Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 83 (1995): Nasza Przeszłość

Artykuły

Cystersi polscy i losy ich patrimonium do czasów współczesnych. Zarys problemu

  • Andrzej M. Wyrwa
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1995.83.13-34  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1995

Abstrakt

Cystersi przybyli do Polski w latach 1140-1153, w okresie największego rozwoju Zakonu. W tym czasie Kościołem rządził papież Eugeniusz III i jego mistrz duchowy św. Bernard z Clairvaux. Od połowy XII do końca XIII w. na terenach należących obecnie do państwa polskiego powstało 26 klasztorów męskich. Równomiernie rozsiane po historycznych województwach: Wielkopolsce, Małopolsce, Śląsku, Pomorzu i Pomorzu Gdańskim (Pomerellen, Prusy Zachodnie) dwadzieścia sześć klasztorów (ok. 3,5% wszystkich istniejących fundacji cysterskich) plasowało Polskę na siódmym miejscu pod tym względem w Europie. Krajem, w którym znajdowało się najwięcej klasztorów cystersów, była Francja (ok. 27%), następnie Anglia (ok. 13,5%), Niemcy (ok. 10%), Hiszpania (ok. 8%), Włochy (ok. 5%) i Irlandia (ok. 4%). Obecnie w Polsce dawne opactwa cystersów, niezależnie od stanu, zostały uznane za pomniki kultury narodowej ze względu na ich wyjątkową wartość historyczną i artystyczną. Znajdują się one pod nadzorem Ministra Kultury i Sztuki oraz szczególną opieką Generalnego Konserwatora i jego lokalnych przedstawicieli. Opactwa cystersów już od dawna znajdują się na liście polecanych szlaków turystycznych. Problematyka skutecznej promocji turystycznej dziedzictwa cystersów nabrała nowej aktualności wraz z uruchomieniem przez Radę Europy programu „Europejskie Szlaki Kulturowe”. Jego autorzy dają jasno do zrozumienia, że klasztory cystersów w Polsce są nieodzowną częścią projektu, ponieważ w swojej chwalebnej przeszłości wpisały się w szerokie procesy zmian historycznych i kulturowych, które obejmowały Europę Zachodnią i Wschodnią. Jest niezwykle istotne, że Rada Europy stara się wspierać sprawę integracji europejskiej poprzez ponowne rozbudzenie powszechnego zainteresowania wkładem Zakonu Cystersów w dziedzictwo naszej cywilizacji.

Bibliografia

  1. Jabłońska-Deptuła E., Przystosowanie i opór. Zakony męskie w królestwie Kongresowym, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  2. Kęsek M., Działalność cystersów wąchockich w zakresie metalurgii nieżelaznej w średniowieczu, w: Dzieje i technika świętokrzyskiego górnictwa i hutnictwa kruszcowego, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  3. Kłoczowski J., Prowincja polska cystersów w świetle akt kapituł generalnych tego zakonu z X V w., w: Polska w świecie. Szkice z dziejów kultury polskiej, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  4. Kujot S., Opactwo pelplińskie, Pelplin 1875. [Google Scholar]
  5. Leszczyński H., Dzieje Cystersów, w: Zakony benedyktyńskie w Polsce. Krótka historia., Tyniec 1981. [Google Scholar]
  6. Strzelczyk J., Poznań 1987; Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, red. J. Strzelczyk, Poznań 1992. [Google Scholar]
  7. Sułkowski W., (X. Y. Z.), Karta z dziejów Kościoła katolickiego w Rosyi, Biskupstwo mińskie, Kraków 1899. [Google Scholar]
  8. Tyszkiewicz E. , Wiadomość historyczna o zgromadzeniach i fundacjach męskich i żeńskich rzymskokatolickich klasztorów w diecezji wileńskiej, „Teka Wileńska”, Wilno 1858. [Google Scholar]
  9. Wójcik Z., Górnictwo i hutnictwo w dobrach cysterskich w Staropolskim Okręgu Przemysłowym, w: Z dziejów opactwa cystersów w Wąchocku, Kielce 1993. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.