Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 83 (1995): Nasza Przeszłość

Artykuły

Cysterskie inspiracje w legendzie obrazowej o świętej Jadwidze

  • Alicja Karłowska-Kamzowa
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1995.83.497-503  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1995

Abstrakt

Obrazkowa legenda o św. Jadwidze jest częścią Lubińskiego Kodeksu sporządzonego dla księcia Ludwika I Śląskiego w 1353 roku. Pod wpływem cystersów życie patronki Piastów zostało ozdobione dodatkowymi motywami religijnymi. Cnoty Jadwigi, pokora i poddanie się woli Bożej porównywane są do cnót Dziewicy Maryi, ukazanych zwłaszcza w scenie Zwiastowania. Mówi się, że Zbawiciel udzielił swego błogosławieństwa Jadwidze i przemówił do niej z Krzyża, tak jak to zrobił do św. Bernarda z Clairvaux, św. Gertrudy (cysterski) i św. Franciszka. Wszystkie te historie zostały przedstawione w Żywocie obrazowym świętego. Posąg Matki Boskiej z małym Jezusem stał się nieodzownym atrybutem św. Jadwigi, co było niezwykle rzadkie w średniowieczu. Po raz pierwszy pojawił się w Kodeksie Lubińskim. O tym, że amplifikacja hagiograficzna nastąpiła w wyniku inspiracji cysterskiej, świadczy występowanie tych samych motywów w specjalnej serii miniatur w Psałterzu Trzebnickim. Według K. Jażdżewskiego bogato zdobiony modlitewnik dla św. Jadwigi wykonał Cystersi z Lubiąża. Legenda obrazkowa z 1353 roku z dużą dokładnością opisuje najważniejsze punkty duchowości cysterskiej, choć malarz mógł być także osobą świecką. Książę Ludwik I miał liczne związki z klasztorem cystersów w Lubiążu. Można zatem stwierdzić, że niektóre istotne motywy życia obrazowego św. Jadwigi wywodzą się z inspiracji cysterskiej.

Bibliografia

  1. Hojdis B., Historia Devota Picturis Enatrata. O samodzielności narracyjnej Obrazowej Legendy o św. Jadwidze Śląskiej z XIV wieku, „Studia Polonistyczne” 17-19:1992. [Google Scholar]
  2. Karłowska-Kamzowa A., Fundacje artystyczne księcia Ludwika brzeskiego, Opole 1970 [Google Scholar]
  3. Krasa J. , Beschreibung der Handschrift und kunsthistorische Einordnung der Miniaturen, w: Der Hedwigs Codex. [Google Scholar]
  4. Schmitt J.C,, Le culte de Saint Bernard et ses ima ges, w: Saint Bernard et le monde cistercien, Paris 1992. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.