Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Vol. 31 No. 1 (2023)

Review

Nowy Przekład Dynamiczny [New Dynamic Translation]: Is the NT Dynamic Translation into Polish Actually New? Can it be Considered a Translation? In what Sense is it Dynamic?

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2023.31.1.189-261  [Google Scholar]
Published: 2023-08-19

Abstract

The purpose of this paper is to provide a comprehensive review of the NT translation Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie. Nowy Przekład Dynamiczny opatrzony przypisami i odnośnikami referencyjnymi do osobistego studiowania, a także komentarzami filologicznymi, historycznymi i teologicznymi [The Good News of Rescue in Christ: A New Dynamic Translation with footnotes and reference links for personal study, as well as philological, historical and theological commentaries]. The content of the publication raises various questions about fundamental issues such as the method used, the potential audience, the purpose of the translation, translation solutions and factual errors, the content of footnotes and commentaries, and ways of obtaining biblical scholars’ reviews; moreover, the lack of information about the translators or the apparent separation from “Vocatio” Publishing House. The paper briefly presents the theory of dynamic equivalence to introduce a description of contradictions with the methodological assumptions, examples of factual errors and misinterpretation of the source text, as well as accounts of teaching in favour of a blurred concept of biblical Christianity. The paper will also include in-depth analyses of selected commentaries, footnotes and excerpts from the target text, which can be construed as an attempt to discourage the readers from the institutional churches and to win them over to a new idea.

References

  1. A Companion to Translation Studies, serie: Topics in Translation 34, eds. P. Kuhiwczak, K. Littau, Clevedon 2007. [Google Scholar]
  2. A Compendious Syriac Dictionary, ed. J. Payne-Smith, Winona Lake 1998. [Google Scholar]
  3. Baker M., In Other Words: A Coursebook on Translation, London 1992. [Google Scholar]
  4. Barrett C.K., A Commentary on the First Epistle to the Corinthians, London 1971. [Google Scholar]
  5. Behm J., glōssa heterōglossos, [w:] Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, vol. 1, Hrsg. G. Kittel, Stuttgart 1938, s. 719–721. [Google Scholar]
  6. Benedykt XVI, Deus caritas est, Wrocław 2006. [Google Scholar]
  7. Berger K., charisma, [w:] Exegetisches Wörterbuch zum Neuen Testament, vol. 3, Hrsg. H. Balz, G. Schneider, Stuttgart 1983, kol. 1102–1105. [Google Scholar]
  8. Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  9. Blass F., Debrunner A., Grammatik des neutestamentlichen Griechisch, Hrsg. F. Rehkoptf, Göttingen 1984. [Google Scholar]
  10. Bonnes Nouvelles Aujourd’hui: Le Nouveau Testament traduit en français courant d’après le texte grec, il. A. Vallotton, Paris 1971. [Google Scholar]
  11. Brockhaus U., Charisma und Amt. Die paulinische Charismenlehre auf dem Hintergrund der frühchristlichen Gemeindefunktionen, Wuppertal 1975. [Google Scholar]
  12. Bultmann R., Theologie des Neuen Testaments, serie: Uni Taschenbücher 630, Tübingen 1980. [Google Scholar]
  13. Chrostowski W., Literatura targumiczna a Septuaginta, „Collectanea Theologica” 63/3 (1993), s. 49–68. [Google Scholar]
  14. Conzelmann H., charisma, [w:] Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, vol. 4, Hrsg. G. Friedrich, Stuttgart 1959, s. 393–397. [Google Scholar]
  15. Danker F.W., Good News for Modern Man: The New Testament in Today’s English Version (New York: American Bible Society, 1966). Translated by Robert G. Bratcher. Pp. iv-599. Paperback $0.25, „The Catholic Biblical Quarterly” 29/2 (1967), s. 257–259. [Google Scholar]
  16. Dąbrowski E., Listy do Koryntian. Wstęp – Przekład z oryginału – Komentarz, Poznań 1965. [Google Scholar]
  17. De Waard J., Nida E.A., From One Language to Another: Functional Equivalence in Bible Translating, Nashville–Camden–New York 1986. [Google Scholar]
  18. Dionysius of Corinth, Fragments from a Letter to the Roman Church, https://www.earlychristianwritings.com/text/dionysius.html [dostęp: 25.02.2023]. [Google Scholar]
  19. Dul M., Nowy Testament. Przekład z języka greckiego na współczesny język polski (1991) w tradycji polskiego edytorstwa biblijnego, praca magisterska, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu (2021). [Google Scholar]
  20. Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna. O męczennikach palestyńskich, tłum. A. Lisiecki, seria: Pisma Ojców Kościoła 3, Poznań 1924. [Google Scholar]
  21. Ewert D., Metzger B.M., Teksty, przekłady, rękopisy, wydania, [w:] Encyklopedia biblijna, red. P.J. Achtemeier, tłum. G. Berny, seria: Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  22. Fawcett P., Translation and Language: Linguistic Theories Explained, Manchester 2003. [Google Scholar]
  23. Fee G.D., The First Epistle to the Corinthians, serie: The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids 2014. [Google Scholar]
  24. Fitzmyer J.A., First Corinthians: A New Translation with Introduction and Commentary, serie: The Anchor Bible 32, New Haven–London 2008. [Google Scholar]
  25. Fitzmyer J.A., The Acts of the Apostles: A New Translation with Introduction and Commentary, serie: The Anchor Bible 31, New York 1998. [Google Scholar]
  26. Goldstein H., Paulinische Gemeinde im Ersten Petrusbrief, serie: Stuttgarter Biblische Beiträge 80, Stuttgart 1975. [Google Scholar]
  27. Gomola A., Przekład biblijny jako kolebka przekładoznawstwa: Septuaginta w perspektywie zwrotu kulturowego w przekładzie, [w:] Perspektywy na przekład, red. M. Piotrowska, Kraków 2021, s. 37–61. [Google Scholar]
  28. Good News Bible with Deuterocanonicals/Apocrypha, New York 1979. [Google Scholar]
  29. Good News Bible with Deuterocanonicals/Apocrypha – Second Edition, New York 1992. [Google Scholar]
  30. Good News for Modern Man: The New Testament in Today’s English Version, New York 1966. [Google Scholar]
  31. Gryglewicz F., Ewangelia według św. Łukasza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, Poznań–Warszawa 1974. [Google Scholar]
  32. Hagada. Opowiadania o wyjściu Izraelitów z Egiptu na dwa pierwsze wieczory święta Pesach, Wiedeń 1927. [Google Scholar]
  33. Harrisville R.A., Speaking in Tongues: A Lexicographical Study, „Catholic Biblical Quarterly” 38/1 (1976), s. 35–48. [Google Scholar]
  34. Hasenhüttl G., Charisma. Ordnungsprinzip der Kirche, Freiburg–Basel–Wien 1969. [Google Scholar]
  35. Hatim B., Munday J., Translation: An Advanced Resource Book for Students, London–New York 2019. [Google Scholar]
  36. Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  37. Hieronim ze Strydonu, Listy II (51-79), tłum. M. Ożóg, red. H. Pietras, Kraków 2010. [Google Scholar]
  38. Holy Bible: New Living Translation. Catholic Edition, Carol Stream 2017. [Google Scholar]
  39. Ignatius to the Magnesians, http://www.earlychristianwritings.com/text/ignatius-magnesians-roberts.html [dostęp: 25.02.2023]. [Google Scholar]
  40. Ireland J.M., The Missionary Nature of Tongues in the Book of Acts, „PentecoStudies” 18/2 (2019), s. 200–223. [Google Scholar]
  41. Jacyna-Onyszkiewicz Z., Sobaniec-Łotowska M.E., Sulkowski S.T., Kakareko A., Rucki M., Eucharystyczne trwanie z perspektywy nauk ścisłych, „Teologia i człowiek” 43/3 (2018), s. 81–98. [Google Scholar]
  42. Jakobson R., On Linguistic Aspects of Translation, [w:] On translation, ed. R.A. Brower, Cambridge MA 1959, s. 232–239. [Google Scholar]
  43. Jankowski A., Sens trzech przenośni Pawłowych: „pierwsze dary” – „zadatek” – „­pieczętowanie” (Rz 8, 23; 2 Kor 1, 22; 5,5; Ef 1,13n; 4, 30), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 4 (1971), s. 23–37. [Google Scholar]
  44. Jastrow M., A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi, and the Midrashic Literature, t. 1–2, London 1903. [Google Scholar]
  45. Kania W., Didache, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 3, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, s. 1302–1303. [Google Scholar]
  46. Keener C.S., The Spirit and The Mission of the Church in Acts 1–2, „Journal of the Evangelical Theological Society” 62/1 (2019), s. 25–45. [Google Scholar]
  47. Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, seria: Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  48. Lampe H.G.W., A Patristic Greek Lexicon, Oxford 1961. [Google Scholar]
  49. Lang F., Die Briefe an die Korinther, serie: Das Neue Testament Deutsch 7, Göttingen 1994. [Google Scholar]
  50. Liddell H.G., Scott R., A Greek-English Lexicon: Revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie, Oxford 1940. [Google Scholar]
  51. Loska T., Ewangelie z komentarzem duszpasterskim, Kraków 2011. [Google Scholar]
  52. Majewski M., Jak przekłady zmieniają Biblię. O przekładach i przekładaniu Pisma Świętego raz jeszcze, Kraków 2019. [Google Scholar]
  53. Malina A., Czy Nowy Testament mógłby powstać bez Septuaginty?, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 35/1 (2016), s. 147–160. [Google Scholar]
  54. Mauranen A., Universal Tendencies in Translation, [w:] Incorporating Corpora: The Linguist and the Translator, eds. G. Anderman, M. Rogers, Clevedon 2008. [Google Scholar]
  55. McDonald L.M., The Biblical Canon: Its Origin, Transmission, and Authority, Peabody MA 2007. [Google Scholar]
  56. McEnery A., Wilson A., Corpus Linguistics, Edinburgh 1996. [Google Scholar]
  57. Michel O., Das Zeugnis des Neuen Testamentes von der Gemeinde, serie: Monographien und Studienbücher, Giessen–Basel 1983. [Google Scholar]
  58. Mickiewicz F., Ewangelia według świętego Łukasza, rozdziały 1 – 11. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Częstochowa 2011. [Google Scholar]
  59. Mielcarek K., Ku nowej koncepcji natchnienia LXX, „Roczniki Teologiczne” 48/1 (2001), s. 5–25. [Google Scholar]
  60. Misiarczyk L., Dar języków w czasach apostolskich: glosolalia, ksenoglosja czy jubilacja?, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 14/1 (2021), s. 41–64. [Google Scholar]
  61. Moses M.S., Rucki M., Abdalla M., Eucharystyczna obecność Chrystusa w rozumieniu liturgicznym Kościoła Antiocheńskiego, „Liturgia Sacra” 22/1 (2016), s. 43–67. [Google Scholar]
  62. Mounce’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words, eds. W.D. Mounce, M.D. Smith, M.V. van Pelt, Grand Rapids 2006. [Google Scholar]
  63. Munday J., Introducing Translation Studies: Theories and Applications, London 2001. [Google Scholar]
  64. Newmark P., A Textbook of Translation, New York 1988. [Google Scholar]
  65. Nida E.A., Taber C.R., The Theory and Practice of Translation, Leiden 1969. [Google Scholar]
  66. Nida E.A., Toward a Science of Translating: With Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating, Leiden 1964. [Google Scholar]
  67. Nowy słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  68. Nowy Testament. Nowy przekład z języka greckiego na współczesny język polski, praca zbiorowa, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  69. Ong H.T., Reconsidering the Meaning and Translation of Πνευματικός and Πνεῦμα in the Discourse Context of 1 Corinthians 12–14, [w:] Modeling Biblical Language: Selected Papers from the McMaster Divinity College Linguistics Circle, eds. S.E. Porter, G.P. Fewster, C.D. Land, serie: Linguistic Biblical Studies 13, Leiden–Boston 2006, s. 309–338. [Google Scholar]
  70. Palumbo G., Key Terms in Translation Studies, New York 2009. [Google Scholar]
  71. Piela M., Grzech dosłowności we współczesnych polskich przekładach Starego Testamentu, Kraków 2003. [Google Scholar]
  72. Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 10, tłum. A. Świder­kówna, Kraków 1998. [Google Scholar]
  73. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem. Opracował Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła, Częstochowa 2008. [Google Scholar]
  74. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań–Warszawa 1980. [Google Scholar]
  75. Popowski R., Struktura semantyczna neologizmów w listach św. Pawła z Tarsu, Lublin 1978. [Google Scholar]
  76. Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych, seria: Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  77. Przybylska R., Przyczyna W., Pisownia słownictwa religijnego, Tarnów 2018. [Google Scholar]
  78. Pym A., Explaining Explicitation, [w:] New Trends in Translation Studies: In Honour of Kinga Klaudy, eds. K. Krisztina, Á. Fóris, Budapest 2005, s. 29–34. [Google Scholar]
  79. Robertson A.T., Grammar of the Greek New Testament in the Light Historical Research, New York 1914. [Google Scholar]
  80. Rosik M., Zaczęli mówić rozmaitymi językami (Dz 2,4). Rozumienie daru języków w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 1 (2008), s. 215–228. [Google Scholar]
  81. Rucki M., Abdalla M., Eucharystyczna obecność Chrystusa – świadectwa pierwszych wieków, „Liturgia Sacra” 49/1 (2017), s. 73–94. [Google Scholar]
  82. Rucki M., Abdalla M., Jacyna-Onyszkiewicz Z., Czy definicja natury Jezusa Chrystusa powinna prowadzić do podziału?, [w:] Wpływ ideologii na naukę i życie społeczne, red. M. Rucki, Warszawa 2018. [Google Scholar]
  83. Rucki M., Analiza pojęć związanych z jednością i miłosierdziem Bożym w syriackim tekście anafory św. Jakuba i hebrajskim tekście Hagady, z uwzględnieniem wybranych dzieł literatury syriackiej, Poznań 2019. [Google Scholar]
  84. Rucki M., Czy Jezus akceptował rozwód?, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 22/1 (2014), s. 67–86. [Google Scholar]
  85. Rucki M., Liturgia rodzinna w świetle księgi „Sefer habrachot”, Opole 2020. [Google Scholar]
  86. Samarin W.J., Evolution in Glossolalic Private Language, „Anthropological Linguistics” 13/2 (1971), s. 55–67. [Google Scholar]
  87. Schultheiss C., Typy przekładu tekstu biblijnego a jego odbiór – na podstawie tłumaczeń niemieckojęzycznych Biblii, „Rocznik Teologiczny” 59/2 (2017), s. 225–247. [Google Scholar]
  88. Schweizer E., pneumatikos, [w:] Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, vol. 4, Hrsg. G. Friedrich, Stuttgart 1959, s. 435–436. [Google Scholar]
  89. Słowo Życia. Nowy Testament, Herrljunga 1989. [Google Scholar]
  90. Speaking in Tongues: A Guide to Research on Glossolalia, ed. W.E. Mills, Grand Rapids 1986. [Google Scholar]
  91. Stępień J., Teologia św. Pawła. Człowiek i Kościół w zbawczym planie Boga, Warszawa 1979. [Google Scholar]
  92. Strong J., Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacja słów greckich i kodami Popowskiego, seria: Prymasowska Seria Biblijna 42, tłum. A. Czwojdrak, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  93. Strzałkowska B., Księga Rodzaju w Septuagincie, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 4 (2011), s. 97–121. [Google Scholar]
  94. The Greek New Testament, eds. B. Aland, K. Aland i in., Stuttgart 2003. [Google Scholar]
  95. The New Covenant Commonly: Peshit.ta Aramaic Text with a Hebrew Translation, ed. The Bible Society, Jerusalem 2005. [Google Scholar]
  96. Theological Dictionary of the Old Testament, eds. G.J. Botterweck, H. Ringgren, H.-J. Fabry, Grand Rapids 1974. [Google Scholar]
  97. The Routledge Encyclopedia of Translation Studies, ed. M. Baker, London 1998. [Google Scholar]
  98. The Routledge Encyclopedia of Translation Studies, eds. M. Baker, G. Saldanha, London 2009. [Google Scholar]
  99. The Routledge Encyclopedia of Translation Studies, eds. M. Baker, G. Saldanha, London 2021. [Google Scholar]
  100. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 19, Londyn 1970. [Google Scholar]
  101. Tomczyk D., „I zaczęli mówić innymi językami” (Dz 2,4). Glosolalia a ksenoglosja w Dziejach Apostolskich, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 30/1 (2022), s. 7–33. [Google Scholar]
  102. Tomczyk D., „Modlitwa w Duchu”. Fenomen glosolalii, „Collectanea Theologica” 57/4 (1987), s. 27–38. [Google Scholar]
  103. Turkanik H., Wokół zagadnień starotestamentowych (2), „Chrześcijanin” 6 (1978), s. 16–19. [Google Scholar]
  104. Turner M., Modern Linguistics and the New Testament, [w:] Hearing the New Testament: Strategies for Interpretation, ed. J.B. Green, Grand Rapids 1995. [Google Scholar]
  105. Turner M., Spiritual Gifts Then and Now, „Vox Evangelica” 15 (1985), s. 7–63. [Google Scholar]
  106. Undergassmair F.G., ἕκαστος, [w:] Exegetisches Wörterbuch zum Neuen Testament, vol. 1, Hrsg. H. Balz, G. Schneider, Stuttgart 1983, kol. 980–981. [Google Scholar]
  107. Vance L.M., Good News for Modern Man or… Bad News from the Bottomless Pit, http://www.av1611.org/vance/gnb.html [dostęp: 15.02.2023]. [Google Scholar]
  108. Vinay J.-P., Darbelnet J., Comparative Stylistics of French and English: A methodology for translation, Amsterdam 1995. [Google Scholar]
  109. Wacławik P., Przedmowa, [w:] Ilustrowana Biblia Pierwszego Kościoła. Przełożył ks. Remigiusz Popowski SDB, seria: Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2021. [Google Scholar]
  110. Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. D. Lachowska, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  111. Wróbel M.S., Wprowadzenie do Biblii Aramejskiej, seria: Biblia Aramejska, Lublin 2017. [Google Scholar]
  112. Zaborski A., Najnowsze przekłady Biblii a teoria przekładu, „The Biblical Annals” 4 (2014), s. 175–194. [Google Scholar]
  113. Zerwick M., Biblical Greek Illustrated by Examples, Roma 2014. [Google Scholar]
  114. Zerwick M., Grosvenor M., A Grammatical Analysis of the Greek New Testament, Roma 1996. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Most read articles by the same author(s)

1 2 3 4 > >>