Abstrakt
Na przestrzeni lat rozumienie pojęcia pornografia uległo istot-nym zmianom. Przekonujemy się o tym, analizując polską międzywojenną prasę katolicką. Występujące tam definicje omawianego zjawiska odbiegają od współczesnych norm kulturowych. Publicystyka katolicka w II Rzeczypospolitej wypracowała różne koncepcje terminologiczne. Często przyjmowanym stanowiskiem była propozycja Czesława Lechickiego, który identyfikował pornografię ze wszystkim, co „wywoływało impuls płciowy”. Owe rygorystyczne kryteria mocno poszerzyły zakres semantyczny analizowanego pojęcia. Redaktorzy wyróżniali w związku z tym wiele form-nośników pornografii, takich jak: pocztówki ze zdjęciami nagich kobiet, literatura, filmy, sztuki teatralne, prasa, reklamy, piosenki, a nawet swawolne dowcipy. Do inkryminowanych materiałów zaliczano powieści Stefana Żeromskiego czy utwory Hanki Ordonówny. Zjawisko pornografii często zestawiano też z tzw. bezwstydem, który przybierał postać nieskromnej mody żeńskiej oraz nowoczesnych tańców (tango, one-step, shimmy, charleston czy fokstrot), uchodzących za niestosowne
Bibliografia
Bajor A., O. Mariana Pirożyńskiego przestrogi i zalecenia czytelnicze, „Nasza Przeszłość” 2014, t. 122, s. 87–105.
Boy-Żeleński [T.], Ku czemu Polska idzie…, „Wiadomości Literackie” 1932, nr 6, s. 1.
Boy-Żeleński T., Moralnie obojętne”…, „Wiadomości Literackie” 1932, nr 17, s. 4.
Dyczewski L., Działalność wydawnicza Kościoła katolickiego w Polsce mię-dzywojennej, „Homo Dei” 1972, nr 4, s. 289–294.
Dziki S., Glogier M., Czesław Lechicki (1906–2001) – religioznawca, praso-znawca, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2001, z. 2, s. 367–373.
Filar M., Pornografia. Studium z dziedziny polityki kryminalnej, Toruń 1977.
Horoszowski P., O pornografii, „Głos Sądownictwa” 1938, s. 474–483.
Janicki K., Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce, Kraków 2015.
Kopeć A., Książka zakazana w opinii Kościoła i odbiorze czytelniczym w okresie dwudziestolecia międzywojennego, „Kieleckie Studia Bibliolo-giczne” 2000, t. 5, s. 43–60.
Lechicki C., Prasa katolicka Drugiej Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1984, nr 2, s. 45–69.
Lechicki C., W walce z demoralizacją t. 1, Miejsce Piastowe 1932.
Modras R., Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce 1933–1939, przekł. W. Turopolski, Kraków 2004.
Nijakowski L., Pornografia. Historia, znaczenie, gatunki, Warszawa 2010.
Pałka D., Kościół katolicki wobec Żydów w Polsce międzywojennej, Kraków 2006.
Parandowski P., Artykuł 214 kodeksu karnego, „Wiadomości Literackie” 1937, nr 28, s. 2.
Plis J., „Bezwstyd na sprzedaż”. Pornografia i jej oblicza, [w:] Oblicza pato-logii społecznych, red. S. Bębas, Radom 2011, s. 75–93.
Rzadkowolska M., Czytelnictwo powieści w opiniach środowisk katolickich II Rzeczypospolitej, Łódź 2003.
Szelągowska G., Seksualność i erotyzm w kulturze masowej w XIX i na po-czątku XX wieku – zarys problematyki, [w:] Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, red. A. Żar-nowska, A. Szwarc, Warszawa 2006 s. 3–15.
Szwarc A., Spory o granice pornografii – XIX i początek XX wieku, [w:] Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2006, s. 223–245.
Tekely W., Zwalczanie pornografii na ziemiach polskich w dobie zaborów i w II RP, [w:] Pornografia, red. M. Mozgawa, Warszawa 2011, s. 30–40.
Tramer M., Literatura i skandal. Na przykładzie okresu międzywojennego, Katowice 2000.
Wapiński R., Problemy historyka dziejów najnowszych, „Dzieje Najnowsze” 1998, nr 4, s. 125–132.
Warylewski J., Pornografia – próba definicji, [w:] Pornografia, red. M. Mo-zgawa, Warszawa 2011, s. 11–27.
Wnęk J., Czy zagraniczna beletrystyka demoralizowała polską młodzież? Dyskusje w latach 1918–1939 nad znaczeniem obcej literatury pięknej w wychowaniu młodych pokoleń, „Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne” 2011, nr 7, s. 161–175.
Zieliński Z., Bibliografia katolickich czasopism religijnych w Polsce 1918–1944, Lublin 1981.
Downloads
Download data is not yet available.
