Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 134 (2020): Nasza Przeszłość

Articles

The problem of destroying pit traces of the fasades of selected gothic churches in Poland

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2020.134.53-65  [Google Scholar]
Published: 2020-12-30

Abstract

The paper concerns the reasons for the diminishing number of the so called pit traces. The origins and most probable sources of these pits were referred to in short. Views of scholars who noticed and described this problem were cited on the basis of specialized literature. Factors leading to pit traces’ disappearance were named. In the concluding remarks attention was paid to the need to protect such artifacts which may bear witness to some old practices which might still be unknown to us.

References

  1. Drozdowski J. A., Kubki, pręgi…, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, maj 1986, s. 2–7. [Google Scholar]
  2. Dydyński J., Uwagi o wklęsłościach kulistych na murze kościelnym, „Kurier Poznański”, 1885, nr 294. [Google Scholar]
  3. Eberstadt R., Die Sogenannten Teufelskrallen an alten Bauwerken, „Korrespondenzblatt des Gesamtvereins der deutschen Geschichts und Altertumsvereine”, 1916, nr 11/12, s. 286–293. [Google Scholar]
  4. Eitelmann K. W., Das Geheimnis der Wetzrillen und Näpfchen, [w:] Rittersteine im Pfälzerwald, 1998, s. 189–194. [Google Scholar]
  5. Fogel J., Frapująca zagadka średniowiecznych świątyń, „Przegląd Wielkopolski”, 1996, nr 35–36, s. 15–20. [Google Scholar]
  6. Hellmich M., Nochmals die Teufelskrallen und Näpfchen an alten Bauwerken, „Korrespondenzblatt des Gesamtvereins der Deutschen Geschichtsund Altertumsvereine”, 1918, nr 3/4, s.71–79. [Google Scholar]
  7. Hochleitner J., Kubki i pręgi na krzyżackich kościołach, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, z. 16, 1993, s. 24–28. [Google Scholar]
  8. Hochleitner J., Tajemnicze znaki na cegłach gotyckich kościołów na przykładzie katedry św. Mikołaja w Elblągu, „Rocznik Elbląski”, R. XVIII, 2002, s. 95–102. [Google Scholar]
  9. Hockenbeck H., Die Näpfchensteine an den Pfarrkirchen zu Klecko, Lekno, Rogasen Und Wongrowitz, „Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen”, 1885, Jg. 1, s. 118–133. [Google Scholar]
  10. Hoffmann F., Kreuze im Wald und am Wege, Sagan 1937. [Google Scholar]
  11. Kajkowski K., Kuczkowski A., Religia Pomorzan we wczesnym średniowieczu, Pruszcz Gdański 2010. [Google Scholar]
  12. Kamińska K., Zagłębienia na cegłach z chojnickiej bazyliki, „Baszta”, 2011, nr 11, s. 37–43. [Google Scholar]
  13. Kilarski J., Przewodnik po Wielkopolsce, Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin 1938. [Google Scholar]
  14. Kohlstock K., Wetzzaichen an Kirchen. Grabsteinen, Kreuzen und Profanbauten in Thüringen, „Zeitschrift des Vereins für thüringische Geschichte Altertumskunde”, 1933, nr 30, s. 269–277. [Google Scholar]
  15. Komarnicki Z., Wieża Kijów, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1993, nr 16, s. 30–31. [Google Scholar]
  16. Kowalski K. M., Polskie źródła ikonograficzne XVII wieku. Analiza metodologiczna, Warszawa–Poznań 1988. [Google Scholar]
  17. Kowalski P., Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa–Wrocław 1998. [Google Scholar]
  18. Kowalski P., Samotność i wspólnota. Inskrypcje w przestrzeniach współczesnego życia, Opole 1993. [Google Scholar]
  19. Lewandowska J., Zagadkowe ślady na murach kościołów w Brodnicy, Lembargu, Lubawie i Nowym Mieście Lubawskim, [w:] Wiara z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu informacji na ziemiach polskich do schyłku XVIII wieku, J. Lewandowska, A. Mietz, J. Woźny, Toruń 2008, s. 57–76. [Google Scholar]
  20. Lewandowska J., Zagadkowe ślady na murach wybranych kościołów w Polsce [Google Scholar]
  21. Północno-Wschodniej, [w:] Zjawiska magiczno-demoniczne na terenie dawnych ziem pruskich na tle porównawczym, red. K. Grążawski i J. Gancewski, Olsztyn 2014, s. 177–189. [Google Scholar]
  22. Libera Z., Medycyna ludowa. Chłopski rozsądek czy gminna fantazja?, Wrocław 1995. [Google Scholar]
  23. Madela K., Tajemnicze znaki na cegłach kościoła św. Antoniego w Suszu, „Skarbiec Suski Historia, środowisko, kultura”, 2009, nr 1, s. 9–14. [Google Scholar]
  24. Mietz A., Apotropaiony antydemoniczne na świątyniach ziemi dobrzyńskiej, „Rocznik Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie”, R. 1, 2009, s. 89–96. [Google Scholar]
  25. Mietz A., „Corpus Inscriptionum Poloniae”, t. IV, 1995, województwo włocławskie, z. 2, ziemia dobrzyńska, suplement. [Google Scholar]
  26. Mietz A., Graffita czasów nowożytnych na murach kościołów w Grudziądzu i okolicy. Tożsamość – orędownictwo – zbawienie, „Rocznik Grudziądzki”, R. XIII, 1998, s. 33–47. [Google Scholar]
  27. Mietz A., Nowożytne graffita i ślady oczyszczania ogniem w Polsce Środkowej i Północnej, [w:] Wiara z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu informacji na ziemiach polskich do schyłku XVIII wieku, J. Lewandowska, A. Mietz, J. Woźny, Toruń 2008, s. 79–135. [Google Scholar]
  28. Mordal P., Kubki i rysy na ścianach kościoła w Szamotułach, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1990, z. 11, s. 36–37. [Google Scholar]
  29. Mróz H., Graffiti czasów nowożytnych na murach kościoła w Górze koło Żnina, [w:] Studia z dziejów południowego pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, red. P. Szczepankiewicz, Włocławek–Wierzbinek 2010, s. 20–27. [Google Scholar]
  30. Olędzki J., Znaki istnienia, „Polska Sztuka Ludowa”, R. XXXIX, 1985, nr 1–2, s. 3–21. [Google Scholar]
  31. Pauch S., Ślady dołkowe na murach Kociołów gotyckich na terenie wybranych diecezji Polski północnej (praca doktorska w zbiorach UKW w Bydgoszczy) Bydgoszcz 2018. [Google Scholar]
  32. Pilich P., Jeszcze raz o „dołkach wierconych”, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1990, nr 11, s. 32–35. [Google Scholar]
  33. Rau Ch., Observations on Cup-shaped and other Lapidarian Sculpture in the Old World and in America, „North American Ethnology”, 1881, z. 5, s. 107–112. [Google Scholar]
  34. Ruszkowski A., Tajemnice średniowiecznych murów, „Gościniec”, 1980, nr 9, s. 23. [Google Scholar]
  35. Sołtyk I., Graffiti czasów nowożytnych na murach Bazyliki pod wezwaniem Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach. Studium analityczne, Chojnice 2011. [Google Scholar]
  36. Staszewski K., Tajemnica „wierconych dołków”, „Ziemia”, 1966, s. 265–266. [Google Scholar]
  37. Szafrański, Zwyczaje, obrzędy i symbole religijne w dawnej Europie, [w:] Zwyczaje, obrzędy i symbole religijne, Warszawa 1974, s. 353–403. [Google Scholar]
  38. Szczepański P., Kubki i pręgi na kościele św. Mikołaja w Elblągu, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1993, z. 16, s. 28–29. [Google Scholar]
  39. Tyszkiewicz J., „Nowy ogień” na wiosnę, [w:] Cultus et cognitio. „Studia z dziejów średniowiecznej kultury”, red. S. K. Kuczyński, T. Lalik, Warszawa 1976, s. 591–597. [Google Scholar]
  40. Weertz J., Weertz D., Duffin C. J., Possible sources of therapeutic stone powder from North West Europe, "Pharmaceutical Historian”, 2014, nr 44, s. 27–32. [Google Scholar]
  41. Węgłowska K., Nieckowate zagłębienia na elewacjach średniowiecznych obiektów sakralnych na obszarze ziemi chełmińskiej i lubawskiej (praca doktorska w zbiorach UMK w Toruniu), Toruń 2016. [Google Scholar]
  42. Wojtucki D., Zobniów S., Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej, Wrocław 2017. [Google Scholar]
  43. Woźny J., Archeologia kamieni symbolicznych. Od skały macierzystej do dziedzictwa przodków, Bydgoszcz 2014. [Google Scholar]
  44. Wróblewski T., Zagadkowe ślady na ścianach kościołów w Wielkopolsce, „Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza”, R. IV, 1958, z. 2, s. 195–205. [Google Scholar]
  45. Żemigała M., Cegła w budownictwie wielkopolskim w średniowieczu, Łódź 2008. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.