Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 124 (2015): Nasza Przeszłość

Artykuły

Rękopis MS 104 z archiwum krakowskiej kapituły katedralnej na Wawelu

  • Karolina Rybska-Bąk
  • Łukasz Bąk
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2015.124.5-38  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2015

Abstrakt

Artykuł dotyczy rękopisu MS 104 znajdującego się w Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu. Kodeks ten powstał w I połowie XV w. Był kilka razy wzmiankowany, jednak nie doczekał się dotychczas szerszego opracowania. Jego stan zachowania jest dostateczny, jednak ze względu na pękniętą okładzinę górną nie jest obecnie udostępniany. Autorzy w pierwszej części artykułu skoncentrowali się na opisie kodykologicznym rękopisu. Kodeks MS 104 nie należy do bogato zdobionych. Na jego dekorację składa się inicjał, dwa przedstawienia herbu Doliwa oraz wypełnienia liter przypominające ludzkie twarze, które znajdują się jedynie w tekstach pierwszego pisarza. Wyszczególnione zostały umieszczone w nim znaki wodne oraz teksty, które napisano tą samą ręką. Rękopis nie jest jednorodny. To zbiór dziesięciu tekstów należących do różnych autorów. Nie można z całą pewnością wskazać osoby, której kodeks był dedykowany. Różnorodność dzieł zawartych w rękopisie może być jedynie odzwierciedleniem zainteresowań zleceniodawcy. Biorąc pod uwagę okres, w którym rękopis mógł powstać oraz jego teść, autorzy wzięli w swym rozważaniu pod uwagę dwie osoby: braci Wincentego oraz Jakuba Kota.

Bibliografia

  1. Bulaeus C. E, Historia Universitatis Parisiensis, t. 5: 1400-1500, Paris 1670. [Google Scholar]
  2. Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. 1: 1384-1492, wyd. A. Sokołowski, J. Szujski, Kraków 1876. [Google Scholar]
  3. Concilium Florentinum. Documenta et scriptores, vol. 1, pars 2: Epistolae pontificiae de rebus in Concilio Florentino annis 1438-1439 gestis, ed. G. Hofmann, Romae 1944. [Google Scholar]
  4. Concilium Florentinum. Documenta et scriptores, vol. 3, fasc. 2: Fragmenta protocol, diaria privata, sermones, ed. G. Hofmann, Romae 1951. [Google Scholar]
  5. Concilium Florentinum. Documenta et scriptores, vol. 6: Andreas de Santa-croce advocatus consistorialis, Acta Latina Concilii Florentini, ed. G. Hofmann, Romae 1955. [Google Scholar]
  6. De Summi Pontificis Auctoritate Flores Sententiarum Divi Thomae Per Jo-annem Cardinalem de Turrecremata Op collecti, Mediolani 1736. [Google Scholar]
  7. Documenta pontificum Romanorum historiam Ucrainae illustrantia, t. 2, wyd. A. G. Welykyj, Romae 1953-1954. [Google Scholar]
  8. Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst łaciński, grecki, arabski, ormiań-ski, polski, t. 3: 1414-1445, oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2003. [Google Scholar]
  9. Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. Powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopisów, dowodów urzędowych, t. 1, wyd. J. N. Bobrowicz, Lipsk 1839. [Google Scholar]
  10. Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 11 i 12: 1431-1444, tł. J. Mrukówna, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  11. Mansi J. D., Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio, t. 29: 1431-1434, Venetiis 1788. [Google Scholar]
  12. Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508, t. 1, red. A. Gąsiorow-ski, T. Jurek, I. Skierska, Kraków 2004. [Google Scholar]
  13. Monumenta conciliorum generalium seculi decimi quinti. Concilium Basi-liense. Scriptorum Tomus Secundus, vol. 2, ed. E. Birk, Vindobonae 1873. [Google Scholar]
  14. Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1858. [Google Scholar]
  15. Baczkowski K., Zbigniew Oleśnicki wobec II unii polsko – węgierskiej 1440-1444, [w:] Zbigniew Oleśnicki książę Kościoła i mąż stanu, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 53-71. [Google Scholar]
  16. Bąkowski L., Książę mazowiecki Aleksander, biskup trydencki, Przegląd Historyczny 16: 1913, s. 1-34. [Google Scholar]
  17. Boniecki A., Herbarz Polski, t. 4, Warszawa 1901. [Google Scholar]
  18. Borkowska U., Królewscy spowiednicy, [w:] Ludzie, Kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy Środkowej. Średniowiecze – wczesna epoka nowożytna, red. W. Iwańczak. S. K. Kuczyński, Warszawa 2001, s. 173-194. [Google Scholar]
  19. Briquet Online, http://www.ksbm.oeaw.ac.at/_scripts/php/BR.php, dostęp: 01.06.2012 r. [Google Scholar]
  20. Chadwick H., Historia rozłamu Kościoła Wschodniego i Zachodniego, Kra-ków 2009. [Google Scholar]
  21. Decaluwe M., A Successful Defeat. Eugene IV’s Struggle with the Council of Basel for Ultimate Authority in the Church, 1431-1449. Bruxelles – Rome 2009. [Google Scholar]
  22. Dembiński P., Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne 1428-1500, Poznań 2012. [Google Scholar]
  23. Fijałek J., Mistrz Jakób z Paradyża i Uniwersytet Krakowski w okresie soboru bazylejskiego, t. 1, Kraków 1900. [Google Scholar]
  24. Graff T., Biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki wobec schizmy bazylejskiej (1439-1449), [w:] Zbigniew Oleśnicki książę Kościoła i mąż stanu, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 195-204. [Google Scholar]
  25. Graff T., Episkopat monarchii jagiellońskiej w dobie soborów powszechnych XV wieku, Kraków 2008. [Google Scholar]
  26. Graff T., Rozterki religijne biskupów monarchii jagiellońskiej w dobie tzw. II unii polsko-węgierskiej 1440-1444, [w:] Religijność. Wymiar prywatny i publiczny, red. W. Szymborski, P. F. Nowakowski, Kraków 2007 s. 129-148. [Google Scholar]
  27. Graff T., Wokół sprawy kardynalatu biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Histo-ryczne, z. 129: 2002, s. 19-50. [Google Scholar]
  28. Hain S., Wincenty Kot. Prymas Polski (1436-1448), Poznań 1948. [Google Scholar]
  29. Hergenrother J., Historya powszechna Kościoła Katolickiego, t. 9, Warszawa 1922. [Google Scholar]
  30. Hornowska M., Zdzitowiecka-Jasieńska H., Zbiory rękopiśmienne w Polsce średniowiecznej, Warszawa 1947. [Google Scholar]
  31. Izbicki T. M., Protector of the Faith. Cardinal Johannes de Turrecremata and the Defense of the Institutional Church, Washington 1981. [Google Scholar]
  32. Jak czytać rękopis średniowieczny, red. P. Géhin, tł. B. Spieralska, Warszawa 2008. [Google Scholar]
  33. Janowski P., Laetentur caeli, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 10, red, F. Gryglewicz, R. Łukaszczyk, Z. Sułkowski, Lublin 2004, k. 364-365. [Google Scholar]
  34. Koczerska M., Biskup w Polsce późnego średniowiecza na tle porównawczym, [w:] Kolory i struktury średniowiecza, red. W. Fałkowski, Warszawa 2004, s. 109-127. [Google Scholar]
  35. Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki i Kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423-1455), Warszawa 2004. [Google Scholar]
  36. Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki wśród ludzi i idei swojej epoki, [w:] Zbi-gniew Oleśnicki książę Kościoła i mąż stanu, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 11-37. [Google Scholar]
  37. Korczak L., Wielki Książę Litewski Świdrygiełło wobec soboru bazylejskiego i papieża Eugeniusza IV, [w:] Historia vero testis temporum: księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Krzysztofowi Baczkowskiemu w 70. rocznicę urodzin, red. J. Smołucha, Kraków 2008, s. 339-348. [Google Scholar]
  38. Kosman M., Poczet prymasów Polski, Bydgoszcz 1997. [Google Scholar]
  39. Kowalski M. D., Rola prowizji papieskich w obsadzaniu prebend katedralnych za czasów Zbigniewa Oleśnickiego, [w:] Zbigniew Oleśnicki książę Kościoła i mąż stanu, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006, s. 171-193. [Google Scholar]
  40. Krzyżaniakowa J., W służbie króla i Kościoła – wybitni arcybiskupi XV wie-ku, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000. [Google Scholar]
  41. Lazarus P., Das Basler Konzil. Seine Berufung und Leitung, seine Gliederung und seine Behördenorganisation, Historische Studien 100, Berlin 1912. [Google Scholar]
  42. Meuthen E., Eine bisher unbekannte Stellungnahme Cesarinis (Anfang November 1436) zur Papstgewalt, [w:] Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken, Bd. 62, Tübingen 1982, s. 143-179. [Google Scholar]
  43. Miodońska B., Iluminacje krakowskich rękopisów z 1 poł. w. XV w Archiwum Kapituły Metropolitalnej na Wawelu, Kraków 1967. [Google Scholar]
  44. Nikodem J. Zbigniew Oleśnicki w dziełach Jana Długosza, Nasza Przeszłość 87: 1997, s. 73-121. [Google Scholar]
  45. Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki wobec unii polsko-litewskiej do śmierci Jagiełły, Nasza Przeszłość 91: 1999, s. 101-151. [Google Scholar]
  46. Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki wobec unii polsko-litewskiej w latach 1434-1453, Nasza Przeszłość 92: 1999, s. 85-135. [Google Scholar]
  47. Nowak J., Ksiądz Ignacy Polkowski – kolekcjoner i „książkołap” w latach 1872-1888, Nasza Przeszłość 89: 1998, s. 245-272. [Google Scholar]
  48. Piccard Online, http://www.piccard-online.de/start.php, dostęp: 03.12.2015 r. [Google Scholar]
  49. Piekosiński F., Średniowieczne znaki wodne zebrane z rękopisów, przecho-wywanych w Archiwach i Bibliotekach polskich, głównie krakowskich. Wiek XIV, Kraków 1893. [Google Scholar]
  50. Pieradzka K., Uniwersytet Krakowski w służbie państwa i wobec soborów w Konstancji i Bazylei, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, t. 1, red. K. Lepszy, Kraków 1964, s. 91-137. [Google Scholar]
  51. Polkowski I., Katalog rękopisów kapitulnych katedry krakowskiej, cz. 1: Kodexa rękopiśmienne 1-128, Kraków 1884. [Google Scholar]
  52. Potkowski E., Imagines verborum. O inicjałach i przestrzeni wizualnej w książce wczesnego średniowiecza, [w:] Polska, Europa, Afryka. Studia ofiarowane profesorowi Bronisławowi Nowakowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, red. M. Dygo, Pułtusk 2007, s. 147-168. [Google Scholar]
  53. Potkowski E., Książka i pismo w średniowieczu, Pułtusk 2006. [Google Scholar]
  54. Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  55. Potkowski E., Produkcja książki rękopiśmiennej w Polsce w XV stuleciu, [w:] Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi. Książka rękopiśmienna XV-XVII w., red. B. Bieńkowska, Warszawa 1980, s. 9-67. [Google Scholar]
  56. Ptaśnik J, Papiernie w Polsce XVI wieku, Kraków 1920. [Google Scholar]
  57. Rabiej P., Uczeni uniwersyteccy w służbie i otoczeniu Zbigniewa Oleśnickie-go, biskupa krakowskiego, [w:] Polska i jej sąsiedzi w późnym średniowieczu, red. K. Ożóg, S. Szczur, Kraków 2000, s. 199-231. [Google Scholar]
  58. Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001. [Google Scholar]
  59. Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków 1999. [Google Scholar]
  60. Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 2002. [Google Scholar]
  61. Series episcoporum Ecclesiae catholicae, ed. P. B. Gams, Leipzig 1931. [Google Scholar]
  62. Silnicki T., Sobory powszechne a Polska, Warszawa 1962. [Google Scholar]
  63. Sperka J., Elżbieta z Pilicy Granowska i król Władysław Jagiełło. Kulisy wielkiej miłości, [w:] Miłość w czasach dawnych, red. B. Możejko, A. Paner, Gdańsk 2009, s. 107-119. [Google Scholar]
  64. Sułkowska – Kurasiowa I., Kot Jakub z Dębna, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 14, Wrocław 1968-1969, s. 448. [Google Scholar]
  65. Szymański J., Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  66. Średniowieczna książka rękopiśmienna jako dzieło sztuki, red. A. Karłowska-Kamzowa, Gniezno 1993. [Google Scholar]
  67. Woś J. W., Aleksander Mazowiecki – biskup trydencki (1423-1444), Saeculum Christianum 6: 1999, nr 2 s. 17-31. [Google Scholar]
  68. Zbigniew Oleśnicki książę Kościoła i mąż stanu, red. F. Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.