Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen

Bd. 92 (1999): Nasza Przeszłość

Artykuły

Działalność jezuitów na Rusi Czerwonej w okresie wielkiej wojny północnej w latach 1700-1721

  • Roman Pelczar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1999.92.231-266  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 1999-12-30

Abstract

W latach 1700-1721 Polska wraz z szeregiem innych narodów europejskich była uwikłana w chroniczny konflikt zbrojny, zwany odtąd Wielką Wojną Północną. Przez kilka lat Polska była miejscem wyniszczających działań wojennych: część kraju została wyludniona, tkanka społeczna została zakłócona, gospodarka sparaliżowana. Klasztory jezuickie w czerwonoruskich miastach Jarosław, Krasnystaw, Krosno, Lwów i Przemyśl przeżywały ciężkie czasy. Ponieważ w ich budynkach zakwaterowano wojska zagraniczne i polskie, musieli oni zawiesić swoją normalną działalność. Zarazy, które wybuchły po zniszczeniach wojennych, zbierały ogromne żniwo, nie oszczędzając ani jezuitów, ani ich uczniów. Ogólny brak bezpieczeństwa i konflikty społeczne doprowadziły do stałego spadku liczby studentów w każdej z uczelni. Jednak ciągłe przeciwności losu nie sprawiły, że jezuici poddali się. Otworzyli jeszcze dwie uczelnie i zintensyfikowali swoją posługę (dane wskazują na gwałtowny wzrost liczby wyjazdów kaznodziejskich i spowiedzi). Starali się także ulżyć cierpieniom ofiar zarazy, organizowali pomoc potrzebującym, udzielali sakramentów i chowali zmarłych. Za bezinteresowny wysiłek wielu jezuitów zapłaciło życiem. Pomimo niepokojów politycznych jezuici kontynuowali swoją posługę wśród miejscowej ludności, zarówno obrządku łacińskiego, jak i bizantyjskiego (tj. unitów), nadal podejmowali misje. Kolegia jezuickie i należące do nich majątki ziemskie poniosły w czasie wojny ogromne straty. Podczas gdy ich majątek był niszczony lub rabowany przez wojska, jezuici musieli płacić wszelkiego rodzaju kontrybucje dowódcom armii zagranicznej i polskiej. Choć różne projekty budowlane, będące dumą jezuitów, zostały przerwane przez wojnę, nie zrezygnowano z nich na zawsze.

Literaturhinweise

  1. Bednarz M. , Jezuici a religijność polska (1564-1964), NP t. 20:1964. [Google Scholar]
  2. Drzymała R. , Praca jezuitów polskich nad ludnością wiejską w pierwszym stuleciu osiedlenia się zakonu w Rzeczypospolitej, NP t. 19:1964. [Google Scholar]
  3. Flaga J., Działalność duszpasterska zakonów> w drugiej połowie XVIII w., Lublin 1986. [Google Scholar]
  4. Gollfried, Jarosław w XVIII w., Jarosław 1937. [Google Scholar]
  5. Kloczowski J., Zakony w diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego XIV XVIII w., „Nasza Przeszłość” (dalej cyt. NP): 43, 1975. [Google Scholar]
  6. Pelczar R. , Szkolnictwo jezuickie w Jarosławiu 1575-1773 r., NP.: 84. 1995. [Google Scholar]
  7. Pelczar R. , Szkolnictwo w miastach zachodnich ziem województwa ruskiego (XVI-XVI), Rzeszów 1998. [Google Scholar]
  8. Piechnik L., Działalność kulturalna Towarzystwa Jezusowego na północnych i wschodnich ziemiach Polski w XV1-XVIII w., w: Dzieje Lubelszczyzny, t. 6, Warszawa 1989. [Google Scholar]
  9. Świętochowski R. , Sanktuarium Maryjne w Jarosławiu, „Kronika Diecezji Przemyskiej”, 1962. [Google Scholar]
  10. Załęski S. , Jezuici w Polsce, t. 4 cz. 1, Kraków 1905. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.

Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in

1 2 > >>