
Artykuł dotyczy procesu lokacyjnego klasztoru cystersów w Mogile pod Krakowem. Jego celem jest krytyczna ponowna ocena i wzmocnienie odpowiedniego fragmentu hasła „Mogiła” w Monasticon Cisterciense Poloniae. Omówiono chronologię lokacji (1218/1220-1225) i jej lokalizację (Kacice-Mogiła) oraz poddano analizie początkowe wyposażenie. Problem ojca założyciela opactwa zostaje tu rozwiązany poprzez identyfikację biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża i jednego z jego krewnych Wisława jako odpowiednio pierwszego i drugiego założyciela. Odnosząc się do pytania o powód powołania fundacji, w artykule dokonano rozróżnienia pomiędzy powodami dewocyjnymi i eschatologicznymi oraz motywacją związaną z podkreśleniem statusu rodzinnego fundatorów. Ten ostatni upadł jednak się jeszcze przed ukończeniem prac. Inni członkowie rodziny Odrowążów sprzeciwiali się temu, co uważali za nieodwracalną alienację dziedzictwa. W rezultacie w drugiej fazie procesu założycielskiego biskup Iwo nie mógł nadać pierwszeństwa tego rodzaju motywacji. Bardziej prawdopodobne jest, że myślał przede wszystkim o wzmocnieniu potencjału religijnego Krakowa, podniesieniu jego rangi, przyspieszeniu chrystianizacji regionu i rozpoczęciu programu reform. W artykule rozważono także inne motywy, jakie mogły przyświecać powstaniu fundacji (np. stymulacja osadnictwa ludzkiego i rozwoju gospodarczego). Wreszcie dyskusja skupia się na wyborze Libiąża na dom główny fundacji.