Aby zrozumieć organizację kapituł kolegiackich w średniowieczu, musimy przeanalizować ich statuty. Do połowy XVI wieku istniały 43 kapituły kolegiackie, ale nie wszystkie posiadały statuty. Organizację wewnętrzną niektórych z nich, zwłaszcza tych powstałych w XV i na początku XVI wieku, regulowały obszerne akty prawne. Niestety, wiele z tych dokumentów uległo zniszczeniu.
Spośród zachowanych do dziś statutów najstarsze pochodzą z diecezji wrocławskiej. Jest to szereg dokumentów biskupich z lat 1306-1401, skierowanych do kapituły opolskiej. Zachowały się także statuty kanoników Krzyża Świętego z Wrocławia, Głogowa i Nysy. Wiele z nich, jak np. dokumenty kapituły opolskiej, nigdy nie zostało opublikowanych. Statuty diecezji krakowskiej z lat 1401 i 1443 były w posiadaniu kanoników wiślickich. Podobnie kapituła krakowska św. Floriana otrzymała szczegółowy akt normatywny od swojego biskupa ordynariusza. Kolejny zbiór statutów tej korporacji pochodzi z 1518 r. Inne kolegia kanoników w diecezji krakowskiej wzorowały się na ustawach z XVI w. i następnych stuleci. Na szczególną uwagę zasługują obszerne akty ustanawiające kolegia kanoników na tym terenie. Dbałość o szczegóły pozwoliła im z mocy prawa zastąpić statuty. Dziś dysponujemy takimi dokumentami dla kapituł kolegiackich w Tamowie (1400), Nowym Sączu (1448), Wojniczu (1465) i Bobowej (1529), a także dla krakowskich kolegiat Wszystkich Świętych (1490) i św. Anny (1535). W archidiecezji gnieźnieńskiej interesujące zbiory statutów należały do kolegiat w Łęczycy (z lat 1383-1467), Wieluniu (1495; 1525) i Łowiczu (1528). Kanonicy kolegiaty św. Piotra w Kruszwicy w diecezji wrocławskiej korzystali z kilku redakcji statutów, z których najstarsza pochodziła z 1498 roku. Jeśli chodzi o diecezję płocką, kanonicy pułtuscy posiadali szczegółowy dokument dotyczący organizacji kapituły ustanowionej w 1449 r., a także kolejne statuty. W diecezji poznańskiej najstarszy akt zachował się z 1296 r., ustanawiający kapitułę w Głuszynie. Najbardziej szczegółową kodyfikację kanonów tej diecezji stanowiły ustawy kapituły warszawskiej z 1517 roku. Kanonicy średzcy posiadali wcześniejszy zbiór statutów, pochodzący z 1436 roku. Zbiór ten nie był zbyt płodny pod względem uchwał prawnych. Inne kapituły fundowane w XV w. na terenie diecezji poznańskiej rządziły się aktami fundacyjnymi, których rękopisy zachowały się do naszych czasów. Były to kapituły poznańskie: św. Marii Magdaleny, św. Mikołaja oraz kurnicka i szamotulska.