Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 65 (1986): Nasza Przeszłość

Artykuły

Emigracja i duszpasterstwo wychodźców w Królestwie Polskim do roku 1914: (w świetle urzędowych publikacji kościelnych)

  • Janina Kulikowska
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1986.65.91-143  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1986

Abstrakt

Problematykę emigracji zarobkowej oraz duszpasterstwa emigrantów z Królestwa Kongresowego ujęto w niniejszym artykule w trzech blokach. W pierwszej części artykułu omówiono emigrację zarobkową jako zjawisko społeczne, które rozpowszechniło się po 1870. Najpierw omawiane są przyczyny emigracji zarobkowej. Następnie omówiono skalę i proporcje emigracji oraz podjęto próbę zbadania pochodzenia społecznego emigrantów. Ostatnie zagadnienie poruszone w pierwszej części artykułu dotyczy geograficznych kierunków emigracji oraz różnych motywów, jakie kierują się decyzjami ludzi o emigracji z poszczególnych diecezji Królestwa Kongresowego. W drugiej części artykułu dokonano analizy stosunku Kościoła do emigracji zarobkowej: wypowiedzi Stolicy Apostolskiej na ten temat, stanowiska biskupów i proboszczów oraz rozważaniem problemów emigracji w periodykach kościelnych. Tematem trzeciej części artykułu jest posługa Kościoła wśród i na rzecz emigrantów. W tej części omówione są także inne formy pomocy emigrantom — formy inicjowane nie tylko przez duchownych, ale także przez świeckich katolików. Opisano w nim zakres i cel działalności organizacji i stowarzyszeń zajmujących się sprawami emigracyjnymi oraz wyjaśniono inicjatywy diecezjalne podejmowane w celu zaspokojenia potrzeb duchowych emigrantów. Przeanalizowano formy posługi parafialnej na rzecz emigrantów. W zakończeniu artykułu przedstawiono wpływ emigracji na postawy moralne i religijne samych emigrantów.

Bibliografia

  1. Borowski S., Zgony i wiek zmarłych w Wielkopolsce w latach 1806—1914, „Przeszłość demograficzna Polski”, Warszawa 1967. [Google Scholar]
  2. Brożek A., Polonia amerykańska 1854—1939, Warszawa 1977. [Google Scholar]
  3. Dyktus J., Emigracja i opieka duszpasterska nad emigrantami w diecezji krakowskiej w świetle ankiet konsystorza z 1907 i 1913 roku, w: „Studia Polonijnie” t. 2 Lublin 1978, s. 113—180. [Google Scholar]
  4. Gajewski S., Emigracja sezonowa jako problem duszpasterski w Królestwie Polskim, „Novum” R. 19: 1977 nr 2 s. 79—86. [Google Scholar]
  5. Gajewski S., Organizowanie opieki nad wychodźcami przez duchowieństwo Królestwa Polskiego, w: „Studia Polonijne” t. 1 Lublin 1978, s. 140-159. [Google Scholar]
  6. Groniowski G., Skowronek I., Historia Polski 1795 1914, Warszawa 1977. [Google Scholar]
  7. K. Murzynowska, Polskie wychodźstwo zarobkowe w Zagłębiu Ruhry w latach 1880—1914, Wrocław 1972. [Google Scholar]
  8. Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1914, Warszawa 1970. [Google Scholar]
  9. Kostrowicka I., Landau Z., Tomaszewski J., Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  10. Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej (1772—1918), Kraków 1980. [Google Scholar]
  11. Maciesza A., Atlas Statystyczny Królestwa Polskiego, Płock 1907. [Google Scholar]
  12. Olszewski D., W okresie ucisku i głębokich przemian społecznych (1864—1914), w: Chrześcijaństwo w Polsce, Lublin 1980, s. 249— 250. 15 [Google Scholar]
  13. Pietrzak–Pawłowska I., Przemiany społeczno-gospodarcze w Królestwie Polskim, w: Historia Polski, t. 3 cz. 2, Warszawa 1972, s. 43—44. [Google Scholar]
  14. Stopniak F., Kościół na Lubelszczyźnie i Podlasiu na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1976. [Google Scholar]
  15. Swastek J. M. A., The Formative Years of the Polish Seminary in the United States, w: „Sacrum Poloniiae Millenium” t. VI Rzym 1959, s. 64. [Google Scholar]
  16. Szelążek A., Wychodźtwo i Obieżysastwo Polskie z uwzględnieniem ankiety diecezjalnej Płockiej, MPP R. 3:1908 nr 11 s. 290. 9 [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.