Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Językoznawstwo baner

Nr 2/17 (2022)

Artykuły

W cieniu wojny. O metaforze konceptualnej i metonimii w opisach wojny - na podstawie wybranych artykułów z Onet.pl

DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.17/2022_07ki  [Google Scholar]
Opublikowane: 16.12.2022

Abstrakt

Artykuł ma na celu refleksję nad sposobami konstruowania, typami i funkcjami metafor konceptualnych oraz nad powiązaniami metafory konceptualnej z jej językową realizacją (m. in. przez zjawisko rozkładalności znaczenia). Badania prowadzone są z perspektywy kognitywistycznej. Nacisk zostaje położony na teorie dotyczące metafory konceptualnej, takie jak teoria interakcji metafor, teoria interakcji domen, teoria metafory konceptualnej w propozycji Lakoffa i Johnsona oraz amalgamat pojęciowy. Uwzględnione zostają też metonimia oraz sieciowy model znaczenia. W prowadzonej analizie, która ma charakter jakościowy, następuje próba wskazania na metafory poznawcze obecne w internetowych tekstach tematyzujących konflikt zbrojny w Ukrainie. Korpus tekstowy pochodzi z portalu informacyjnego Onet.pl, który jest jednym z największych portali internetowych w Polsce o znacznym wpływie opiniotwórczym i może służyć  jako źródło do wyciągania wniosków lingwistycznych o bardziej ogólnej naturze.

Bibliografia

  1. Black M. (1971), Metafora, „Pamiętnik Literacki”, nr 62/3. [Google Scholar]
  2. Black M. (1962), Models and Metaphors. Studies in Language and Philosophy, Ithaca. DOI: https://doi.org/10.7591/9781501741326 [Google Scholar]
  3. Chlewiński Z. (1999), Umysł – dynamiczna organizacja pojęć, Warszawa. [Google Scholar]
  4. Cymanow-Sosin K. (2010), Metafory we współczesnej reklamie, Toruń. [Google Scholar]
  5. Czarnocka M., Mazurek M. (2012), Metafory w nauce, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, nr 1. [Google Scholar]
  6. Dobrzyńska T. (1995), Metafory wartościujące w publicystyce i wypowiedziach polityków, [w:] A.M. Lewicki, R. Tokarski (red.), Kreowanie świata w tekstach, Lublin. [Google Scholar]
  7. Evans V. (2009), Leksykon językoznawstwa kognitywnego, Kraków. [Google Scholar]
  8. Fauconnier G. (1997), Mappings in Thought and Language, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139174220 [Google Scholar]
  9. Filar D., Kotuła B. (2014), Ruch jako domena źródłowa w metaforycznych nazwach stanów mentalnych (na podstawie polskich i słowackich czasowników ruchu), [w:] J. Kesselova, M. Imrichova, M. Olostiak (red.), Registre jazyka a jazykovedy, Presov. [Google Scholar]
  10. Gemel A. (2015), Językowy model poznania. Kognitywne komponenty w kontynentalnej filozofii języka, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-827-1 [Google Scholar]
  11. Gemel A. (2016), Codzienność metafory w perspektywie kognitywistycznej. Próba krytycznej analizy, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, t. 2, nr 1. [Google Scholar]
  12. Iwaniak K. (2021), Metafory konceptualne w niemieckich związkach frazeologicznych odnoszących się do ludzkich procesów poznawczych, „Językoznawstwo”, nr 15. DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.15/2021_12ki [Google Scholar]
  13. Jäkel O. (2003), Metafory w abstrakcyjnych domenach dyskursu, Kraków. [Google Scholar]
  14. Kiklewicz A. (2006), Teoria metafor pojęciowych: zagadnienia dyskusyjne, „Język. Komunikacja. Wiedza. Prawo i ekonomika”, nr 1. [Google Scholar]
  15. Jabłońska-Hood J. (2016), Integracja pojęciowa jako fundamentalny mechanizm kreatywności ludzkiej w języku. O wykorzystaniu teorii amalgamatów w analizie humoru angielskiego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, nr 1. [Google Scholar]
  16. Langacker R. (1988), A View of Linguistics Semantics, [w:] B. Rudzka-Ostyn (red.), Topics in Cognitive Linguistics, Amsterdam–Philadelphia. DOI: https://doi.org/10.1075/cilt.50.04lan [Google Scholar]
  17. Langacker R. (1995), Wykłady z gramatyki kognitywnej: Kazimierz nad Wisłą, grudzień 1993, Lublin. [Google Scholar]
  18. Langacker R. (2004), Semantyka językoznawcza, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, nr 16. [Google Scholar]
  19. Majer-Baranowska U. (2004), Dwie koncepcje profilowania pojęć w lingwistyce, „Etnolingwistyka”, nr 16. [Google Scholar]
  20. Olsson G. (1991), Lines of power. Limit of language, Minneapolis. [Google Scholar]
  21. Paivio A. (1986), Mental representations: a dual coding approach, New York. [Google Scholar]
  22. Pietrzak-Porwisz G. (2007), Metonimia i metafora w strukturze semantycznej szwedzkich somatyzmów hjärta „serce”, ansikte „twarz” i hand „ręka”, Kraków. [Google Scholar]
  23. Soroko E. (2006), Dlaczego metafora działa? Pytanie o skuteczność terapeutyczną w świetle wiedzy o metaforze, „Gestalt”, nr 2. [Google Scholar]
  24. Szewczyk A. (2009), Funkcje metafor potocznych w tekstach prasowych o polityce, „Oblicza Komunikacji”, nr 2. [Google Scholar]
  25. Tabakowska E. (2010), O przestrzeniach mentalnych i interpretacji tekstów, [w:] J. Górnikiewicz, H. Grzmil-Tylutki, I. Piechnik (red.), W poszukiwaniu znaczeń. Studia dedykowane Marceli Świątkowskiej, Kraków. [Google Scholar]
  26. Abp Szewczuk w 35. dniu wojny: Ukraina jest tak silna, bo broni prawdy (2022), https://www.onet.pl/informacje/kai/abp-szewczuk-w-35-dniu-wojny-ukraina-jest-tak-silna-bo-broni-prawdy/wpzqcd5,30bc1058 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  27. Bayer L., von der Burchard H., Gallardo C. (2022), Nowa strategia Rosji. „Zachód nie spodziewał się takiej wojny”, https://wiadomosci.onet.pl/politico/ukraina-nowa-strategia-rosji-zachod-nie-spodziewal-sie-takiej-wojny/g6r624k [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  28. Cieśla Ł. (2022), Rosjanie boją się wyjść na ulice Mariupola – mówi gen. Mieczysław Bieniek, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/wojna-rosji-w-ukrainie-gen-bieniek-rosjanie-boja-sie-wyjsc-na-ulice-mariupola/epkkwn2 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  29. Komitet ofiar Holokaustu przerażony atakiem na Ukrainę (2022), https://www.onet.pl/informacje/kai/komitet-ofiar-holokaustu-przerazony-atakiem-na-ukraine/0vnm1bb,30bc1058 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  30. Mzyk K. (2022), Bohaterska obrona Kijowa. Miasto się trzyma. Jaki plan mogą mieć Rosjanie?, https://wiadomosci.onet.pl/swiat/inwazja-rosji-bohaterska-obrona-kijowa-jaki-plan-moga-miec-rosjanie/829mvz6 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  31. Obwód kijowski wyzwolony, Rosjanie ponoszą duże straty. Podsumowanie dnia (2022), https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/inwazja-rosji-na-ukraine-podsumowanie-38-dnia-wojny/4ef50j2,79cfc278 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  32. Olejarczyk P. (2022), W tym miejscu Rosjanie próbują otoczyć wojska ukraińskie. „Oni teraz zużywają ostatnie rezerwy”, https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/ukraina-sytuacja-na-froncie-walki-na-poludniowym-wschodzie-wchodza-w-kluczowa-faze/3bth169,79cfc278 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  33. Przeciszewski M., Tomasik K. (2022), Naukowiec i dziennikarz z Rosji: w ciągu kilku dni świat się zmienił, https://www.onet.pl/informacje/kai/naukowiec-i-dziennikarz-z-rosji-w-ciagu-kilku-dni-swiat-sie-zmienil/jfj9v6e,30bc1058 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  34. Staszak A., Wirwicka A. (2022), Jego wieś Rosjanie okupowali przez miesiąc. Wstrząsająca relacja: trwał armagedon, https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/jego-wies-rosjanie-okupowali-przez-miesiac-wstrzasajaca-relacja-trwal-armagedon/2jpw83c,79cfc278 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  35. Ukraińcy zabili rosyjskiego pułkownika. Dowodził elitarnymi oddziałami pod Charkowem (2022), https://wiadomosci.onet.pl/swiat/wojna-rosja-ukraina-ukraincy-pod-charkowem-zabili-wrogiego-dowodce/whw9lpn [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  36. Ukraińska ikona kina wzywa do bojkotu kultury rosyjskiej. „Putin nie jest człowiekiem” (2022), https://www.onet.pl/film/onetfilm/ada-rohowcewa-ukrainska-aktorka-nie-chce-mowic-po-rosyjsku-putin-nie-jest-czlowiekiem/4h4zvp0,681c1dfa [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  37. Ukraiński profesor o zbliżającej się „bitwie stulecia” w Donbasie. Pada konkretna data (2022), https://wiadomosci.onet.pl/swiat/profesor-o-donbasie-zbliza-sie-bitwa-stulecia-pada-konkretna-data/vk12c56 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  38. Władimir Kliczko pokazał „prawdę o rosyjskiej wojnie przeciwko Ukrainie” (2022), https://sport.onet.pl/boks/wladimir-kliczko-pokazal-prawde-o-rosyjskiej-wojnie-przeciwko-ukrainie-wideo/2fnvkgy [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]
  39. Zełenski mówi o „krwawej ofensywie” Rosji, Duda zabiera głos w sprawie Buczy. Podsumowanie nocy (2022), https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/wojna-rosja-ukraina-co-wydarzylo-sie-w-nocy-ze-srody-na-czwartek/9frf83v,79cfc278 [dostęp: 18.04.2022]. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.