Artykuł zajmuje się refleksjami kronikarzy na temat chrystianizacji kraju. Tradycja pisemna ma dwa aspekty. Jeden z nich to wiedza o wydarzeniu przekazywana z księgi do księgi, z pokolenia na pokolenie. Drugi to praca wyobraźni, która może służyć różnym celom i spełniać różne potrzeby. Autorka zajmuje się tradycją wewnątrz kraju, tradycją funkcjonującą w Polsce. Pokazuje, jak trudno utrzymać wiedzę na temat podstawowych faktów chrystianizacji Polski i jakie drogi podążała wyobraźnia odnośnie do tych faktów. Autorka demonstruje, jak myśl uczona, przyzwyczajona do pragmatyzmu, moralizowania, aluzji czy symboli, radziła sobie z tym problemem, a także jak nasza średniowieczna twórczość zapisywała samą jakość chrześcijańską.
W opowieściach o tym, jak Polska stała się kiedyś chrześcijańska, było wiele fikcji. Ograniczona ilość odnotowanych faktów prowadziła do opracowania stereotypowej historii wprowadzenia chrześcijaństwa. Ten stereotyp obejmował kilka łatwo zapamiętywanych zdań. Taka "memoria" weszła do różnych kronik, kompilacji kronikarzy i eksponatów. Krążyły one w Polsce pod koniec średniowiecza w dużej ilości i skutecznie konkurowały z nową pracą naukową Jana Długosza - "Annales Incliti Regni Polonorum". Warto jednak docenić starania przeciętnych historyków i komentatorów historii Polski, pomimo wielu fałszywych poprawek, jakie wprowadzili. Wypełniali luki i przerwy konkretnymi datami, miejscami, okolicznościami, często korzystając z jednego krótkiego słowa. Wśród tych poprawek, których dokonali nasi przodkowie, można umieścić także próby aktywizacji księżnej Dobrawy. Dobrawa miała zajmować się nie tylko nawróceniem swojego męża, ale także całej ludności. Być może można to przypisać słabemu śladowi pamięci o pierwszej akcji chrystianizacyjnej, która przyszła z Czech i była sponsorowana przez duchowieństwo czeskie; to stamtąd pochodzili słudzy Dobrawy. Ta najstarsza chrystianizacja pozwalała także na odprawianie słowiańskiej mszy. Największym osiągnięciem historiografii na początku chrześcijaństwa w Polsce jest zawarta w opowieści Gallusa Anonymous prezentacja początków dynastii Piastów, zabarwiona elementem sakralnym, oraz w innej opowieści, napisanej w podobny sposób, o cudownym odzyskaniu wzroku przez Mieszka I. Te opowieści były szeroko rozpowszechniane nie tylko wśród grup profesjonalnie zajmujących się literaturą, ale także szeroko rozpowszechniane w społeczeństwie i uległy popularyzacji. Klimat życia chrześcijańskiego odzwierciedlał się w annałach i hagiografiach w niezwykle interesujący sposób. Obejmowały one świat idei, rodzaj doświadczeń, uczestnictwo w liturgii kościelnej, idee moralne, potępienie zła, zrozumienie porządku społecznego i rodzinnego, relacje między władzą świecką a władzą kościelną.