Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Problemy Współczesnej Kryminalistyki

Tom 20 (2016)

Artykuły

Wpływ sposobu prezentowania pytań na trafność testów badań poligraficznych CIT

  • Marcin Chowaniec
  • Joanna Koczur
  • Marek Leśniak
  • Sylwia Pytlik
DOI: https://doi.org/10.52097/pwk.5536  [Google Scholar]
Opublikowane: 2023-06-07

Abstrakt

Prezentowany artykuł jest doniesieniem z części badań empirycznych realizowanych w Katedrze Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w ramach kompleksowego projektu badań dotyczących trafności badań poligraficznych. W ramach referowanych badań za pomocą testów ukrytej informacji (CIT) została przebadana grupa 51 osób. 27 z nich ukrywało swoją wiedzę na temat okoliczności zdarzenia, a 24 nie znały tych okoliczności. Każdą z tych grup podzielono na dwie inne – w zależności od sposobu prezentowania pytań w trakcie badania poligraficznego. Części osób pytania prezentowano w postaci zdjęć przedmiotów, części – w postaci werbalnych pytań o te przedmioty. Badanie każdej osoby obejmowało trzykrotne przeprowadzenie testu. Reakcje osoby badanej na poszczególne pytania rangowano, wykorzystując pomiar manualny zmiennej GSR. Obliczano zarówno rangi poszczególnych reakcji dla poszczególnych testów, jak i średnie rangi wszystkich pytań dla całego badania. Porównywano trafność ustaleń uzyskanych w badaniach połączonych z prezentacją zdjęć oraz otrzymanych w badaniach bez takiej prezentacji – z uwzględnieniem także oddzielnego zaprezentowania wyników w grupach osób ukrywających swoją wiedzę na temat okoliczności zdarzenia oraz nieukrywających tej wiedzy, jak również w obu grupach łącznie. Na koniec sformułowano zalecenia pod adresem praktyki.

Bibliografia

  1. King B.M., Minium E.W., Statystyka dla psychologów i pedagogów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009 [Google Scholar]
  2. Risinger M. D., Handwriting identufication, w: Faigman D. I., Saks M. J.,. Anders J., Cheng E. K. (ed.), Modern scientific evidence. The law and science of export testimony, Eagen, 2010 [Google Scholar]
  3. Maruszewski T., Psychologia poznania. Umysł i świat, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2011 [Google Scholar]
  4. Kovalenko A., Saldziunas V., The Event Knowledge Test (EKT) in Polygraph Examination (common notice of tactics), „European Polygraph” 2008, t. 2, nr 3–4 (5–6) [Google Scholar]
  5. Dilts R.B., Sleight of Mouth, Meta Publications, Capitola 1999 [Google Scholar]
  6. Ibek A., Gołaszewski M., Z zagadnień poprawności opiniowania w badaniach poligraficznych, Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały 2012, nr 1(10) [Google Scholar]
  7. Widacki J., W sprawie wyboru techniki badania poligraficznego. Czy technika oparta na testach GKT (CIT) jest lepsza od techniki opartej na testach CQ?, „Problemy Kryminalistyki” 2011, nr 273(3), s. 6–7. [Google Scholar]
  8. Wicklander D.E., Zulawski D.E., Practical Aspects of Interview and Interrogation. Second Edition, CRC PRESS, Boca Raton–London –New York–Washington D.C. 2002 [Google Scholar]
  9. Gołaszewski M. (red.), Współczesne standardy badań poligraficznych, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Centralny Ośrodek Szkolenia im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota”, Warszawa 2013 [Google Scholar]
  10. Widacki J., Kryminalistyka, wyd. 2, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2012 [Google Scholar]
  11. Nakayama M., Practical use of the concealed information test for criminal investigation in Japan, w: Kleiner M. , Handbook of Polygraph Testing, Academic Press, London 2002 [Google Scholar]
  12. Jaworski R., Application of situational sequencing test in the case of Police officers suspected of murder and POT tests as „Knowledge of the perpetrator test”, „Journal of Forensic Identification” 2001, t. 51, nr 2 [Google Scholar]
  13. Konieczny J., Badania poligraficzne. Podręcznik dla zawodowców, Wydawnictwa Akademicki i Profesjonalne, Warszawa 2009 [Google Scholar]
  14. Widacki J. (red.), Badania poligraficzne w Polsce, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków 2014 [Google Scholar]
  15. Gruza E., Psychologia sądowa dla prawników, Wolters Kluwer, Warszawa 2009 [Google Scholar]
  16. Kulicki M. (red.), Wariografia kryminalistyczna, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji, Szczytno 1998. [Google Scholar]
  17. Wójcikiewicz J., CIT czy CQT, „Problemy Kryminalistyki” 2012, nr 275 [Google Scholar]