Abstrakt
Artykuł zawiera krótki przegląd piśmiennictwa na temat kryminalistycznych badań podpisów, z uwzględnieniem prac litewskich ekspertów w tej dziedzinie. Znaczenie podpisu w życiu społecznym człowieka w XXI wieku utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. W procesie socjalizacji młody człowiek musi przyjąć odpowiedzialność za określone decyzje, którym często towarzyszy podpisywanie dokumentów. Jednym z mniej rozpoznanych zagadnień w badaniach pisma jest proces kształtowania się podpisu i czynniki, które na ten proces wpływają. Autorzy artykułu postanowili zbadać tę kwestię i w pierwszym etapie, po przeprowadzeniu eksperymentu, wstępnie ocenili wpływ członków rodziny i ich podpisów na kształtowanie się podpisu młodego człowieka. Podczas eksperymentu zwrócono uwagę na strukturę (transkrypcja, obraz ogólny) i wspólne cechy sygnatur. Za podobne uznano te podpisy, których struktura (literowa, nieliterowa, mieszana) i większość ogólnych cech (rozmiar, bieg linii, pochylenie itp.) są zbieżne. Wyniki eksperymentu wykazały, że zwykle wybiera się podobny początek podpisu, długość podpisu, strukturę (elementy alfabetyczne lub niealfabetyczne, bieg linii), kolejność liter imienia i nazwiska. Rezultaty przeprowadzonych przez autorów badań mają charakter wstępny, choć już teraz można powiedzieć, że podpisy członków rodziny w wielu przypadkach wpływają na proces formowania się podpisu młodego człowieka. Uzyskane wyniki zachęcają do znacznie szerszego badania, w tym na poziomie międzynarodowym.
Bibliografia
- Feluś A., Podpisy. Studium z pismoznawstwa kryminalistycznego, Uniwersytet Śląski, Katowice 1987. [Google Scholar]
- Grzeszyk-Kiliańska E., Leworęczność jako proces lateralizacji człowieka na przełomie ontogenezy, w: R. Cieśla (red.), Współczesne wyzwania wobec badań dokumentów, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2021. [Google Scholar]
- Hecker M.R., Traktat über den Wissenschaftlichkeitsanspruch der Forensischen Schriftvergleichung, Kolonia Limited, Wrocław 2000. [Google Scholar]
- Ignatjeva J., Masiulienė J., Kriminalistinės rašysenos ekspertizės istorinė raida Lietuvoje 1918–2000 m., „Jurisprudencija” 2001, t. 23 (15). [Google Scholar]
- International Literacy Statistics: A Review of Concepts, Methodology and Current Data, UNESCO Institute for Statistics, Montreal 2008. [Google Scholar]
- Keturkienė M., Vaikų ir jų tėvų rašysenų ypatumai, w: Kriminalistika ir teismo ekspertologija: mokslas, studijos, praktika, Lietuvos teismo ekspertizės centras, Lietuvos kriminalistų draugija, Vilnius 2020, nr 16. [Google Scholar]
- Koziczak A., Autofałszerstwo, Difin SA, Warszawa 2020. [Google Scholar]
- Kurapka E., Malevski H., Palskys E., Kuklianskis S., Kriminalistikos technikos pagrindai (vadovėlis), Eugrimas, Lietuvos teisės akademija, Vilnius 1998. [Google Scholar]
- Malewski H., Autografy Adama Mickiewicza w aktach Komisji Śledczej N. Nowosilcewaw sprawie Towarzystwa Filaretów, w: R. Cieśla (red.), Dokument i jego badania, Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2014. [Google Scholar]
- Malewski H., Žalkauskienė A., Problematyka badania pisma osób nietrzeźwych i jego znaczenie w ustalaniu faktów prawnych, w: Z. Kegel (red.), Aktualne tendencje w badaniach dokumentów. Materiały XIII Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma, Wrocław 2008, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2010. [Google Scholar]
- Malewski H., Žalkauskienė A., Self-falsifications or the variants of the signature, „Document Various Specification” 2000, nr 1. [Google Scholar]
- Malevski H., Žalkauskienė A., Tyčia iškraipytų asmeninių parašų tyrimas, „Jurisprudencija” 2000, t. 18 (10). [Google Scholar]
- Malewski H., Žalkauskienė A., Umyślna falsyfikacja własnego podpisu w celu zakwestionowania jego autentyczności, w: Z. Kegel (red.), Problemy dowodu z dokumentu. Materiały VIII Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma 17–19 czerwca 1998 r., Katedra Kryminalistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1999. [Google Scholar]
- Palskys E., Kriminalistinis dokumentų tyrimas, Aukštojo ir specialiojo vidurinio mokslo ministerija, Vilnius 1978. [Google Scholar]
- Syrotenko N.V., Tamošiūnaitė R., Abrosymova V.G., Forensic research on short signatures, „Theory and Practice of Forensic Science and Criminalistics” 2020, t. 22, nr 2. [Google Scholar]
- Tamošiūnaitė R., Eksperimentinių pavyzdžių ruošimas rašysenos objektų tyrimui, „Jurisprudencija” 2005, t. 66 (58). [Google Scholar]
- Tamošiūnaitė R., Parašo ir vardinio įrašo tyrimo problemos rašysenos ekspertizėje identifikuojant asmenį „Jurisprudencija” 2004, nr 53 (45). [Google Scholar]
- Tamošiūnaitė R., Rašysenos ekspertizė Lietuvos teismo ekspertizės centre: dabartis ir ateities tendencijos, w: H. Malevski, V. Shepitko, V. Tishchenko, Криміналістика та судова експертологія: наука, навчання, практика, 14 Міжнародний Конгрес, 13–15 вересня, T. 2, Гельветика, Одеса 2018. [Google Scholar]
- Tomaszewski T., Czy łatwo odróżnić podpis ojca od podpisu syna, tj. o próbie opracowania metodyki badań pisma podobnego, „Człowiek i Dokumenty” 2022, nr 65. [Google Scholar]
- Tomaszewski T., Dylematy biegłego pismoznawcy w badaniu paraf, „Człowiek i Dokumenty” 2021, nr 63. [Google Scholar]
- Widła T., Ekspertyza sygnatury malarskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016. [Google Scholar]
- Изюмов Р.Н., Устинов В.В., Почерковедческое исследование подписей, выполненных родственниками, w: Теория и практика судебной экспертизы в современных условиях, Материалы VII международной научно-практической конференции, Московский государственный юридический университет имени О. Е. Кутафина (МГЮА), Москва 2019. [Google Scholar]
