Precedencja biskupów prowincji gnieźnieńskiej w Polsce piastowskiej

Jacek Maciejewski

doi:10.52204/np.2003.99.5-25

Tom 99 (2003): Nasza Przeszłość

Artykuły

Precedencja biskupów prowincji gnieźnieńskiej w Polsce piastowskiej

Jacek Maciejewski

pdf

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2003.99.5-25 [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2003

Abstrakt

W artykule poddano analizie jeden z elementów niezbędnych do zrozumienia funkcjonowania tej małej, ale bardzo wpływowej elity społecznej w średniowieczu, jaką był episkopat polski. Niemal do końca XII wieku porządek pierwszeństwa biskupów polskich regulowany był prawem kanonicznym, które preferowało zasadę starszeństwa osobistego. Jednak w dobie upadku feudalnego (koniec XII w. do 1320 r.) priorytet stał się kwestią bardzo kontrowersyjną. Odrodzenie władzy królewskiej w XIV w. spowodowało mianowanie króla, który mógł przenosić biskupów z jednej diecezji do drugiej, praktyka ta wyszła z użycia i została zawieszona w poprzednim stuleciu. To z kolei utorowało drogę do zmian przy ustalaniu kolejności pierwszeństwa, osobiste starszeństwo biskupów otworzyło drogę do starszeństwa samych biskupstw.

Bibliografia

Gródecki, Gedko, biskup krakowski, PSB t. 7 s. 366-367; J. Wyrozumski, Dzieje Krakowa, t. 1, Kraków 1992. [Google Scholar]
Korla W. , Rozwój wielkiej własności feudalnej na Śląsku do połowy XIII wieku, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1964. [Google Scholar]
Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1, Kraków 1998. [Google Scholar]
Mischke W., Relacje dziejów katedry wawelskiej i kultu św. Stanisława, w: Katedra krakowska w Średniowieczu, Kraków 1996. [Google Scholar]
Ożóg K., Formacja intelektualna biskupów krakowskich w średniowieczu, w: Cracovia, Polonia, Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicą urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków 1995. [Google Scholar]
Semkowicz A., Krytyczny rozbiór Dziejów Polskich Jana Długosza (do roku 1384). Kraków 1887. [Google Scholar]
Silnicki T., Biskup Nanker, Warszawa 1953. [Google Scholar]
Walicki J., Przynależność metropolitalna biskupstwa kamieńskiego i lubuskiego na tle rywalizacji Magdeburga i Gniezna, Lublin 1960. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Słowa kluczowe

biskupi gnieźnieńscy
precedencja
metropolia gnieźnieńska

Kategorie

Jak cytować

Maciejewski, J. (2003). Precedencja biskupów prowincji gnieźnieńskiej w Polsce piastowskiej. Nasza Przeszłość, 99, 5–25. https://doi.org/10.52204/np.2003.99.5-25

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Inne teksty tego samego autora

Jacek Maciejewski, Zbigniew Zyglewski, W sprawie początków klasztoru karmelitów w Bydgoszczy , Nasza Przeszłość: Tom 87 (1997): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, Konsekracja biskupia w trzynastowiecznej Polsce , Nasza Przeszłość: Tom 105 (2006): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, Uwagi o tytulaturze biskupów włocławskich do początku XIV w. , Nasza Przeszłość: Tom 79 (1993): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, Działalność kościelna biskupa włocławskiego Wolimira (1252-1275) , Nasza Przeszłość: Tom 78 (1992): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, Biskupi włocławscy a opactwo w Byszewie (Koronowie) w XIII i XIV wieku , Nasza Przeszłość: Tom 96 (2001): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, Likwidacja bractwa begardów w Kaszczorku w świetle ugody z biskupem włocławskim z 1320 roku , Nasza Przeszłość: Tom 84 (1995): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, O dacie konsekracji drugiej katedry włocławskiej i czasie zebrań tamtejszych kapituł generalnych w XIII i XIV w. , Nasza Przeszłość: Tom 89 (1998): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, "Per totam terram equitando... ". Z badań nad itinerarium biskupów włocławskich w średniowieczu. Cz. 1. Do początku XIV wieku , Nasza Przeszłość: Tom 90 (1998): Nasza Przeszłość
Jacek Maciejewski, Jeszcze o działalności kościelnej biskupa Wolimira , Nasza Przeszłość: Tom 80 (1993): Nasza Przeszłość

[1] Gródecki, Gedko, biskup krakowski, PSB t. 7 s. 366-367; J. Wyrozumski, Dzieje Krakowa, t. 1, Kraków 1992. [Google Scholar]

[2] Korla W. , Rozwój wielkiej własności feudalnej na Śląsku do połowy XIII wieku, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1964. [Google Scholar]

[3] Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1, Kraków 1998. [Google Scholar]

[4] Mischke W., Relacje dziejów katedry wawelskiej i kultu św. Stanisława, w: Katedra krakowska w Średniowieczu, Kraków 1996. [Google Scholar]

[5] Ożóg K., Formacja intelektualna biskupów krakowskich w średniowieczu, w: Cracovia, Polonia, Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicą urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków 1995. [Google Scholar]

[6] Semkowicz A., Krytyczny rozbiór Dziejów Polskich Jana Długosza (do roku 1384). Kraków 1887. [Google Scholar]

[7] Silnicki T., Biskup Nanker, Warszawa 1953. [Google Scholar]

[8] Walicki J., Przynależność metropolitalna biskupstwa kamieńskiego i lubuskiego na tle rywalizacji Magdeburga i Gniezna, Lublin 1960. [Google Scholar]