Abstract
The Gospel of John is framed with several theological themes. The theological centre is Jesus’s death on the cross (19:28-30). This paschal event Jesus prepared through the symbolic cleansing of the Temple of Jerusalem (2:13-22). The significance of the cleansing from sin and the opening of the gift of eternal life is emphasised by the word “thirst” (diya,w – dipsaō) which occurs five times in the Gospel of John. It first appears in the context of Jesus’s thirst for water during the encounter with a Samaritan woman (4:13-14). Her desire to put her life in order opens her up to a relationship with Jesus, who gives her the gift of the Gospel and thus indicates the gate to salvation. Her desire to live decently hides the hope of humanity longing for an order based on love; the hope of transcending ethnic barriers to embrace the universal message of the Gospel. The concept of diya,w – dipsaō appears in the presentation of the Eucharist which satisfies the desire for eternal life (6:35). Jesus proclaims the end of bloody animal sacrifices in the Temple of Jerusalem and the beginning of the way of salvation in the Eucharist. At the Feast of Tabernacles He proclaims His ability to satisfy human thirst (7:37). He announces that the fountain of living water will gush forth for everyone who will be baptised. On the cross, Jesus cries “I thirst” and tastes vinegar, the symbol of human sin. In this way the process of salvation will be accomplished, Jesus will accept all human sins and give the world the Spirit, the source of eternal life. From this source everyone may draw, everyone who will be baptised and feed on the Gospel and the Eucharistic meal: the body (sa,rx – sarks) and blood (ai-ma – haima) of Jesus.
References
Abramowiczówna Z., Słownik grecko-polski, t. 2, Warszawa 1960.
Bacon B.W., The “Five Books” of Matthew against the Jews, „The Expositor” 15 (1918), s. 56–66.
Barrett C.K., The Gospel According to St John an Introduction with Commentary and Notes on the Greek Text, London 1972.
Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. 3, Warszawa 1992.
Craghan J.F., Księga Wyjścia, [w:] Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego, W.R. Farmer (red.), Warszawa 2000, s. 311–358.
Chrostowski W., Bóg jako Ojciec w judaizmie, [w:] Ty, Panie, jesteś naszym Ojcem (Iz 64,7). Biblia o Bogu Ojcu, F. Mickiewicz, J. Warzecha (red.), Warszawa 1999, s. 205–215.
Copleston F., Historia filozofii, t. 1: Grecja i Rzym, tłum. H. Bednarek, Warszawa 2004.
Czerski J., Pierwszy List do Koryntian, Wrocław 2009.
Dahler E., Święta i symbole, tłum. G. Kania, Warszawa 1999.
Daube D., Jesus and the Samaritan Woman. The Meaning of sugcra,omai, „Journal of Biblical Literature” 69 (1950), s. 137–147.
Devilliers L., Jan, opowieść w dwóch odsłonach, [w:] Biblia i jej kultura, Jezus i Nowy Testament, M. Quesnel, P. Gruson (red.), tłum. J. Domańska-Gruszka, A. Loba, P. Tomczak, Ząbki 2008, s. 395–407.
Dodd C.H., The Interpretation of the Fourth Gospel, Cambridge 1970.
Drozd J., Ostatnia wieczerza nową paschą, Katowice 1977.
Efraim Brat, Jezus. Żyd praktykujący, Kraków 1994.
Flawiusz J., Wojna żydowska (Bellum Iudaicum), tłum. J. Radożycki, Poznań 1980.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Warszawa 1990.
Forte B., Cztery noce zbawienia. Pascha w tradycji żydowskiej, Kraków 2009.
Frazer J.G., Złota gałąź. Studia z magii i religii, tłum. H. Krzeczkowski, Kraków 2016.
Gal-Ed E., Księga świąt żydowskich, Warszawa 2005.
Girard R., Kozioł ofiarny, tłum. M. Goszczyńska, Łódź 1987.
Gnilka J., Jezus z Nazaretu, Kraków 1997.
Grochowski Z., Il discepolo di Gesù nell’ora della prova (Gv 18-19), luogo di rivelazione del Maestro, seria: Studia Biblica Lublinensia XIII, Lublin 2015.
Gundry R.H., The Use of Old Testament in St. Mathew’s Gospel with Special Reference to the Messianic Hope, Leiden 1967.
Hagada opowiadana o wyjściu z Egiptu na dwa pierwsze wieczory święta Pesach, Wiedeń 1927.
Hałas S., Pustynia miejscem próby i spotkania z Bogiem. Wybrane zagadnienia biblijnej teologii pustyni, Kraków 1999.
Hayes J.H., Pascha, [w:] Słownik wiedzy biblijnej, tłum. A. Kaprowicz i in., B.M. Metzger, M.D. Coogan (red.), Warszawa 1996, s. 583–584.
Hergesel T., Jezus Cudotwórca, Katowice 1987.
Hobhouse H., Ziarna bogactwa. Pięć roślin, dzięki którym powstały fortuny, tłum. W. Górnaś, Warszawa 2010.
Kameraz-Kos N., Święta i obyczaje żydowskie, Warszawa 1997.
Keener C.S., Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, tłum. Z. Kościuk, Warszawa 2000.
Kim J.K., Woman and Nation: An Intercontextual Reading of the Gospel John from a Postcolonial Feminist Perspectiv, Boston–Leiden 2004.
Kręcidło J., Duch Święty i Jezus w Ewangelii świętego Jana. Funkcja pneumatologiczna w chrystologicznej strukturze czwartej Ewangelii, Częstochowa 2006.
Kudasiewicz J., Ewangelie synoptyczne dzisiaj, Ząbki 1999.
Lindars B., The Gospel of John, [w:] The New Century Bible Commentary, London 1982.
Linke W., Literacka ojczyzna Tobiasza. Tło kulturowe Tb jako klucz teologicznej lektury księgi, Warszawa 2013.
List do Galatów, tłum. H. Langkammer (Biblia lubelska), Lublin 1999.
Lurker M., Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań 1989.
Malina A., Świętość ziemi, Jerozolimy i świątyni w czasach Nowego Testamentu (Kelim 1,6-9), „Colellectanea Theologica” 74/2 (2004), nr 2, s. 63–81.
Martin F., Wright W.M. IV, Ewangelia według św. Jana. Katolicki Komentarz do Pisma Świętego, tłum. J. Czapczyk, Poznań 2020.
Mędala S., Ewangelia według świętego Jana, seria: Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament 4/2, Częstochowa 2008.
Morgenthaler R., Statistik des neutestamentlichen Wortschatzes, Stuttgart 1972.
Münnich M., Azazel – nowe interpretacje, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 55/2 (2002), nr 2, s. 89–108.
Musielak J., Nowotestamentowe odniesienia do Święta Szałasów, [w:] Verbo Domini Servire opuscula Joanni Cantio Pytel septuagenario dedicata, Poznań 2000, s. 79–93.
Nussbaum H., Przewodnik judaistyczny, Warszawa 1893.
Okure T., Ewangelia według św. Jana, tłum. H. Bednarek, [w:] Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego, W.R. Farmer (red.), Warszawa 2000, s. 1302–1366.
Palla A.J., Skarby Świątyni, Rybnik 1999.
Pick J., W świecie Biblii. Flora, Pelplin 1998.
Pierwszy i Drugi List do Koryntian, tłum. H. Langkammer (Biblia Lubelska), Lublin 1998.
Pilch J.J., Słownik kultury biblijnej, tłum. M. Zamora, B. Śliwińska, Łódź 2004.
Poniży B., Księga Mądrości. Od egzegezy do teologii, seria: Biblioteka pomocy naukowych 17, Poznań 2000.
Popowski P, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 1994.
Prete B., Vangelo di Giovanni, [w:] Messaggio della Salvezza, t. 8, Torino 1978.
Rienecker F., Maier G., Leksykon biblijny, Warszawa 2001.
Ryken L., Wilhoit J.C., Longman T. III, Słownik symboliki biblijnej, Warszawa 2003.
Schiffman L.H., Kapłani, [w:] Encyklopedia biblijna, P.J. Achtemeier (red.), Warszawa 1999, s. 508–511.
Schoeman R.H., Zbawienie bierze początek od Żydów, Warszawa 2016.
Schneidr J., Das Evangelium nach Johannes, seria: Theologischer Handkommentar zum Neuen Testament, Leipzig 1985.
Stasiuk P., Małżeństwo u Żydów, [w:] Małżeństwo w kościele katolickim oraz w czterech religiach niechrześcijańskich (judaizm, islam, hinduizm, buddyzm), G. Dzierżon (red.), Kraków 2014, s. 61–103.
Stern D.H., Komentarz żydowski do Nowego Testamentu, tłum. A. Czwojdrak, Warszawa 2004.
Synowiec J.S., Prorocy Izraela, ich pisma i nauka, Kraków 1994.
Szczepanowicz B., Rośliny biblijne, Kraków 2017.
Unterman A., Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, Warszawa 2000.
Unterman J., Pascha, [w:] Encyklopedia biblijna, P.J. Achtemeier (red.), tłum. G. Berny i in., Warszawa 1999, s. 900–902.
Vaux R. de, Instytucje Starego Testamentu, t. 1–2, tłum. T. Brzegowy, Poznań 2004.
Vries S.P. de, Obrzędy i symbole Żydów, tłum. A. Borowski, Kraków 1999.
Walbank F.W., Świat hellenistyczny, tłum. G. Muszyński, Warszawa 2003.
Warzecha J., Dawny Izrael, Warszawa 1995.
Wight F.H., Obyczaje krajów biblijnych, Warszawa 1999.
Wikenhauser A., Das Evangelium nach Johannes, seria: Regensburger Neues Testament 4, Regensburg 1957.
Wikenhauser A., L’Evangelo secondo Giovanni, Morcelliana–Brescia 1962.
Włodarczyk Z., Siedem upraw biblijnych i ich symbolika, Kraków 2008.
Wojciechowski M., Jezus jako Święty w pismach Nowego Testamentu, Warszawa 1996.
Wypych S., Pięcioksiąg, seria: Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 1, Warszawa 1987.
Zamarovský V., Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej, tłum. J. Illg, L. Spyrka, J. Wania, Katowice 2002.
Downloads
Download data is not yet available.
