Kraków był ważnym ośrodkiem życia duchowego i religijnego w XVII wieku. Wraz z sąsiednimi miastami Kleparzem i Kazimierzem posiadał 10 parafii oraz dużą liczbę klasztorów męskich i żeńskich, co nadawało mu wyjątkowy charakter. Na podstawie źródeł miejskich można stwierdzić, że co najmniej jedna trzecia członków ówczesnych władz miejskich miała swoich przedstawicieli w szeregach duchowieństwa. Spośród zakonów największą popularnością w Krakowie cieszyli się dominikanie i karmelici bosi, wśród których można znaleźć przykłady głębokiego życia religijnego. Badania nad religijnością świeckich opierały się na współczesnych drukach o treści religijnej oraz testamentach obywateli i inwentarzach ruchomości sporządzanych po ich śmierci. Książki religijne pisane przez świeckich, z których część jest interesująca, są bardzo rzadkie. Badaczy religijności powinny zainteresować testamenty obywateli, które często wskazują na głębokie przeżywanie wiary. Przeprowadzone po śmierci inwentarze rzucają światło zwłaszcza na dwa problemy: zasięg czytelnictwa w zakresie literatury religijnej, a także na kwitnący w XVII w. kult "świętych", w tym patronów Polski; ten ostatni wyraża się w licznych kolekcjach obrazów religijnych znajdowanych w domach mieszczańskich. Bardzo interesująca jest również obecność dewocyjnych wizerunków Matki Boskiej, wśród których na pierwszy plan wysuwa się ten z Częstochowy.