Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 119 (2013): Our Past

Articles

Some remarks on the language and style of Master Vincentius Kadłubek

  • Krzysztof Pawłowski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2013.119.5-19  [Google Scholar]
Published: 2013-06-30

Abstract

This article discusses some of the characteristic features of the language and style used by the Polish medieval chronicler Master Vincentius (Wincenty Kadłubek). The predominant lexical structure in his prose is the noun and noun phrase, second are verbs, while adjectives and adverbs come lower in the rank. A noteworthy idiosyncra- sy is Vincentius frequent use of neologisms and diminutives with the prefixes per- and trans-. He resorts liberally to synonyms. His favourite conjunction is eninr. only rarely does he employ etenim, tandem, or demum. His preferred expression to open up a coordinate clause is non modo sed rather than non solum (tantum) sed. while the conjunction which appears most often in his comparisons and similes is quasi, where- as instances of relut, sicut, and instar are exceptionally rare. He has a penchant for expressions of purpose (sporadically choosing to replace them with a descriptive phrase), and object clauses: while clauses of effect, indirect questions, and concessive expressions occur less frequently. In his use of the rhythmical prose typical of writers of the period Vincentius most freąuently resorted to cursus tradus, followed by cursus planus and cursus velox

References

  1. Balzer O., Studium o Kadłubku, Bd. I-II, Lwów 1934-1935. [Google Scholar]
  2. Balzer O., Studium… Bd. II, Lwów 1935, s. 177-216. [Google Scholar]
  3. Ch. Haskins, The Renaissance of the Twelfth Century, Cambridge 1927. Vgl. M. Plezia, Kronika Kadłubka na tle renesansu XII wieku, Znak 14, 1962, S. 3-22. [Google Scholar]
  4. Chronicon Regni Poloniae, Cracoviae 1521, S. CXVIII. [Google Scholar]
  5. Cicero M. T., Brutus 1, 32ѐ, 7. [Google Scholar]
  6. Dante Alighieri, De vulgari eloquentia II 6,5. [Google Scholar]
  7. Epitoma dziejów powszechnych pióra Justynusa i jej recepcja, Meander, 31, 1976, S. 498-502. [Google Scholar]
  8. Faral E., Les arts poétiques du XIIe et du XIIIe siѐcle, Paris 1924. [Google Scholar]
  9. Grodecki R., Mistrz Wincenty Kadłubek, biskup krakowski (Zarys biograficzny), Rocznik Krakowski, XIX, 1923, S. 56. [Google Scholar]
  10. Historia Polonica cum commentario anonymi Joannis Dlugossii seu Longini canonici quondam Cracoviensis liber XIII, ed. G. Lengnich, Lipsiae 1749. [Google Scholar]
  11. Ioannis Longini Dlugossii, Annales seu Cronicae, Cracoviae Bd. III, S. 237. [Google Scholar]
  12. Juszkiewicz A. P., Historia matematyki w wiekach średnich, Warszawa 1969, S. 180-210. [Google Scholar]
  13. K. Pawłowski, Retoryka starożytna w Kronice Wincentego Kadłubka, Kraków 2003, S. 124-173, dort auch Index S. 187-189. [Google Scholar]
  14. Kotyński L., Rytmika kroniki Mistrza Wincentego, Eos 49,1957-1958, S. 161-176. [Google Scholar]
  15. L`origine de la théorie du cursus rythmique au XIIe siècle, Archivum Latinitatis Medii Aevi 39, 1973/74, S. 5-22. T. Janson, Prose rhythm in Medieval Latin from the 9th to the 13th century, Acta Universitatis Stockholmiensis: Latina Stockholmiensia 20, Stockholm 1975. [Google Scholar]
  16. Lelewel J., Uwagi nad Mateuszem herbu Cholewa, polskim XII wieku dziejopisem, a w szczególności nad pierwszą dziejów jego księgą, Warszawa-Wilno 1811, S. 23. [Google Scholar]
  17. Lewandowski I., Mistrz Wincenty a Justyn – epitomator Pompejusza Troga, Studia Źródłoznawcze, 17, 1976, S. 28-34. [Google Scholar]
  18. Linguae Graecae quam notitiam Vincentius Kadłubonis prodat, Eos 32, 1929, S. 745-762. Vlg. auch O. Prinz, Zum Einfluß des Griechischen auf den Wortschatz des Mittellateins. In: Festschrift Bernhard Bischoff zu seinem 65. Geburtstag dargebracht…, hg. von Johanne Autenrieth und Franz Brunhölzl, Stuttgart 1971, S. 1-15. [Google Scholar]
  19. M. Iustiniani Iustini, Epitoma historiarum Philippicarum Pompei Trogi, II, 3,4. [Google Scholar]
  20. M. Plezia, Retoryka mistrza Wincentego, Studia Źródłoznawcze 20, 1976, S. 192-210. [Google Scholar]
  21. Magistri Vincentii Chronicon Polonorum, ed. A. Bielowski, MPH II, Lwów 1872. [Google Scholar]
  22. Magistri Vincentii dicti Kadłubek Chronica Polonorum, ed. M. Plezia, MPH, nova series, Bd. XI, Cracoviae 1994. [Google Scholar]
  23. Magistri Vincentii episcopi Cracoviensis Chronica Polonorum sive oryginale regum et principum Polo-niae, ed. A. Przezdziecki, Cracoviae 1862. [Google Scholar]
  24. Magistri Vincentii qui Kadłubek vocari solet de origine et rebus gestis Polonorum libri, ed. A. Mułkowski, Cracoviae 1864. [Google Scholar]
  25. Manitius M., Geschichte der lateinischen Literatur, München 1921, Bd. III, S. 253-264. [Google Scholar]
  26. Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, ed. Z. Kozłowska-Budkowa, MPH series nova V, S. 69-72. [Google Scholar]
  27. Ossoliński J. M., Wiadomości historyczno-krytyczne do dziejów literatury polskiej o pisarzach polskich także postronnych, którzy w Polsce albo o Polsce pisali oraz o ich dziełach, Bd. II Kraków 1819, S. 457-458. [Google Scholar]
  28. Perlbach M., Preussisch-polnische Studien, Halle 1886, Bd. I, S. 10. [Google Scholar]
  29. Plezia M., Development periods of medieval Latin. In: Miscellanea mediaevalia in memoriam Jan Frederik Niermeyer, Groningen 1967, S. 29-40. [Google Scholar]
  30. Res gestae principum et regum Poloniae per Vincentium Kadlubkonem saeculo XII et XIII enarratae, quibus accedit chronicon Polonorum per Dziersvam saeculi XII scriptorem compositum, ed. H. Kownacki, Varsaviae 1824. [Google Scholar]
  31. Rockinger L., Quellen zur bayerischen und deutschen Geschichte, Briefsteller und Formelbücher des XI. bis XIV. Jahrhunderts, München 1863-1864, S. 10. [Google Scholar]
  32. So enthalten Homers Ilias und Odyssee ca. 9000 Wörter, siehe J. Vendryes, Język, Warszawa 1956, S. 178. [Google Scholar]
  33. Sondel J., Ze studiów nad prawem rzymskim w Polsce piastowskiej, Warszawa 1978, S. 42-57. [Google Scholar]
  34. Stotz P., Handbuch zur lateinischen Sprache des Mittelalters, Bd. II, Bedeutungswandel und Wortbildung, München 2000, S. 324-352. [Google Scholar]
  35. Vetulani A., Prawo kanoniczne i rzymskie w Kronice mistrza Wincentego, Studia Źródłoznawcze 20, 1976, S. 36-45. [Google Scholar]
  36. W sprawie prawa rzymskiego w Kronice polskiej Wincentego Kadłubka, Kwartalnik Historyczny 85, 1978, S. 95-105. [Google Scholar]
  37. Wojciechowski T., Szkice historyczne XI wieku, Warszawa 1970, S. 226-227. [Google Scholar]
  38. Zeissberg H., Dziejopisarstwo polskie wieków średnich, Bd. I, Warszawa 1877, S. 95-102. [Google Scholar]
  39. Zeissberg H., Vincentius Kadłubek Bischof von Krakau (1208-1218) und seine Chronik Polens. Zur Literaturgeschichte des 13. Jahrhunderts, Archiv für Kunde österreichischer Geschichtsquellen 42, 1870, S. 3-211. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.