Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 122 (2014): Nasza Przeszłość

Artykuły

O. Mariana Pirożyńskiego przestrogi i zalecenia czytelnicze

  • Agnieszka Bajor
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2014.122.87-105  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2014

Abstrakt

W wieku XIX na polskim rynku wydawniczym pojawiły się informatory czytelnicze, edukacyjne i wychowawcze, przynoszące porady na temat szkodliwości i pożytków płynących z czytania. W okresie dwudziestolecia międzywojennego tego typu bibliografie zalecające opracowywali działacze oświatowi, nauczyciele, wykładowcy, bibliotekarze, a także kapłani i osoby świeckie związane z Kościołem katolickim. W artykule przedstawiono charakterystykę treściową poradnika lekturowego zestawionego przez o. Mariana Pirożyńskiego "Co czytać? Poradnik dla czytających książki" (Kraków, 1932). O. Pirożyński był przede wszystkim kierownikiem duchowym, wychowawcą i publicystą dbającym o moralne wychowanie młodzieży, zatroskanym o stosowne jej przygotowanie do życia rodzinnego, społecznego i obywatelskiego. W tekście zwrócono uwagę na przesłanki, które skłoniły redemptorystę do stworzenia katalogu powieści polskich i zagranicznych, ocenianych z punktu widzenia etyki, a nie literaturoznawstwa. Scharakteryzowano, z przykładami, utwory beletrystyczne, które autor oceniał pozytywnie, negatywnie oraz neutralnie. Przybliżono też pochodzące z międzywojnia oraz współczesne recenzje publikacji o. Pirożyńskiego oraz podkreślono silne związki poradnika z nauką Kościoła.

Bibliografia

  1. Akcja Katolicka na Śląsku. Powstanie. Rozwój. Działalność, Katowice 1938. [Google Scholar]
  2. Andrzejewska Jadwiga, Badania czytelnictwa w Polsce do 1939 r., „Studia o Książce”, 1986, t. 16, s. 73-139. [Google Scholar]
  3. Boy-Żeleński Tadeusz, „Moralnie obojętne”…, „Wiadomości Literackie”, 1932, nr 17, s. 4. [Google Scholar]
  4. Boy-Żeleński Tadeusz, Ku czemu Polska idzie, „Wiadomości Literackie”, 1932, nr 6, s. 1. [Google Scholar]
  5. Chyra-Rolicz Z., Ideały wychowawcze II Rzeczypospolitej, [w:] Kultura i oświata w europejskim międzywojniu (1918-1939), red. Renata Bryzek, Justyna Urban, Siedlce 2010, s. 297-308. [Google Scholar]
  6. Cz J., O. MARIAN PIROŻYŃSKI, redemptorysta Co czytać? Poradnik dla czytających książki – Beletrystyka, Wyd. Księży Jezuitów – Kraków 1932, „Przegląd Katolicki”, R. 70, 1932, s. 106-108. [Google Scholar]
  7. Czerwiński Bolesław, 25-lecie poradnika „Co czytać?”, „Homo Dei”, 1957, nr 2, s. 247-257. [Google Scholar]
  8. Dzieniakowska Jolanta, Książka i dziecko w opinii nauczycieli w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Virginibus puerisque, t. 1, Z dziejów szkolnictwa i oświaty w XVIII-XX wieku, red. Ewa Kula i Marzena Pękowska, Kielce 2011, s. 361-383. [Google Scholar]
  9. Dziwoki Julia, Kościół katolicki wobec szkolnictwa w województwie śląskim w latach 1922-1939, Kielce 2002. [Google Scholar]
  10. Hadaczek Bolesław, Wychowanie przez literaturę w Polsce międzywojennej (związki literatury dla dzieci i młodzieży z pedagogiką), Warszawa-Poznań 1973. [Google Scholar]
  11. Jędrzejak Kazimierz, Recepcja wychowania chrześcijańskiego w Polsce w rozumieniu Piusa XI, [w:] Katolicka a liberalna myśl wychowawcza w Polsce w latach 1918-1939, red. Edward Walewander, Lublin 2000, s. 451-455. [Google Scholar]
  12. Konieczna Jadwiga, Kształtowanie się systemu informacji o książce dziecięcej na ziemiach polskich w XIX i w początkach XX wieku, [w:] Przestrzeń informacyjna książki, red. Jadwiga Konieczna, Stanisława Kurek-Kokocińska, Hanna Tadeusiewicz, Łódź 2009, s. 319-328. [Google Scholar]
  13. Kostkiewicz Janina, Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939, Kraków 2013. [Google Scholar]
  14. Kosyrczyk Klemens, Prasa katolicka orężem prawdy, Katowice 1939. [Google Scholar]
  15. Mierzwa Irena, Kulturotwórcza rola polskich towarzystw religijnych na Górnym Śląsku, [w:] Religijne inspiracje kultury na Górnym Śląsku, red. Wojciech Świątkiewicz, Janusz Wycisło, Katowice 1998, s. 107-120. [Google Scholar]
  16. Morawska Iwona, Edukacja patriotyczna w szkole międzywojennej jako źródło inspiracji dla współczesności, [w:] Kultura i oświata w europejskim międzywojniu (1918-1939), red. Renata Bryzek, Justyna Urban, Siedlce 2010, s. 309-317. [Google Scholar]
  17. Nosek Anna, Informacje na temat „dobrej” książki dla dzieci i młodzieży w dziewiętnastowiecznych polskich tekstach krytycznoliterackich, [w:] Przestrzeń informacyjna książki, red. Jadwiga Konieczna, Stanisława Kurek-Kokocińska, Hanna Tadeusiewicz, Łódź 2009, s. 329-338. [Google Scholar]
  18. Nosek Anna, O „złych” czytelnikach („garść” uwag i przykładów z międzywojennych poradników czytelniczych), „Bibliotekarz Podlaski”, 2011, nr 22, s. 92-96. [Google Scholar]
  19. Nosek Anna, Zalecenia dotyczące czytelnictwa dzieci i młodzieży w polskich poradnikach lekturowych i edukacyjnych z II połowy XIX wieku, „Linguodidactica”, 2011, s. 143-153. [Google Scholar]
  20. Nosek Anna: „Źródło siły i szczęścia”. Pochwały książki, pożytki płynące z lektury na kartach polskich poradników czytelniczych z dwudziestolecia międzywojennego, „Przegląd Humanistyczny”, R. 55, 2011, nr 3, s. 35-43. [Google Scholar]
  21. Observer, Kler wojujący, „Robotnik”, R. 38, 1932, nr 48, s. 3. [Google Scholar]
  22. Olczak-Kardas Monika, Księgozbiory bibliotek w okresie dwudziestolecia międzywojennego wyrazem postaw ideologicznych swoich organizatorów, [w:] Bibliologia polityczna, red. Dariusz Kuźmina, Warszawa 2011, s. 203-213. [Google Scholar]
  23. Olejniczak Magdalena, Religijność a wychowanie. Pedagogiczna dyskusja na łamach wybranych czasopism polskich w XX-leciu międzywojennym, [w:] Studia Bibliologiczne, t. 13: Biblioteki – prasa – silesiana, red. Irena Socha, Katowice 2001, s. 73-82. [Google Scholar]
  24. Ossowski Jerzy Stefan: Tropem «Papierowego bandyty». Sprawa unoszenia koszulek, [w:] Pasja książki. Studia poświęcone pamięci profesora Janusza Dunina, red. J. Ladorucki, M. Rzadkowolska, Łódź 2009, s. 280-296. [Google Scholar]
  25. P. A., W sprawie krytyki, uprawianej w niektórych dziennikach i innych pismach periodycznych polskich, „Gazeta Kościelna”, R. 39, 1932, s. 328-330. [Google Scholar]
  26. P.A., O. Marian Pirożyński, Redemptorysta. Co czytać? Poradnik dla czytających książki. Beletrystyka. Kraków 1932, „Gazeta Kościelna”, R. 39, 1932, s. 45-46. [Google Scholar]
  27. Pelczarski Kazimierz, O. Marian Pirożyński jako więzień komunistycznego reżimu, „Studia Redemptorystowskie”, 2007, nr 5, s. 9-37. [Google Scholar]
  28. Pelczarski Kazimierz, Ojciec Marian Pirożyński jako propagator wychowania katolickiego w okresie II Rzeczypospolitej, „Roczniki Nauk Społecznych”, 2003, z. 2, s. 71-100. [Google Scholar]
  29. Pelczarski Kazimierz: Działalność wychowawcza o. Mariana Pirożyńskiego (1899-1964), Lublin 2006. [Google Scholar]
  30. Pietrzak Jerzy, Pirożyński Marian, [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 26, z. 10, Piotr z Pisar i Rytra – Piwowarczyk Jan, red. Emanuel Rostworowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981, s. 539-541. [Google Scholar]
  31. Pilarski M. [pseud.; właśc. M. Pirożyński]: Prawda o księżach, Wyd. 2, [Niepokalanów] 1936. [Google Scholar]
  32. Pirożyński Marian, Baczność młodzieńcze!, Lublin 2004. [Google Scholar]
  33. Pirożyński Marian, Co czytać? Poradnik dla czytających książki. Beletrystyka, Kraków 1932. [Google Scholar]
  34. Pirożyński Marian, Co czytać? Poradnik w sprawie lektury religijnie uświadamiającej dla maturzystów szkół średnich, ogólnokształcących i seminariów nauczycielskich. Cz. 1, Filozofia, teologia, historia Kościoła, czasopisma, Kraków 1930. [Google Scholar]
  35. Pirożyński Marian, Co to jest Akcja Katolicka?, Poznań-Warszawa-Wilno-Lublin 1932. [Google Scholar]
  36. Pirożyński Marian, Kształcenie charakteru, Wyd. 3, Brighton, [ok. 1940]. [Google Scholar]
  37. Pirożyński Marian, Odpowiedź autora „Co czytać” na zarzuty przeciwników, „Przegląd Katolicki”, R. 70, 1932, s. 394. [Google Scholar]
  38. Pirożyński Marian, Panna chrześcijanka, Lublin 2005. [Google Scholar]
  39. Pirożyński Marian, Wolna miłość czy małżeństwo. Wyd. 2, B. m., 1936. [Google Scholar]
  40. Pirożyński Marian, Zakładamy biblioteki parafialne. „Gazeta Kościelna”, R. 41, 1934, s. 291-292. [Google Scholar]
  41. Pirożyński Marian, Zaniedbany teren. „Przegląd Katolicki” 1926, nr 64, s. 555-557. [Google Scholar]
  42. Przewodnik po beletrystyce, red. Czesław Lechicki, Poznań, 1935. [Google Scholar]
  43. R. J., Ks. Marian Pirożyński C. SS. R. Co czytać? Poradnik dla czytających. Beletrystyka. Wydawnictwo Ks. Jezuitów. Str. 246. Br. 2,50 zł, „Przegląd Powszechny”, 1932, nr 193, s. 245-246. [Google Scholar]
  44. Radlińska Helena, Książka wśród ludzi. Uwagi o potrzebach i badaniu czytelnictwa, Wyd. 2 rozsz., Warszawa, 1934. [Google Scholar]
  45. Rogozińska W.: Bibliografia „w służbie czytającego ogółu”. Z dziejów bibliografii zalecającej w Polsce, [w:] Z problemów bibliografii, red. Maria Lenartowicz, Janina Pelcowa, Henryk Sawoniak, Warszawa 1970, s. 115-131. [Google Scholar]
  46. Rzadkowolska Magdalena, Czytelnictwo powieści w opiniach środowisk katolickich II Rzeczypospolitej, Łódź, 2003. [Google Scholar]
  47. Rzadkowolska Magdalena, Kościół katolicki a lektura w dwudziestoleciu międzywojennym, „Acta Universitatis Lodziensis”, 1999, z. 9, s. 85-104. [Google Scholar]
  48. Sojka Marian, Ojciec Marian Pirożyński – wzór wychowawcy, „Cywilizacja”, 2003, nr 7, s. 228-233. [Google Scholar]
  49. Stańczak Czesław, Katolicka Akcja Prasowo-Kolportażowa (potrzeba, metody, środki), Łódź 1930. [Google Scholar]
  50. Świecki, Lektura beletrystyki, „Gazeta Kościelna”, R. 40, 1933, nr 3, s. 30-31; nr 12, s. 136-137. [Google Scholar]
  51. Tylicka Teresa, O sztuce umierania (wspomnienie o ostatnich chwilach o. Mariana Pirożyńskiego), „Homo Dei”, 1998, nr 1, s. 85-90. [Google Scholar]
  52. Zdanowicz Anna, „Ostrożnie z czytaniem!”. O poradnikach lekturowych z lat 1919-1939, [w:] Komunikowanie i komunikacja w dwudziestoleciu międzywojennym, red. Krzysztof Stępnik, Maciej Rajewski, Lublin 2010, s. 141-152. [Google Scholar]
  53. Zdanowicz Anna, Między świątynią a śmietnikiem. O kulturze czytelniczej przełomu XIX i XX wieku, „Przegląd Humanistyczny”, R. 47, 2003, nr 5, s. 49-66. [Google Scholar]
  54. Zdanowicz Anna, Szkody płynące z lektury. O rozterkach propagatorów czytelnictwa zapisanych w poradnikach lekturowych sprzed 1939 roku, [w:] Bibliologia polityczna, red. D. Kuźmina, Warszawa 2011, s. 149-158. [Google Scholar]
  55. Zdanowicz Anna, Unormować czytanie. O poradnikach lekturowych przełomu XIX i XX wieku, [w:] Komunikowanie i komunikacja na ziemiach polskich w latach 1795-1918, red. K. Stępnik, M. Rajewski, Lublin 2008, s. 239-250. [Google Scholar]
  56. Ż. L. [L. Żebrowski], Apostolstwo książki czyli Rzecz o kolportażu książki religijnej w Kościele, Wilno 1931. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.