach. Była to ważna wieś targowa, położona na uczęszczanym szlaku handlowym, stanowiąca konkurencję dla innych miast, na przykład Czchowa. W 1557 r. Wawrzyniec Spytek Jordan za zgodą króla Zygmunta Augusta dokonał zamiany z ówczesnym opatem tynieckim Wojciechem Baranowski kilku swoich wsi na trzy wsie opackie, m.in. Opatkowice. W następnym już roku założył nowe miasto, nawiązujące nazwą do rodzinnej wsi Jordanów w okolicach Myślenic. Aż do połowy XVII w. naddunajecki Zakliczyn rozwijał się intensywnie, lecz „potop szwedzki” przerwał na wiele dziesięcioleci ten czas rozkwitu.

Bibliografia

  1. Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego, wyd. W. Kętrzyński, S. Smolka, Lwów 1875. [Google Scholar]
  2. Liber beneficiorum dioecesi Cracoviensis Jana Długosza, wyd. A, Przeździecki, Tom I, Cracoviae 1863; tom II, Cracoviae 1864. [Google Scholar]
  3. Matriculum Regni Poloniae Summaria, wyd. T. Wierzbowski, t. V, Warszawa 1912. [Google Scholar]
  4. Monumenta Poloniae Vaticana, t. 1, wyd. J. Ptaśnik, Cracoviae 1913. [Google Scholar]
  5. Bober S., Kult św. Idziego w Polsce w świetle wezwań kościołów, Opole 2004. [Google Scholar]
  6. Bogusz R., Zakliczyn nad Dunajcem, Nowy Sącz 2013. [Google Scholar]
  7. Kamiński A., Jordan Mikołaj z Zakliczyna h. Trąby (1467-1521), kasztelan wojnicki, wielkorządca krakowski, Polski Słownik Biograficzny, t. XI, Kraków 1964, s. 208. [Google Scholar]
  8. Tenże, Jordan Spytek Wawrzyniec z Zakliczyna h. Trąby (1518-1568), kasztelan krakowski, Polski Słownik Biograficzny, t. XI, Kraków 1964, s. 282. [Google Scholar]
  9. Kiryk F., Rozwój urbanistyki Małopolski XIII-XVI w., Kraków 1985. [Google Scholar]
  10. Krasnowolski B., Zabytkowy zespół urbanistyczny Zakliczyna i problem jego ochrony konserwatorskiej, „Rocznik Tarnowski” 1997/1998, s. 31-38. [Google Scholar]
  11. Krupiński A. B., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Wydawnictwo PTTK „Kraj” 1989. [Google Scholar]
  12. Kumor B., Powstanie i rozwój sieci parafialnej w Małopolsce południowej do końca XVI w., „Prawo Kanoniczne” V, 1962, oraz VI, 1963. [Google Scholar]
  13. Tenże, Dzieje diecezji krakowskiej do 1795 r., t. 1, Kraków 1998. [Google Scholar]
  14. Moskal K., Leliwici z Melsztyna i ich zamki, Nowy Sącz 2007. [Google Scholar]
  15. Pasiecznik J., Kościół i klasztor franciszkanów w Zakliczynie nad Dunajcem, Kraków 1992. [Google Scholar]
  16. Talarek K., Historia parafii Zakliczyn 1125-1772, Tuchów 2003. [Google Scholar]
  17. Zakliczyn i okolice, red. S. Potępa, Zakliczyn, br. r. wyd. [Google Scholar]
  18. Zathey J., Z dziejów kultu św. Idziego w Polsce, „Życie i Myśl” 1951, nr 7-8. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.