Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 104 (2005): Nasza Przeszłość

Artykuły

Kościół i klasztor OO. Dominikanów w Lachowcach w świetle wizytacji prowincji ruskiej św. Jacka z 1708 roku

  • Anna Markiewicz
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2005.104.111-128  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2005

Abstrakt

Wydanie krytyczne inwentarza kościoła Trójcy Świętej i klasztoru dominikanów w Lachowcach na Wołyniu, zawartego w aktach wizytacji prowincji ruskiej Zakonu prowadzonej przez księdza Tomasza Kruszewskiego w latach 1708-1709. Oryginał rękopisu „Inventarium Rerum Conventuum et Ecclesiarum Provinciae Russiae sub prima Visitatione Adm[modum] R[everedn]di P[at]ris Provincialis F[rat]ris Thomae Kruszewski, et Earum tarn mobilium quam immobilium” znajduje się w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie (sygn. 26). Kościół w Lachowcach ufundował Paweł Krzysztof Sieniuta, który dokumentem z 13 lipca 1612 r. przekazał go dominikanom wraz ze wszystkimi przynależnościami. Wkrótce jednak zatarły się różnice wyznaniowe pomiędzy gospodarzem, który porzucił religię katolicką na rzecz arianizmu (sekta socyńska zwana także Braćmi Polskimi) i dominikanie, którzy zatrzymali się na swoim datku, wywołali jeden z tych sporów, które wydają się nie mieć końca. Odziedziczył go i kontynuował bratanek i następca Pawła Krzysztofa, Piotr Sieniuta. Walki prawne uniemożliwiły ukończenie kościoła i klasztoru aż do ok. 1660, kiedy majątek przeszedł w ręce Anny, córki Piotra, żony szambelana poznańskiego Piotra Opalińskiego. Inwentarz, którego niniejsze wydanie jest wydaniem krytycznym, sporządzono 8 listopada 1708 r. Urząd przeora lachowcowskiego sprawował wówczas o. Albert Jagielski, którego nazwisko pojawia się w tekście. Dokument daje nam dość szczegółowy obraz rzeczywistego stanu kościoła z początku XVIII wieku. Wnętrze kościoła skatalogowano z taką samą starannością, jak opis aparatów liturgicznych. W załączniku zatytułowanym „Rejestracja spraw klasztoru w Lachowcach” zamieszczono spis nieznanych dobrodziejów klasztoru oraz informacje o innych osobach, które w różny sposób były z klasztorem związane.

Bibliografia

  1. Archiwum nacji polskiej na Uniwersytecie Padewskim, opr. H. Barycz, t.1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971. [Google Scholar]
  2. Barącz S., Dzieje klasztoru WW. OO. Dominikanów w Podkamieniu, Tarnopol 1870. [Google Scholar]
  3. Barącz S., Rys dziejów Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce, t. II, Lwów 1861. [Google Scholar]
  4. Giżycki [Wołyniak] J. M., Wykaz klasztorów dominikańskich prowincji ruskiej, cz. II, Kraków 1923. [Google Scholar]
  5. Katalog rysunków architektonicznych ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, t.1, Rysunki Napoleona Ordy, opr. Z. Kucielska, Z. Tobiaszowa, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  6. Lipiński T., Starożytna Polska pod wzglądem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisana, t. III, Warszawa 1886. [Google Scholar]
  7. Spież J. A., Dominikanie w Kamieńcu Podolskim, w: Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana księdzu biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, red. J. Wólczański, Kraków-Kamieniec Podolski 2001. [Google Scholar]
  8. Spież J. A., Dominikanie w Polsce, w: Dominikanie. Szkice z dziejów zakonu, red. M. A. Babraj, Poznań 1986. [Google Scholar]
  9. Świętochowski R., A. Chruszczewski, Polonia Dominicana apud extráñeos: 1520- 1800, w: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222- 1972, t. II, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  10. Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t.X, Warszawa 1913. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.