Artykuł dotyczy pielgrzymek Polaków do Rzymu w XVI wieku. Głównym powodem tych podróży, poza oczywistą motywacją pobożną, była chęć podróżowania, zdobywania nowych doświadczeń oraz poznawania innych krajów i ludzi. Mniej więcej w tym czasie tego typu zainteresowania stały się popularne w całej Europie i były ściśle związane z rozwojem humanizmu. Pielgrzymi postrzegali Rzym nie tylko jako Stolicę Apostolską, zajmowaną przez następcę św. Piotra, czy miejsce uświęcone krwią chrześcijańskich męczenników, ale także skarbnicę wspaniałości pomniki starożytności. Tradycyjnie okazją do masowych podróży z Polski do Włoch były obchody Roku Jubileuszowego odbywające się w Rzymie co 25 lat. Według źródeł rzymskich największa liczba polskich pielgrzymów przybyła do Rzymu w Roku Świętym 1500; obchody w latach 1550 i 1575 również cieszyły się dużym zainteresowaniem. Spadek liczby przyjezdnych w latach dwudziestych i trzydziestych XVI w. autor niniejszego artykułu przypisuje szerzeniu się postaw antypapieskich w Polsce w następstwie reformacji. W artykule poruszono także kwestię początków Hospicjum Św. Stanisława w Rzymie. Założone przez Stanisława Hozjusza, formalnie otwarte zostało w 1591 r. przez kardynała krakowskiego Jerzego Radziwiłła. Hospicjum oferowało nie tylko zakwaterowanie i wyżywienie, ale wkrótce stało się najważniejszą polską instytucją w Rzymie. Do rozbiorów Polski pod koniec XVIII w. funkcjonowało jako doraźny konsulat polski.