Mirosław Rucki – dr hab. inż., prof. nadzw. UTH Radom, Wydział Mechaniczny. Oprócz zainteresowań z zakresu budowy i eksploatacji maszyn zajmuje się biblistyką i historią chrześcijaństwa pierwszych wieków. Ukończył studia podyplomowe: pedagogiczne kształcenia zawodowego (Politechnika Poznańska), nauk o rodzinie (Papieski Wydział Teologiczny w Poznaniu) oraz biblijne (PWT we Wrocławiu). Należy do Stowarzyszenia Biblistów Polskich, Society of Biblical Literature oraz Chrześcijańskiego Forum Pracowników Nauki. Jest autorem lub współautorem dwóch książek recenzowanych i ponad 150 artykułów naukowych i referatów wygłoszonych na konferencjach z dziedziny budowy i eksploatacji maszyn, a także trzech książek i ponad dwudziestu artykułów w czasopismach punktowanych z dziedziny biblistyki.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Neofilologii, Instytut Językoznawstwa, Zakład Komunikacji Międzykulturowej i Aksjolingwistyki
Michael Abdalla – dr hab., prof. nadzw. UAM, ur. w 1952 r. w Syrii, jest natywnym użytkownikiem języka aramejskiego (syriackiego). Studia z dziedziny nauk o żywności i żywieniu ukończył na obecnym Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Pracując w tejże uczelni od 1980 r., opublikował dwie książki i ponad sto artykułów naukowych z zakresu wiedzy o żywności i kulturze żywienia ludów Bliskiego Wschodu, ze szczególnym uwzględnieniem społeczności asyryjskiej. Jego podstawowym miejscem pracy jest obecnie Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (Zakład Komunikacji Międzykulturowej i Aksjolingwistyki), gdzie zajmuje się zagadnieniami z pogranicza historii, literatury, kultury i etnografii społeczności asyryjskiej. Plonem tych zainteresowań są dwie książki i kilkadziesiąt prac naukowych i popularnonaukowych.
Artykuł dotyczy wersetu Mt 16, 23, zawierającego wypowiedź Jezusa skierowaną do Piotra: „Zejdź Mi z oczu, szatanie! Jesteś Mi zawadą, bo nie myślisz o tym, co Boże, ale o tym, co ludzkie” (Biblia Tysiąclecia). W analizie zwrócono uwagę na jedno ze znaczeń podawanych przez słowniki: "skándalon is the native rock rising up through the earth, which trips up the traveler" (http://biblehub.com/greek/4625.htm). Słowniki języka syriackiego również wyjaśniają znaczenie użytego w Peszitcie słowa jako stumbling-block, czyli kamień, o który wszyscy się potykają. Szczególnie ciekawym użyciem tego słowa jest połączenie kifo d-tukalto w wersecie Rz 9, 33, nawiązującym do Iz 18, 14. Mając na uwadze aramejskie brzmienie imienia Piotra – Kefa, zauważono grę słów trudną do oddania w języku polskim: w wersecie Mt 16, 18 Jezus nadaje Szymonowi nowe imię Kefa (Skała jako fundament Kościoła), a kilka wersetów później nazywa go [kefo] d-tukalto, czyli kawałek skały sterczącej z ziemi na drodze, o który wszyscy się potykają. Analiza słownictwa Biblii Hebrajskiej, Peszitty i Targumów dostarcza dodatkowych interesujących szczegółów.
Riferimenti bibliografici
Bar Bahlul H., Lexicon Syriacum, red. R. Duval, Parisiis 1901. [Google Scholar]
Bardzki K., Nowe ujęcia translatoryczne w przekładach Księgi Koheleta i Pieśni nad Pieśniami w Biblii Ekumenicznej, „Roczniki Biblijne”, 4 (2014), s. 451-459. [Google Scholar]
Biblia Gdańska – Biblia to jest całe Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z hebrajskiego i greckiego języka na polski pilnie i wiernie przetłómaczona, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1986. [Google Scholar]
Biblia Pierwszego Kościoła, Vocatio, Warszawa 2017. [Google Scholar]
Biblia Poznańska – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1999. [Google Scholar]
Biblia Tysiąclecia – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Pallottinum, Poznań 1991. [Google Scholar]
Biblia Warszawska – Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1975. [Google Scholar]
Biblia Warszawsko-Praska – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, tłum. ks. bp prof. K. Romaniuk, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 1997. [Google Scholar]
Biblia: Najnowszy Przekład – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, wyd. Św. Paweł, Częstochowa 2008. [Google Scholar]
Caragounis Ch.C., Peter and the Rock, Berlin 1990. [Google Scholar]
Donnegan J., A new Greek and English lexicon, Boston 1840. [Google Scholar]
Epifaniusz z Salaminy, Panarion, tłum. ks. M. Gilski, oprac. ks. A. Baron, Kraków 2015. [Google Scholar]
Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna, tłum. A. Caba, oprac. H. Pietras SJ, Kraków 2013. [Google Scholar]
Ewangelia wg św. Mateusza, tłumaczenie, wstęp i komentarz ks. T. Loska SJ, Katowice 1995. [Google Scholar]
Hirschberg P., Fragments of Jewish Christian Literature Quoted in Some Greek and Latin Fathers, w: O. Skarsaune, R. Hvalvik (eds.), Jewish Believers in Jesus. Peabody 2007, s. 325-378. [Google Scholar]
Jastrow M., A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi, and the Midrashic Literature, London – New York 1903. [Google Scholar]
Jennings W., Lexicon to the Syriac New Testament (Peshitta), Oxford 1926. [Google Scholar]
Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. 1 i 2, Warszawa 2013. [Google Scholar]
Lisowski T., Ekwiwalenty greckiego leksemu πάσχα we współczesnych przekładach Nowego Testamentu – dialog z tradycją, „Język. Religia. Tożsamość”, 57 (2017) 1, s. 163-173. [Google Scholar]
Majewski M., Jak przekłady zmieniają sens Biblii, Kraków 2013. [Google Scholar]
Ormanty S., Liturgiczne tło władzy udzielonej Piotrowi, „Poznańskie Studia Teologiczne” 13 (2002), s. 31-39. [Google Scholar]
Ostański P., „Eli, Eli, lema sabachthani” (Mt 27,46). Aramejskie wyrażenia w greckim tekście Nowego Testamentu, „Poznańskie Studia Teologiczne”, 30, 2016, s. 215-225. [Google Scholar]
Ostański P., Języki używane przez Jezusa na tle sytuacji językowej w rzymskiej Palestynie, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 23(2015) 2, s. 45-74. [Google Scholar]
Ostański P., Ty będziesz nazywał się Kefas (J 1, 42). Kefas i inne aramejskie osobowe nazwy własne w greckim tekście Nowego Testamentu, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 24(2016) 2, s. 7-22. [Google Scholar]
Payne-Smith J. (ed.), A Compendious Syriac Dictionary, Winona Lake 1998. [Google Scholar]
Payne-Smith R., Thesaurus Syriacus, Oxonii 1879. [Google Scholar]
Pietkiewicz R., W poszukiwaniu „szczyrego słowa Bożego” Recepcja zachodnioeuropejskiej hebraistyki w studiach chrześcijańskich w Rzeczypospolitej doby renesansu, Wrocław 2011. [Google Scholar]
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 1995. [Google Scholar]
Rosik M., Ewangelie z językiem aramejskim w tle, „Scripturae Lumen” 7 (2015), s. 101-114. [Google Scholar]
Rucki M., Apostołowie dowodem boskości Jezusa (Mt 10,2), „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 22 (2014) nr 2, s. 119-137. [Google Scholar]
Stock A., Is Matthew’s Presentation of Peter Ironic? „Biblical Theology Bulletin: Journal of Bible and Culture”, 17 (1987) 2, s. 64-69. [Google Scholar]
Saint Irenaeus of Lyons, Against Heresies and Other Writings, eds. A. Roberts and J. Donaldson, Ex Fontibus 2016. [Google Scholar]
