Abstrakt
W artykule przedstawiono trzy zagadnienia dotyczące problemów praktycznych na styku apelacji zwykłej, apelacji w postępowaniu uproszczonym i skargi kasacyjnej, jak również propozycje rozwiązań tych problemów oparte na orzecznictwie Sądu Najwyższego. Problem pierwszy dotyczy zagadnienia, czy skatalogowanie podstaw apelacji w postępowaniu uproszczonym jest elementem odróżniającym model apelacji uproszczonej od modelu apelacji pełnej. Przy rozwiązaniu powyższego problemu wskazano dwie uchwały 7 sędziów SN (z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, oraz z 23 marca 1999 r., III CZP 59/98) i wyjaśniono niejasności zawarte w ich uzasadnieniu. Zaproponowano rozwiązanie, że skatalogowanie podstaw apelacji uproszczonej nie stanowi elementu odróżniającego ten środek odwoławczy od apelacji zwykłej, gdyż niezależnie od sposobu sformułowania zarzutów przez skarżącego każdy zarzut można zakwalifikować albo do naruszenia prawa procesowego, albo prawa materialnego. Drugie zagadnienie wiąże się z problemem, jak prawidłowo zakwalifikować uchybienia sądu: do naruszenia prawa procesowego, którego konsekwencją jest błędne ustalenie stanu faktycznego, czy do naruszenia prawa materialnego? W artykule przytoczono orzecznictwo SN pomocne w rozróżnieniu, które uchybienia sądu należą do sfery faktów, a które do kategorii ocen prawnych. Problem trzeci dotyczy zagadnienia, czy dopuszczalne jest uchylenie przez Sąd Najwyższy zaskarżonego wyroku z powodu niedostatecznego bądź nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego za pośrednictwem zarzutu naruszenia prawa materialnego. W artykule przytoczono i skomentowano orzecznictwo SN dopuszczające możliwość wydania kasatoryjnego wyroku w sytuacji, gdy sąd drugiej instancji zastosował prawo materialne (wadliwa subsumcja) do niedostatecznie ustalonego przez sąd drugiej instancji stanu faktycznego.
Bibliografia
- Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011. [Google Scholar]
- Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1974. [Google Scholar]
- Ereciński T., Apelacja w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2009, 2010 i 2012. [Google Scholar]
- Gudowski J., Apelacja i kasacja. Nowe środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1996. [Google Scholar]
- Gudowski J., Kasacja w postępowaniu cywilnym po zmianach dokonanych ustawami z 12 i 14 maja 2000 r., „Przegląd Sądowy” 2002, 2. [Google Scholar]
- Gudowski J., Pogląd na kasację, „Przegląd Sądowy” 2013, 4. [Google Scholar]
- Klich-Rump J., Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977. [Google Scholar]
- Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany, red. M. Manowska, LEX/ el. 2022. [Google Scholar]
- Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom 2, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2021. [Google Scholar]
- Manowska M., Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2022. [Google Scholar]
- Miszewski W., Proces cywilny w zarysie, Warszawa 1948. [Google Scholar]
- Oklejak A., Apelacja w procesie cywilnym, Kraków 1994. [Google Scholar]
- Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, Kraków 1934. [Google Scholar]
- Proces cywilny. Nauka, kodyfikacja, praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012. [Google Scholar]
- Siedlecki W., Zasady wyrokowania w procesie cywilnym, Warszawa 1957. [Google Scholar]
- Siedlecki W., Zarys postępowania cywilnego, Warszawa 1966. [Google Scholar]
- Stefaniak A., Dowód prima facie w procesie cywilnym, „Nowe Prawo” 1970, 11. [Google Scholar]
- Stefko K., Faktyczne przytoczenia stron w procesie cywilnym, Lwów 1909. [Google Scholar]
- System prawa procesowego cywilnego, tom 3, cz. 1. Środki zaskarżenia, red. nacz. T. Ereciński, red. nauk. J. Gudowski, Warszawa 2013. [Google Scholar]
- System prawa procesowego cywilnego, tom 3. Zaskarżanie orzeczeń sądowych, red. S. Hanausek, A. Miączyński, M. Sawczuk, W. Siedlecki, Ossolineum 1986. [Google Scholar]
- Turek J., Czynności dowodowe sądu w procesie cywilnym, Kraków 2003. [Google Scholar]
- Waligórski M., Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947. [Google Scholar]
- Wiśniewski T., Apelacja i kasacja. Nowe środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1996. [Google Scholar]
