Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Tom 29 (2022)

Artykuły

Sprawczy charakter słowa Bożego w liturgii. Zagadnienia wybrane

  • Jan Szczych
DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2022.541-557  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.09.2023

Abstrakt

Posynodalna adhortacja Verbum Domini Benedykta XVI (wyd. 2010 r.), porusza kwestię sprawczego charakteru słowa Bożego w liturgii (nn. 53, 56). Dokument poucza, że podczas sprawowania liturgicznych obrzędów mamy do czynienia ze słowem Bożym, które urzeczywistnia to, co wypowiada (zob. VD, 53).
Przekaz biblijny ukazuje nam Boga jako mówiącego i działającego. W Piśmie św. słowo Boga posiada moc stwórczą, stąd jego istotną cechą jest nierozłączne powiązanie z działaniem. „Gdy nadeszła pełnia czasu” (Gal 4,4), urzeczywistniające się słowo Boga przerodziło się w żywą Ewangelię w osobie Jezusa Chrystusa. Zrealizowane w Chrystusie dzieło zbawienia zostało utrwalone i powierzone Kościołowi, który poprzez liturgię przedłuża je w czasie, by wierni mogli nieustannie doświadczać obecności Pana, „aż przyjdzie” (1 Kor 11,26). Zbawcza obecność Chrystusa w celebracjach Kościoła warunkuje performatywny charakter słowa Bożego w liturgii.

Bibliografia

  1. Źródła [Google Scholar]
  2. Augustyn, In Evangelium Johannis tractatus CXXIV, PL 35, kol. 1379-1976. [Google Scholar]
  3. Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja Verbum Domini, Kraków 2010, http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/de/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini.html [dostęp: 12. VIII. 2021]; http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/apost_exhortations/documents/hf_ben xvi_exh_20100930_verbum-domini.html [dostęp: 12. VIII. 2021]; http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/es/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini.html [dostęp: 12. VIII. 2021]; http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/fr/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini.html [dostęp: 12. VIII. 2021]; http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/it/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini.html [dostęp: 12. VIII. 2021]; http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/ru/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini.html [dostęp: 12. VIII. 2021]. [Google Scholar]
  4. Benedykt XVI, Spe slavi (wersja polska), Città del Vaticano 2007, http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20071130_spe-salvi.html [dostęp: 17.04.2020]. [Google Scholar]
  5. Enchiridion Liturgico, red. F. Sola, Casale Monferrato 1994. [Google Scholar]
  6. Franciszek, Motu proprio „Aperuit illusi” z 30.IX. 2019 r., http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190930_aperuit-illis.html [dostęp: 20.04.2020]. [Google Scholar]
  7. Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994. [Google Scholar]
  8. Lekcjonarz mszalny. Wprowadzenie, w: Lekcjonarz mszalny, t. 1, Poznań 1972. [Google Scholar]
  9. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, w: Mszał Rzymski dla diecezji polskich, Poznań 2009. [Google Scholar]
  10. Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Pisma Świętego w Kościele, Poznań 1994. [Google Scholar]
  11. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Tysiąclecia), Poznań-Warszawa 1991. [Google Scholar]
  12. Sobór w Bazylei-Ferrarze-Florencji-Rzymie. Bulla unii z Ormianami, w: Dokumenty Soborów Powszechnych, t. III, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2003, s. 492-543. [Google Scholar]
  13. Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002. [Google Scholar]
  14. Opracowania [Google Scholar]
  15. Augustyn M., Geneza i rozwój posoborowej idei liturgii, Kraków 2007. [Google Scholar]
  16. Austin J. L., How to do Things with Words, Oxford 1962. [Google Scholar]
  17. Austin J. L., Mówienie ipoznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  18. Bać T., Sprawcza moc słowa Bożego w celebracji sakramentów i sakramentaliów, „Studia Liturgiczne”, 13 (2017), s. 71-84. [Google Scholar]
  19. Bianchi E., Boselli G., Celebracja Ewangelii. Spotkanie z tajemnicą Eucharystii, Kraków 2020. [Google Scholar]
  20. Bieliński K., Osobowe spotkanie z Jezusem w słowie Bożym. Aktualność adhortacji «Verbum Domini», „Polonia Sacra”, 21 (2017), s. 5-26. [Google Scholar]
  21. Brovelli F., Le modalità e i significati del celebrare lungo la storia, w: Celebrare il mistero di Cristo, t. 1, Roma 1993, s. 155-228. [Google Scholar]
  22. Brzeziński D., Chrystus wczoraj i dziś, i na wieki, Toruń 2010. [Google Scholar]
  23. Brzeziński D., Sakramentalność Słowa Bożego w świetle adhortacji apostolskiej Benedykta XVI «Verbum Domini», „Liturgia Sacra”, 17 (2011), s. 15-23. [Google Scholar]
  24. Cantalamessa R., «Jezus zaczął głosić». Słowo Boże w życiu Chrystusa i w misji Kościoła, „Analecta Biblica Lublinensia”, 4 (2009), s. 115-129. [Google Scholar]
  25. Chaim W., Narracyjna struktura liturgii i problem jej zrozumiałości, w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018, s. 39-62. [Google Scholar]
  26. Czaja A., Zasadnicze elementy teologii słowa Bożego, „Roczniki Teologiczne”, 55 (2008), s. 77-98. [Google Scholar]
  27. Czerwik S., Wprowadzenie do Konstytucji o liturgii świętej, w: Misterium Christi, red. W. Świerzawski, t. 1, Zawichost-Kraków-Sandomierz 2012, s. 19-52. [Google Scholar]
  28. De Zan R. L., Bibbia e liturgia, w: Scientia liturgica, red. A. J. Chupungco, t. I, Casale Monferrato 1998, s. 48-66. [Google Scholar]
  29. Drabik B., Językowe rytuały tworzenia więzi interpersonalnej, Kraków 2010. [Google Scholar]
  30. Dziadosz D., Tak było na początku… Izrael opowiada swoje dzieje, Przemyśl 2011. [Google Scholar]
  31. Dziewulski G., Permanentna eklezjogeneza w perspektywie słowa Bożego, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 28 (2019), s. 83-98. [Google Scholar]
  32. Figura M., Sakramentalność słowa Bożego, „Communio”, 5 (2001), s. 94-111. [Google Scholar]
  33. Frąszczak K., Katabatyczno-anabatyczny wymiar słowa Bożego w celebracjach liturgicznych, „Anamnesis”, 77 (2014), s. 62-71. [Google Scholar]
  34. García Paredes J.C.R., Syn Boży Syn Człowieczy, w: Wierzę, red. J. Salij, Kielce 2012, s. 107-150. [Google Scholar]
  35. Hahn S., Moc Słowa w liturgii, Kraków 2010. [Google Scholar]
  36. Klimek P., Adhortacji «Verbum Domini» Benedykta XVI – próba opisu zjawiska, „Studia Bobolanum”, 2 (2012), s. 5-12. [Google Scholar]
  37. Kunzler M., Liturgia Kościoła, Poznań 1999. [Google Scholar]
  38. Matwiejuk K., Sakramentalny charakter słowa Bożego, „Teologiczne Studia Siedleckie”, 11 (2014), s. 7-23. [Google Scholar]
  39. Migut B., Nowe kierunki sakramentologii, w: Znaki Tajemnicy, red. K. Porosło, R. J. Woźniak, Kraków 2018, s. 95-122. [Google Scholar]
  40. Muddiman J., „Słowo Boże”, w: Słownik wiedzy biblijnej, red. B. M. Metzger, M. D. Coogan, Warszawa 1997, s. 711-712. [Google Scholar]
  41. Nadolski B., Liturgika, t. 1, Poznań 1989. [Google Scholar]
  42. Pasek Z., Sakramenty jako performatywne akty mowy. Propozycja teoretyczna do badań nad magicznością tekstów religijnych, w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018, s. 85-101. [Google Scholar]
  43. Righetti M., Storia liturgica, t. IV, Milano 1998. [Google Scholar]
  44. Świerzawski W. J., Rok liturgiczny naszą drogą z Chrystusem, Sandomierz 2004. [Google Scholar]
  45. Turowski W., «Ecclesia creata» w liturgii Kościoła, „Studia Teologiczne Białystok Drohiczyn, Łomża”, 29 (2011), s. 93-111. [Google Scholar]
  46. Twardy J., Tekst biblijny w liturgii, w: Liturgia w podstawowych formach wyrazu, red. A. Żądło, Katowice 2011, s. 91-118. [Google Scholar]
  47. Uniżycki M., Historia sakramentologii, w: Znaki Tajemnicy, red. K. Porosło, R. J. Woźniak, Kraków 2018, s. 23-56. [Google Scholar]
  48. Wypych S., Niektóre tematy teologiczne Pięcioksięgu, w: Wstęp do Starego Testamentu, red. L. Stachowiak, Poznań 1990, s. 142-170. [Google Scholar]
  49. Zaborowski M., Sakramenty święte w aspekcie prawno-historycznym, „Prawo Kanoniczne”, 55 (2012), s. 29-54. [Google Scholar]