Salta al menu principale di navigazione Salta al contenuto principale Salta al piè di pagina del sito

V. 88 (1997): Nasza Przeszłość

Artykuły

Memoriał unijny Piotra Mohyły z lat 1644-1645

  • Marek Melnyk
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.88.131-201  [Google Scholar]
Pubblicato: 1997-12-30

Abstract

Metropolita Piotr Mohyła (1596-1647) był autorem Memoriału unickiego, traktatu proponującego przywrócenie jedności prawosławia z katolicyzmem, który ukazał się anonimowo w 1645 roku. Dogmatycznym fundamentem całego projektu jest afirmacja jednej wiary, która jednoczy podzielone Kościoły. Otwiera każdemu w równym stopniu udział w tajemnicy zbawienia. Podkreślenie soteriologicznej tożsamości wiary obu Kościołów wydaje się być czynnikiem decydującym o gotowości Mohyli na przeciwstawienie się dogmatom katolickim w połowie drogi. Mohyła jest gotowy do debaty, porozumienia i kompromisu w tak drażliwych kwestiach, jak katolicka interpretacja filioque, prymat papieski czy czyściec. Jedną z konsekwencji przyjęcia wspólnej soteriologii byłoby wyraźne zagwarantowanie odrębnej tożsamości teologicznej członkom Cerkwi prawosławnej zjednoczonej z Rzymem. W swoim traktacie Mohyła odrzuca soteriologiczny ekskluzywizm katolików, który został podtrzymany w formule prymatu papieskiego oraz artykuły Unii Brzeskiej. Zamiast tego proponuje definicję prymatu papieskiego przyjętą na Soborze Florenckim. Mohyła odrzuca także papieskie roszczenie o wytyczenie granic widzialnego Kościoła i sfery zbawczego działania miłosierdzia. Akt unii zawarty w Brześciu w 1596 r. jest jego zdaniem przeciwieństwem prawdziwego pojednania, gdyż jego autorzy zignorowali prawdziwe zasady dogmatyczne, które zapewniałyby prawosławiu soteriologiczną równość z katolicyzmem. Trzecim aspektem rozważań Mohyły na temat soteriologii jest jego nacisk na ważność sakramentu chrztu udzielonego przez Konstantynopol. Podkreśla wspólne dziedzictwo zbawczej wiary, które w 988 r. sprowadzono do Kijowa z Konstantynopola. Wskazując na chrzest jako najważniejsze ogniwo łączące Kościół katolicki z prawosławnym, Mohyta rozwija swoją koncepcję unii, która zakłada pojednanie między Rzymem i Konstantynopol. Twierdzi, że uznanie skuteczności chrztu otrzymanego ze stolicy bizantyjskiej implikuje symetryczny model relacji metropolii kijowskiej zarówno z Rzymem, jak i Konstantynopolem. Chrzest jest cennym przypomnieniem starożytnej jedności Kościoła na Wschodzie i na Zachodzie. Memorandum z 1645 r., przywiązując całą wagę do pamięci chrztu Rusi Kijowskiej w 988 r., przypomina swoim czytelnikom o uniwersalnym charakterze zbawienia i toruje drogę do ponownego zjednoczenia Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Riferimenti bibliografici

  1. Andrusiak M., Sprawa patriarchatu Kijowskiego za WładysławaIV,, Lwów 1934. [Google Scholar]
  2. Grabowski T., Piotr Skarga na tle teologicznej literatury religijnej w Polsce 1532-1612, Kraków 1913. [Google Scholar]
  3. Hryniewicz W. ,Przeszłość zostawić Bogu, Opole 1995. [Google Scholar]
  4. Jabłonowski A., Akademia Kijowsko-Mohylańska, Kraków 1889-1890. [Google Scholar]
  5. Jabłonowski A., Historia Rusi południowej do upadku Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 1912. [Google Scholar]
  6. Jobert A., Od Lutra do Mohyły, tł. E. Sękowa, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  7. Melnyk M., Światła przeszłości, „Więź” R. 39:1996. [Google Scholar]
  8. Obirek S., O unii brzeskiej inaczej, „Znak” R. 48:1996. [Google Scholar]
  9. Runciman S., Teokracja bizanytyjska, Warszawa 1982. [Google Scholar]

Downloads

I dati di download non sono ancora disponibili.