Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Vol. 27 No. 1 (2019): John Paul II

Culture

‘He is the only one immortal, simple and divine’ – the romantic symbolism of the cross in The Renaissance psalter by Karol Wojtyła

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2019.27.1.151-179  [Google Scholar]
Published: 2019-07-10

Abstract

The cross is one of the most important motifs in Karol Wojtyla’s poems and in his latter papal teaching. The article analyses the symbolism of the cross present in the sonnets included in The Renaissance psalter by Karol Wojtyła from a romantic perspective. The influence of Zygmunt Krasiński and Cyprian Norwid whose works provided inspiration for Wojtyla is of particular importance here. The author of The Renaissance psalter appreciated The Un-Divine Comedy, Irydion and Promethidion, together with The New Middle Ages of Nikolai Berdyaev – those youthful reading experiences left a clear trace in his sonnets, which is noticeable in the symbolism of the cross, among other things. Krasinski's ideas are echoed particularly distinctively in the last sonnet that shows the dialogue of three columns among the ruins of the ancient world, even though the word ‘cross’ has not been used at all. As for Promethidion, Wojtyła borrowed the idea of the cross from it as the principle of unity of the world – the cross which enables the unification of a pagan and Christian culture, a gothic and renaissance element.

(transl. Olha Zatwardnicka)

References

  1. BERNACKI M., Słowiańska Pieśń Miłości – o funkcji poety i poezji w „Sonetach – Zarysach” Karola Wojtyły, [w:] Karol Wojtyła – poeta, red. J. GŁAŻEWSKI i W. SADOWSKI, Warszawa 2006, s. 171–178. [Google Scholar]
  2. BIERDIAJEW M., Nowe Średniowiecze, przeł. M. REUTT, Warszawa 1936. [Google Scholar]
  3. BIERDIAJEW M., Sens twórczości. Próba usprawiedliwienia człowieka, przeł. H. PAPROCKI, Kęty 2001. [Google Scholar]
  4. Chrystus w literaturze polskiej, red. P. NOWACZYŃSKI, Lublin 2001. [Google Scholar]
  5. CIESZKOWSKI A., Prolegomena do historiozofii, Bóg i palingeneza oraz Mniejsze pisma filozoficzne z lat 1838–1842, wstępem poprzedził A. WALICKI, oprac. J. GAREWICZ i A. WALICKI, Warszawa 2014. [Google Scholar]
  6. CIEŚLAK S., Sylwetka duchowa Cypriana Norwida, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  7. CZARTORYSKA I., Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów, Puławy 2009. [Google Scholar]
  8. DĄBROWSKA J., Aluzje literackie w poezji Karola Wojtyły na przykładzie „Renesansowego psałterza”, [w:] Karol Wojtyła – poeta, pod red. J. GŁAŻEWSKIEGO i W. SADOWSKIEGO, Warszawa 2006, s. 165–170. [Google Scholar]
  9. DUDA K., Wolność, twórczość i kultura w myśli Mikołaja Bierdiajewa, Kraków 2015. [Google Scholar]
  10. DZIEDZIC S., Romantyk Boży, Kraków 2014. [Google Scholar]
  11. Filozofia w kulturach krajów słowiańskich, red. A. L. ZACHARIASZ, Z. STACHOWSKI, Rzeszów 2007. [Google Scholar]
  12. HALKIEWICZ-SOJAK G., Pejzaż w historiozoficznej wizji Krasińskiego, „Ethos” 2001 nr 4, s. 130–144. [Google Scholar]
  13. JUSIAK J., Mikołaj Bierdiajew i kreacjonistyczna wizja eschatonu, [w:] Filozofia w kulturach krajów słowiańskich, pod red. A. L. ZACHARIASZA, Z. STACHOWSKIEGO, Rzeszów 2007, s. 405–416. [Google Scholar]
  14. Karol Wojtyła – poeta, red. J. GŁAŻEWSKI i W. SADOWSKI, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  15. KOTLARCZYK J., KOTLARCZYK-MROZOWA J., MRÓZ-KRYSTA J., Wadowickie teatry, teatrzyki i idee Mieczysława Kotlarczyka, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” 2015 nr 18, s. 165–197. [Google Scholar]
  16. KOTLARCZYK M., WOJTYŁA K., O Teatrze Rapsodycznym: 60-lecie powstania Teatru Rapsodycznego, wstęp i oprac. J. POPIEL, wybór tekstów T. MALAK i J. POPIEL, Kraków 2001. [Google Scholar]
  17. KRASIŃSKI Z., Dzieła zebrane, t. 1: Wiersze, oprac. M. SZARGOT, Toruń 2017. [Google Scholar]
  18. KRASIŃSKI Z., Dzieła zebrane, t. 2: Poematy, oprac. M. SZARGOT, Toruń 2017. [Google Scholar]
  19. KRASIŃSKI Z., Dzieła zebrane, t. 3: Dramaty I, oprac. M. BIZIOR-DOMBROWSKA, Toruń 2017. [Google Scholar]
  20. KRASIŃSKI Z., Irydion, oprac. W. KUBACKI, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  21. KRASIŃSKI Z., Listy do Delfiny Potockiej, oprac. i wstępem poprzedził Z. SUDOLSKI, t. II, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  22. KRASIŃSKI Z., Listy do Konstantego Gaszyńskiego, oprac. Z. SUDOLSKI, Warszawa 1971. [Google Scholar]
  23. KRASIŃSKI Z., Listy do ojca, oprac. S. PIGOŃ, Warszawa 1963. [Google Scholar]
  24. KRASIŃSKI Z., Listy do Stanisława Małachowskiego, oprac. Z. SUDOLSKI, Warszawa 1979. [Google Scholar]
  25. KRASIŃSKI Z., Nie-Boska komedia, oprac. M. GRABOWSKA, wstęp M. JANION, Wrocław 1974. [Google Scholar]
  26. KRZEMIŃSKA M., Synteza różnych kategorii i wzorów kultury we wczesnych sonetach Karola Wojtyły, [w:] Karol Wojtyła – poeta, pod red. J. GŁAŻEWSKIEGO i W. SADOWSKIEGO, Warszawa 2006, s. 157–164. [Google Scholar]
  27. LEGUTKO G., Poszukiwanie sensu słowa, sztuki i artysty… Jan Paweł II (Karol Wojtyła) a Cyprian Norwid, [w:] Słowo – myśl – ethos w twórczości Jana Pawła II, red. Z. TRZASKOWSKI, Kielce 2005, s. 289–315. [Google Scholar]
  28. LESZCZYŃSKA B., Polski „Krzyż Dziejów” w twórczości wielkich romantyków, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 13, s. 63–88. [Google Scholar]
  29. MOCHOŃ M., Przepowiadanie prawdy i piękna w sonetach Karola Wojtyły, [w:] Słowo – myśl – ethos w twórczości Jana Pawła II, red. Z. TRZASKOWSKI, Kielce 2005, s. 29–40. [Google Scholar]
  30. NORWID C., Dzieła wszystkie IV. Poematy 2, oprac. S. SAWICKI, P. CHLEBOWSKI, Lublin 2011. [Google Scholar]
  31. NORWID C., Pisma wszystkie, t. 1. Wiersze. Część pierwsza, oprac. J. W. GOMULICKI, Warszawa 1971. [Google Scholar]
  32. PYCZEK W., Motywy pasyjne w liryce wielkich romantyków. Mickiewicz – Słowacki – Krasiński, Lublin 2008. [Google Scholar]
  33. RATUSIŃSKI P., Wiara romantyków polskich, Trembowla 1930. [Google Scholar]
  34. SIENNICKI J., Logika dziejów. Zygmunta Krasińskiego chrześcijańska wizja historii, „Ethos” 2001 nr 4, s. 87–97. [Google Scholar]
  35. Słowo – myśl – ethos w twórczości Jana Pawła II, red. Z. TRZASKOWSKI, Kielce 2005. [Google Scholar]
  36. SUDOLSKI Z., Chrystus Zygmunta Krasińskiego. Wymowa poetyckich transfiguracji motywu krzyża, [w:] Chrystus w literaturze polskiej, red. P. NOWACZYŃSKI, Lublin 2001, s. 225–253. [Google Scholar]
  37. SZARGOT M., Ziemia rozdziału – niebo połączenia. O liryce Zygmunta Krasińskiego, Katowice 2000. [Google Scholar]
  38. WEIGEL G., Świadek nadziei, Kraków 2000. [Google Scholar]
  39. WOJTYŁA K., Poezje – dramaty – szkice, wstęp M. SKWARNICKI, Kraków 2004. [Google Scholar]
  40. WOJTYŁA K., Poezje – Poems, Kraków 1998. [Google Scholar]
  41. WÓJCIK K., Cyprian Norwid w świecie idei Karola Wojtyły, „Ethos” 2002, nr 3/4, s. 250–270. [Google Scholar]
  42. ZAJĄCZKOWSKI R., Głos prawdy i sumienie: Kościół w pismach Cypriana Norwida, Toruń 2012. [Google Scholar]
  43. ZAMĄCIŃSKA D., Słynne – nieznane. Wiersze późne Mickiewicza, Słowackiego, Norwida, Lublin 1985. [Google Scholar]
  44. ZIOMEK J., Retoryka opisowa, Warszawa 1990. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.