Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 79 (1993): Nasza Przeszłość

Artykuły

Uwagi o tytulaturze biskupów włocławskich do początku XIV w.

  • Jacek Maciejewski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1993.79.89-99  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1993

Abstrakt

Dotychczas nie było osobnego opracowania na temat tytulatury biskupów włocławskich, ale badacze zajmowali się tą kwestią w kontekście organizacji kościelnej na Kujawach i Pomorzu Gdańskim. Biskupi początkowo używali tytułów kruszwickiej, kujawskiej i włocławskiej na przemian. W XIII wieku dominującą stała się tytulatura kujawsko-pomorska. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego zmieniono tytuł na pomorski. Niniejsze rozważania próbują ponownie spojrzeć na ten problem, analizując materiał dyplomatyczny od czasu założenia biskupstwa do podboju Pomorza Gdańskiego przez Zakon Krzyżacki. Wyniki badań wskazują na ewolucję tytulatury od włocławskiej, przez kujawską, do kujawsko-pomorskiej, aż do ponownego powrotu do tytulatury włocławskiej. W materiałach dyplomatycznych biskupi zazwyczaj występowali jako wystawcy lub odbiorcy, co pozwoliło na określenie preferowanych przez nich tytułów. Potwierdzono, że tytulatura włocławska była używana od 1210 roku, zaś tytuł kujawski pojawiał się od 1187 roku. Nie ma jednoznacznej interpretacji, dlaczego nastąpiła zmiana tytułatury. W kancelarii papieskiej przyjęło się używanie zamiennie tytułów kujawskich i włocławskich dla biskupów włocławskich.

Bibliografia

  1. Fijałek J. N., O tytułowaniu się biskupów w wiekach średnich przez wyrazy: „dei et apostolice sedis gratia”, „Przewodnik_Naukowy i Literacki” t. 21:1 1893. [Google Scholar]
  2. Karwasińska J., W sprawie interpretacji terminu „Wladislavia”, „Roczniki Historyczne” R. 4:1928. [Google Scholar]
  3. Kozłowska-Budkowa Z., Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej, cz. 1 do końca wieku XII, Kraków 1937. [Google Scholar]
  4. Nowacki J., Arcybiskup gnieźnieński Janusz i nieznany synod prowincjonalny 1258 r., „Collectanea Theologica” t. 14: 1933. [Google Scholar]
  5. Sopros J., Podziały administracyjne Pomorza Gdańskiego i Sławieńsko- Słupskiego od XII wieku do początku XIV w., Słupsk 1983. [Google Scholar]
  6. Szacherska S.M., Opactwo cysterskie w Szpetalu a misja pruska, Warszawa 1960. [Google Scholar]
  7. Weiss A., Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu, Lublin 1977. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.