Aller directement au menu principal Aller directement au contenu principal Aller au pied de page

Vol. 82 (1994): Nasza Przeszłość

Artykuły

Z problematyki budownictwa obronnego biskupów włocławskich

  • Leszek Kajzer
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1994.82.281-298  [Google Scholar]
Publiée: 1994-12-30

Résumé

Biskupstwo włocławskie odgrywało istotną rolę w polskim Kościele aż do okresu rozbiorów, będąc trzecim co do znaczenia po arcybiskupstwach gnieźnieńskim i krakowskim. Kariera duchowna często prowadziła przez Włocławek do ważnych stanowisk, jak biskupstwo krakowskie lub arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Biskupi włocławscy byli także finansowo potężni, płacąc znaczną część annat (papieskich danin) z polskich diecezji. Diecezja włocławska powstała w XII wieku i składała się z terenów Pomorza Gdańskiego oraz Kujaw. Posiadała bogate uposażenie ziemskie, które dzieliło się na dobra stołowe i kapitulne. Fundacje architektoniczne biskupów włocławskich, zwłaszcza budowle obronne, były mniej zbadane w porównaniu z innymi diecezjami, lecz istniały już opracowania z tego zakresu. Włocławek był siedzibą biskupią od XI wieku, a katedra gotycka, budowana od około 1340 roku, istnieje do dzisiaj. Wczesnośredniowieczny gród włocławski przekształcił się w siedzibę biskupią, a murowany zamek rozpoczęto budować po zniszczeniu go w wojnie polsko-krzyżackiej. Rozbudowano także dwory wiejskie biskupów, które stanowiły centra poszczególnych majątków. Architektura obronna biskupów włocławskich była typowa dla regionu bałtyckiego, a w XVI wieku preferowano późnogotycką stylistykę. Pałace biskupie z XVII wieku wpisywały się już w ogólny nurt polskiego budownictwa pałacowego, choć nie można ich traktować jako elementu systemu obronnego Królestwa Polskiego. Zamki i dwory biskupie były integralną częścią struktury państwa biskupów włocławskich, służąc przede wszystkim ich potrzebom politycznym i administracyjnym, a nie bezpośrednio obronie Królestwa Polskiego.

Références

  1. Banaszak M., Chodyński Stanisław, Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  2. Bartkowiak M. , Towarzystwo Jaszczurcze w latach 1397-1437, Toruń 1948. [Google Scholar]
  3. Chodyński S. , Zamki, pałace i rezydencje biskupów włocławskich, w. Monumento Histórica Dioeceseos Vladislaviensis, t. 24, Włocławek 1910. [Google Scholar]
  4. Grześkowiak J., Włocławek przed tysiącem lat, Włocławek 1960. [Google Scholar]
  5. Guldon Z. ,Powierski J. , Podziały administracyjne Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej w XIII-XIV wieku, Warszawa-Poznań 1974. [Google Scholar]
  6. Kajzer L., Zamek w» Raciążku, Łódź 1990. [Google Scholar]
  7. Kajzer L., Uwagi o budownictwie obronnym arcybiskupów gnieźnieńskich, w: „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica”, t:3,1983. [Google Scholar]
  8. Kanior M., Z badań nad strukturą dochodów wielkich własności Dobra pomorskie biskupstwa włocławskiego w II połowie XVIII wieku, Wrocław - Warszawa-Kraków 1990. [Google Scholar]
  9. Paprocki B. Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1858. [Google Scholar]
  10. Puget W. , Wolbórz, Dzieje miasta i rezydencji biskupów kujawskich w. Sarmatia Artistica, Warszawa 1968. [Google Scholar]
  11. Zajączkowski Z., Kultura i struktura, Warszawa 1993. [Google Scholar]

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.