Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Baner Consilium Iuridicum

Vol. 1 No. 3–4 (2022)

Artykuły

Judiciary of the nobility from the 15th to the 18th century

  • Robert Kucharski
DOI: https://doi.org/10.52097/ci.5671  [Google Scholar]
Published: 2023-10-10

Abstract

The judiciary of the feudal monarchy naturally changed its character to the state one, which was associated with the emergence of social classes, especially the nobility, which, as a result of the ongoing political processes and social changes, obtained more and more privileges, including judicial immunities. This study will outline in general the judicial organs of the judiciary in the Republic of Poland from the 15th century until the end of Polish statehood. Naturally, these bodies were not uniform in terms of
structure and organization, and their competences coincided. They evolved over time, although the fact is that these changes did not keep up with the changes taking place in the international environment around the First Polish Republic, and were not able to meet the needs of both state reforms and social changes. At a certain stage, they even became a burden in political reforms, contributing in some way to the ossification of the structures of the then Polish state and its collapse at the end of the
18th century. This period was characterized by a multitude of types of judgments, their cognition and territorial properties, which overlapped and yet did not constitute the uniform and coherent structure to which we are used these days. The subject of this study will be a discussion of these organs with an outline of their practice and a short description of the specificity of land law.

References

  1. Balzer O., Kancelarie i akta grodzkie w wieku XVIII, odbitka z Przewodnika Naukowego i Literackiego, Lwów 1882. [Google Scholar]
  2. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1998. [Google Scholar]
  3. Borucki M., Temida staropolska, Warszawa 1979. [Google Scholar]
  4. Chodorowski J., Wybór tekstów źródłowych z dziejów sądownictwa polskiego do 1795 r., Wrocław 1976. [Google Scholar]
  5. Dąbkowski P., Palestra i księgi sądowe trembowelskie, Lwów 1920 [Google Scholar]
  6. Dąbkowski P., Zasada jawności w dawnem prawie polskiem [w:] odbitka z Przewodnika historyczno-prawnego, rocz. V, Lwów 1937, [Google Scholar]
  7. Duklan J., Pamiętniki, t.1, Wilno 1857. [Google Scholar]
  8. Góralski Z., Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1988, [Google Scholar]
  9. Hube R., Prawo polskie w XIV w. Sądy, ich praktyka i stosunki prawne społeczeństwa w Polsce ku schyłkowi XIV w., Warszawa 1886. [Google Scholar]
  10. Kaczmarczyk Z., Leśnodorski B., Historia państwa i prawa Polski, t.2 od połowy XV wieku do 1795 roku, Warszawa 1968. [Google Scholar]
  11. Koźmian K., Pamiętniki, 1-2, Poznań 1858. [Google Scholar]
  12. Kucharski R., Geneza sądów polskich, Collegium Iuridicum, nr 1-2 z 2022 roku. [Google Scholar]
  13. Kucharski R., Zarys historii Prokuratury w Polsce, Prokuratura i Prawo 2021 nr 11. [Google Scholar]
  14. Kulecki M., Problem wieczności wpisów w aktach sądowych na terytorium Korony w epoce staropolskiej, Radca Prawny 1998 nr 34. [Google Scholar]
  15. Kutrzeba S., Historia ustroju Polski w zarysie, Warszawa 1949. [Google Scholar]
  16. Kutrzeba S., Historia ustroju Polski w zarysie, Warszawa 1949. [Google Scholar]
  17. Łoziński W., Prawem i lewem, Kraków 1957. [Google Scholar]
  18. Makiła D., Naworski Z., Historia prawa na ziemiach polskich. Polska przedrozbiorowa. Zarys wykładu, Toruń 2000. [Google Scholar]
  19. Matuszewicz M., Pamiętniki, t.1, Warszawa 1876. [Google Scholar]
  20. Naworski Z., Prawo karne i proces Polski przedrozbiorowej, Toruń 1993. [Google Scholar]
  21. Naworski Z., Szlachecki wymiar sprawiedliwości w Prusach Królewskich (1454-1772) Toruń 2004. [Google Scholar]
  22. Pawlikowski M., Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012. [Google Scholar]
  23. Polska w okresie monarchii stanowej. Wybór tekstów, opr. R. Heck, Warszawa 1955. [Google Scholar]
  24. Rafacz J., Nagana sędziego w dawnym procesie polskim, Lublin 1921. [Google Scholar]
  25. Sawicki W., Asesorowie w sądach ziemskich i grodzkich na Rusi w XV w., Warszawa 1929. [Google Scholar]
  26. Schulz F., Podróże inflantczyka z Rygi do Warszawy i po Polsce w latach 1791-1793, Warszawa 1956. [Google Scholar]
  27. Siedlecki J., Kancelaria ziemi bielskiej w Brańsku w XVI-XVIII wieku [w:] Zeszyty Naukowe Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, z. 66, humanistyka, t. XII, Białystok 1989. [Google Scholar]
  28. Turska Z., Oskarżeni oskarżają. Wieś osiemnastowieczna w mrokach kronik sądowych, Warszawa 1960. [Google Scholar]
  29. Volumina Legum, t.2. [Google Scholar]
  30. Volumina Legum, t.3 [Google Scholar]
  31. Wasylewski S., Sprawy ponure. Obrazy z kronik sądowych wieku Oświecenia, Kraków 1963. [Google Scholar]
  32. Wybicki J., Życie moje. Kraków 1927. [Google Scholar]
  33. Zaleski M., Pamiętniki, Poznań 1879. [Google Scholar]
  34. Zarański S., Pierwiastki dziejów ojczystych w ich organicznym rozwoju, Kraków 1886. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.