Litewsko-polsko-ukraińska współpraca czynnikiem inspirującym procesy integracyjne w kryminalistyce obszaru Trójmorza (Intermarium)

Abstrakt

Według naszej doktryny naukowej w pierwszej połowie XX w. ukształtowały się cztery podstawowe szkoły kryminalistyki, które opierają się na narodowych systemach (modelach) kryminalistyki kilku państw europejskich. Od kilku dziesięcioleci na forach naukowych dyskutuje się o konieczności zbliżania paradygmatów narodowych systemów (modeli) kryminalistyki w Europie. Ten temat niejednokrotnie podnosiliśmy, w tym na organizowanych przez nas konferencjach „Kryminalistyka i ekspertologia sądowa: nauka, studia, praktyka”. Nie wnikając w historyczne okoliczności formowania się kryminalistyki na terenach współcześnie należących do Litwy, Polski i Ukrainy, musimy podkreślić, że znacząco się one różniły i bez wątpienia miały oraz mają wpływ na współcześnie istniejące modele kryminalistyki.
Podstawowym celem artykułu jest zaprezentowanie poglądów naukowców z Litwy na kwestie dotyczące wzajemnej litewsko-polsko-ukraińskiej współpracy w dziedzinie szeroko rozumianej kryminalistyki po roku 1990, w tym też na obszarze Trójmorza, oraz wystąpienie do kolegów z Europy Środkowej z apelem o jej pogłębianie, konsolidację zarówno w dziedzinie naukowej, jak i dydaktycznej oraz praktycznej. W artykule pragniemy podkreślić miejsce i znaczenie w tych procesach placówek akademickich oraz pozarządowych organizacji kryminalistycznych. Agresja Rosji na Ukrainę postawiła duży znak zapytania dotyczący projektu tworzenia wspólnej europejskiej przestrzeni kryminalistycznej. Dzisiaj bardziej realistycznym podejściem jest budowa regionalnej sieci kryminalistycznej, opartej na potencjale krajów Inicjatywy Trójmorza, włączającej w jej obszar, w pierwszej kolejności, takie kraje jak Ukraina i Mołdawia, a w dalszej – ewentualnie inne państwa tego regionu. Jesteśmy przekonani, że w Europie między szkołą wschodnioeuropejską i germańską powstają zalążki nowej szkoły kryminalistyki, którą wstępnie możemy nazwać szkołą Trójmorza (Intermarium), a „gry sił i interesów” w geopolityce europejskiej będą stymulatorem do zacieśniania szeroko rozumianej współpracy kryminalistycznej krajów tego regionu.