Pomorskie Sanktuarium Maryjne we wsi Zamarte koło Chojnic datowane jest na początek XV wieku. W pierwszej połowie XVII w. kult pielgrzymkowy skupiał się tam wokół drewnianej figury Matki Bożej na tronie z berłem w lewej ręce i Dzieciątkiem Jezus na prawym ramieniu. Ta niewielka figurka w stylu manierystycznym, skradziona w 1983 r., powstała na przełomie XVI i XVII w. i stanowiła przedstawienie kultowe, najprawdopodobniej była to osobista pamiątka z pielgrzymki do sanktuarium maryjnego – być może niedaleko Byszewa, wsi Zamarte, w której w połowie XIII w. osiedlił się klasztor cystersów, który po przeniesieniu po kilkudziesięciu latach do Koronowa. W Byszewie istniała parafia, a w tamtejszym kościele parafialnym – co najmniej od starożytności – miejscowe sanktuarium od XVI w. nawiedzane przez wielu pielgrzymów w święta maryjne. Od połowy XVII w. jako obiekt kultu zachował się tam manierystyczno-barokowy wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem, z którym ikonograficznie związana była niewielka figurka z Zamartego. Obecny kształt uzyskał około 1645 r. – w wyniku rozległego zamalowania oryginalnej późnogotyckiej kompozycji z końca XV lub XVI w. Historia obrazu (przed 1622 r. trafił do klasztoru w Koronowie, gdzie został malowany prywatnie przez poszczególnych mnichów, był czczony i przez krótki czas pozostawał w klasztorze cystersów w Obrze w 1645 r.) sugeruje, że stanowił on replikę starszego obrazu kultowego, prawdopodobnie rzeźby. Stare posągi ołtarzowe gotyckiego kościoła w Byszewie uległy zniszczeniu w wyniku pożaru w pierwszej ćwierci XVII wieku. Nie da się ustalić pochodzenia i stylu pierwszej zaginionej figury Marii Panny z XV w.; Domniemany egzemplarz z Zamartego miał jednak powiązania romańskie.