Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 28 (2021)

Artykuły

Czy woluntaryzm etyczny kreuje kulturę dialogu?

  • Andrzej Sołtys
DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2021.561-576  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2021

Abstrakt

Filozofia dialogu przywróciła dialogowi właściwe miejsce w kulturze. W ostatnich dekadach dialog nie tylko, że przestał być inkryminowany, ale powszechnie uznaje się go za wartość, której urzeczywistnianie nadaje właściwy kształt kulturze. Jedną z dziedzin kultury jest moralność. Kultura dialogu w obszarze moralności nakierowuje podmioty ludzkie na osiąganie dobra godziwego, tworzy sprzyjający klimat dojrzewania przez moralność do pełni człowieczeństwa. Jednakże dialog w obszarze moralności zależy od przyjmowanych bazowych teorii etycznych. Współcześnie silne oddziaływanie woluntaryzmu etycznego, jako podstawowej teorii wyjaśniającej powstawanie porządku dobra, skłania do badania możliwości tworzenia kultury dialogu w kontekście woluntaryzmu etycznego. W niniejszej pracy wysuwa się hipotezę, iż woluntaryzm etyczny nie tworzy kultury dialogu, zamyka uczestników wspólnego myślenia na prawdę o rzeczywistym dobru, uruchamia proces totalizowania się społeczeństwa. Konfirmacja wysuniętej hipotezy jest zasadniczym zrealizowanym celem niniejszej pracy.

Bibliografia

  1. Aersten J. A., Transzendental; Transzendentalphilosophie, w: Historisches Wörterbuch der Philosophie, red. J. Ritter, t.10, Basel 1998, kol. 1360-1361. [Google Scholar]
  2. Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  3. Autonomia, tłum. P. Dziliski, w: S. Blackburn, Oksfordzki słownik filozoficzny, red. naukowa J. Woleński, Warszawa 1997, s. 38. [Google Scholar]
  4. Bokiniec M., Kultura wysoka – kultura niska – Richard Shusterman i Noël Carroll, „Sztuka i Filozofia”, 30/2007, s.100-112. [Google Scholar]
  5. Bronk A., Salamucha A., Dialog jako droga do prawdy o człowieku, „Pedagogia Christiana”, 25/2010/1, s. 11-32. [Google Scholar]
  6. Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, przeł. M. Ajdukiewicz, K. Ajdukiewicz, Kraków 1948. [Google Scholar]
  7. Ebner F., Schriften, Bd. 1, München 1963. [Google Scholar]
  8. Ebner F., Słowo i realności duchowe. Fragmenty pneumatologiczne, tłum. K. Skorulski, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  9. Herbut J., Woluntaryzm, w: Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin 1997, s. 542-543. [Google Scholar]
  10. Ingham M. B., M. Dreyer, The Philosophical Vision of John Duns Scotus. An Introduction, Washington 2004. [Google Scholar]
  11. Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Kęty 2001. [Google Scholar]
  12. Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. B. Bornstein, Kęty 2002. [Google Scholar]
  13. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa: 1984. [Google Scholar]
  14. MacIntyre A., Krótka historia etyki, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  15. Mizińska J., Sztuka prowadzenia sporów. Aksjologiczne przesłanki dialogu, Lublin 1993. [Google Scholar]
  16. Pacewicz A., Koncepcja Dobra w filozofii przedplatońskiej, „Studia Philosophica Wratislaviensia”, 1/2006, s. 87-99. [Google Scholar]
  17. Piecuch J., Myślenie dialogiczne. W polu gry o prawdę etyczną, „Studia Oecumenica”, 19/2019, s. 389-412. [Google Scholar]
  18. Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  19. Platon, Timajos, tłum. P. Siwek, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  20. Quinton A., British Philosophy, w: Encyklopedia of Philosophy, ed. P. Edwards, New York 1967, s. 373. [Google Scholar]
  21. Rosenzweig F., Gwiazda Zbawienia, tłum. T. Gadacz, Kraków 1998. [Google Scholar]
  22. Sołtys A., Godność człowieka filozoficznie rozumiana, „Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej”, 2007/10, s. 233-243. [Google Scholar]
  23. Studnicki P., Dialog jako wartość, Kraków 2017. [Google Scholar]
  24. Ślipko T., Czym są i gdzie bytują obiektywne wartości moralne, „Etyka”, 30/1997, s. 107-112. Łobocki M., Pedagogika wobec wartości, w: Kontestacje pedagogiczne, red. B. Śliwerski, Kraków 1993, s. 125-130. [Google Scholar]
  25. Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków2004. [Google Scholar]
  26. Św. Tomasz z Akwinu, De veritate q. 21. [Google Scholar]
  27. Tischner J., Etyka solidarności oraz Homo sovieticus, Kraków 2018. [Google Scholar]