Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 128 (2017): Nasza Przeszłość

Artykuły

Ks. Kajsiewicz i zmartwychwstańcy wobec duchowieństwa uczestniczącego w powstaniu styczniowym

  • Wojciech Mleczko
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2017.128.111-130  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2017

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie postawy ks. Hieronima Kajsiewicza i zmartwychwstańców wobec duchowieństwa uczestniczącego w powstaniu styczniowym. Po pierwsze, autor przybliża okoliczności publikacji i treść słynnego listu otwartego ks. Kajsiewicza. Po drugie, przypomina zasługi ks. Aleksandra Jełowickiego wobec polskich księży-emigrantów w Paryżu. Po trzecie, ukazuje dwa konkretne przypadki relacji między zmartwychwstańcami a duchownymi uczestniczącymi w powstaniu styczniowym (ks. Wincenty Barzyński oraz ks. Adolf Bakanowski). W końcu, prezentuje wizję kapłana i jego posługi, jaką mieli ówcześni zmartwychwstańcy i ich wysiłki na rzecz formacji duchowieństwa (Kolegium Polskie w Rzymie). Postawę ks. Kajsiewicza i zmartwychwstańców wobec księży uczestniczących w powstaniu styczniowym można określić jako ściśle chrześcijańską: piętnowali grzech, ale przyjmowali grzesznika. Przestrzegali kapłanów przed niewłaściwą drogą, ale przymusowych emigrantów przyjmowali z wyciągniętą pomocną dłonią. Niestety, taka postawa często nie spotykała się z pozytywnym odzewem. Ks. Kajsiewicz zyskał miano zdrajcy, a ks. Jełowickiemu odpłacano zawiścią. Tylko pewna liczba kapłanów potrafiła zrozumieć prawdę głoszoną przez zmartwychwstańców: że największym patriotą jest ksiądz, który prowadzi głębokie życie duchowe i intelektualne; jak wiele dla Ojczyzny może zdziałać duchowny, który przede wszystkim jest kapłanem.

Bibliografia

  1. Bakanowski A., Moje wspomnienia 1840–1863–1913, wydał i objaśnieniami opatrzył ks. Tadeusz Olejniczak CR, Lwów 1913. [Google Scholar]
  2. Davis N., Boże Igrzysko. Historia Polski, Kraków 2010. [Google Scholar]
  3. Dylągowa H., Duchowieństwo katolickie wobec sprawy narodowej (1764–1864), Lublin 1981. [Google Scholar]
  4. Gawlik M., Niezwykła osobowość, [w:] A. Bakanowski, Osiem błogosławieństw, Kraków 2001, s. 9–32. [Google Scholar]
  5. Górski K., Zarys dziejów katolicyzmu polskiego, Toruń 2008. [Google Scholar]
  6. Iwicki J., Charyzmat Zmartwychwstańców. Historia Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, t. I (1836–1886), przy współpracy J. Wahla, tłum. J. Zagórski, Katowice 1990. [Google Scholar]
  7. Jełowicki A., List do C. Norwida, Paryż, 27 lutego 1863, [w:] C. K. Norwid, Listy do zmartwychwstańców, wydał i przypisami opatrzył F. German, Kraków 1960, s. 44. [Google Scholar]
  8. Kajsiewicz H., Ksiądz a polityka, Kraków 2000. [Google Scholar]
  9. Kajsiewicz H., List otwarty do braci księży grzesznie spiskujących i do braci szlachty niemądrze umiarkowanych, [w:] tegoż, Pisma, t. III (Rozprawy, Listy z podróży, Pamiętnik o Zgromadzeniu), Berlin–Kraków 1872. [Google Scholar]
  10. Kajsiewicz H., Nauka 29 listopada 1861 r. w Paryżu, [w:] tegoż, Pisma, t. I (Kazania przygodne), Berlin 1870. [Google Scholar]
  11. Kajsiewicz H., Pamiętnik o początkach Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, [w:] tegoż, Pisma, t. III (Rozprawy, Listy z podróży, Pamiętnik o Zgromadzeniu), Berlin–Kraków 1872. [Google Scholar]
  12. Kajsiewicz H., Pisma, t. III (Rozprawy, Listy z podróży, Pamiętnik o Zgromadzeniu), Berlin–Kraków 1872. [Google Scholar]
  13. Kajsiewicz H., Wycinki nabożne, wybrał i wstępem opatrzył ks. A. Kardaś CR, Kraków 2011. [Google Scholar]
  14. Kardaś A., Droga charyzmatyczna Hieronima Kajsiewicza, Kraków 2006. [Google Scholar]
  15. Kieniewicz S., Powstanie styczniowe, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  16. Korcz D., Kapłanie, gdzie jesteś? Duchowy wymiar kapłańskiego życia i misji w nauczaniu o. Piotra Semenenki CR, [w:] Sługa Boży o. Piotr Semenenko CR i zmartwychwstańcza szkoła duchowości. Materiały z sympozjum. Centrum Resurrectionis, Kraków 15 marca 2011 r., red. W. Misztal, W. Mleczko, Kraków 2011. [Google Scholar]
  17. Koźmian J., Mowa na cześć śp. o. Hieronima Kajsiewicza, Poznań 1873. [Google Scholar]
  18. Królikowski J., Piotr Semenenko i zmartwychwstańcy jako autorzy duchowi i ich oddziaływanie, [w:] Sługa Boży o. Piotr Semenenko CR i zmartwychwstańcza szkoła duchowości. Materiały z sympozjum. Centrum Resurrectionis, Kraków 15 marca 2011 r., red. W. Misztal, W. Mleczko, Kraków 2011. [Google Scholar]
  19. Kumor B., Rola Kościoła w utrzymaniu jedności w utrzymaniu jedności narodu polskiego i idei niepodległości, [w:] Historia Kościoła w Polsce, t. II, cz. 1, red. B. Kumor, Z. Obertyński, Poznań – Warszawa 1979. [Google Scholar]
  20. Lis K., Pius IX a Polska w dobie powstania styczniowego, Lublin 1996. [Google Scholar]
  21. Micewski B., Bakanowski Adolf Sykstus, [w:] Encyklopedia katolicka, t. I, Lublin 1985. [Google Scholar]
  22. Micewski B., Barzyński Michał Wincenty CR, [w:] Encyklopedia katolicka, t. II, Lublin 1976. [Google Scholar]
  23. Micewski B., Polonijna działalność zmartwychwstańców, [w:] Działalność męskich zgromadzeń zakonnych wśród Polonii, red. J. Bakalarz, Lublin 1982. [Google Scholar]
  24. Mleczko W., Nauka i świętość. Formacja kapłańska w myśli i działalności zmartwychwstańców, Kraków 2014. [Google Scholar]
  25. Niebelski E., Stowarzyszenie Kapłanów Polskich we Francji po 1863 roku, [w:] Emigracja postyczniowa 1863 roku, red. E. Niebelski, Lublin 2010. [Google Scholar]
  26. Siatka S., Krótkie wspomnienie i życiu i działalności ks. M. Wincentego Barzyńskiego, C.R., Chicago 1901. [Google Scholar]
  27. Smolikowski P., Historya Kolegium Polskiego w Rzymie, Kraków 1896. [Google Scholar]
  28. Szlachta B., Hieronim Kajsiewicz – krytyk politycznego radykalizmu, [w:] H. Kajsiewicz, O duchu rewolucyjnym. Wybór pism, Kraków 2009. [Google Scholar]
  29. Umiński J., Historia Kościoła, t. II, Opole 1960. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.