Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich

Tom 31 Nr 34 (2021)

Artykuły

Realizacja zasady kontradyktoryjności w kanonach Kodeksu Prawa Kanonicznego po reformie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa papieża Franciszka (dyspozycyjność i niezawisłość)

DOI: https://doi.org/10.32077/skp.2021.34.1-1  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2021

Abstrakt

Artykuł porusza problematykę wpływu listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka na zakres obowiązywania zasady kontradyktoryjności w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa. W tym kontekście rozważania dotyczą zmian, jakie reforma procesowa papieża Franciszka wprowadziła w zakresie warunków kontradyktoryjności postępowania w procesie kanonicznym dotyczących: minimum dyspozycyjności stron oraz podmiotu uprawnionego do wydania rozstrzygnięcia, wyposażonego w atrybuty niezawisłości i bezstronności. W konkluzji należy stwierdzić, iż reforma procesowa papieża Franciszka z 2015 r. poszerzyła zakres obowiązywania zasady kontradyktoryjności w procesie o nieważność małżeństwa.

Bibliografia

  1. Andrzejewski, Maciej. 2019. „Zasada kontradyktoryjności procesu o nieważność małżeństwa na tle zasady salus animarum oraz zasady prawdy.” Kościół i Prawo 8(21), nr 2:105-18. DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2019.8.2-6 [Google Scholar]
  2. Arroba Conde, Manuel Jesús. 1989. El principio dispositivo en el proceso contencioso canonico. Roma: Pontificia Universitas Lateranensis. Institutum Utriusque Iuris. [Google Scholar]
  3. Arroba Conde, Manuel Jesús. 2012. “Relación entre las pruebas y la comprobación de la verdad en el proceso canónico.” Anuario de Derecho Canónico 1:11-36. [Google Scholar]
  4. Beal, John. 2015. “Mitis ludex Canons 1671-1682, 1688-1691: A Commentary.” The Jurist 2 (75):467-538. DOI: https://doi.org/10.1353/jur.2015.0033 [Google Scholar]
  5. Beal, John. 2016. “The Ordinary Process According to Mitis Iudex: Challenges to Our “Comfort Zone”.” The Jurist 1(76):159-96. DOI: https://doi.org/10.1353/jur.2016.0008 [Google Scholar]
  6. Borówka, Błażej. 2016. „Władza sądownicza – prawem i obowiązkiem biskupa diecezjalnego.” Veritati Caritati 6:121-29. [Google Scholar]
  7. Carmignani Caridi, Settimio. 2007. “Principio inquisitorio e principio dispositivo.” In Il giudizio di nullità matrimoniale dopo l’istruzione “Dignitas Connubii”, ed. Piero Antonio Bonnet, and Carlo Gullo, 327-34. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
  8. Del Amo, León. 2011. „Zasady działania trybunałów.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 1088-111. Kraków: Wolters Kluwer Polska. [Google Scholar]
  9. Dotti, Federica. 2005. Diritti della difesa e contraddittorio: garanzia di un giusto processo? Spunti per una riflessione comparata del processo canonico e statale. Roma: Gregorian University Press. [Google Scholar]
  10. Dzięga, Andrzej. 2005. „Władza sędziego kościelnego.” W Urzędy sądowe – władza i służba. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 11-12 października 2004 roku, red. Tomasz Rozkrut, 15-34. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  11. Ghirlanda, Gianfranco. 1996. Wprowadzenie do prawa kościelnego . Kraków: Wydawnictwo WAM. [Google Scholar]
  12. Góralski, Wojciech. 2009. „Udział sędziego w wykonywaniu władzy sądowniczej Kościoła w świetle przemówień papieża Pawła VI do Roty Rzymskiej.” Studia Płockie 37:181-90. [Google Scholar]
  13. Góralski, Wojciech. 2014. „O właściwe rozumienie posługi sędziego kościelnego. Ze spotkania papieża Franciszka z Trybunałem Roty Rzymskiej.” Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 24, nr 27:55-63. [Google Scholar]
  14. Greszata, Marta. 2008. Iudicium cum principiis. Kodeksowa weryfikacja wybranych zasad procesowych w kanonicznych sprawach o nieważność małżeństwa. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  15. Greszata-Telusiewicz Marta. 2013a. „Zasady dyspozycyjności i inkwizycyjności w sądownictwie kościelnym.” W Rodzina w prawie. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Ryszardowi Sztychmilerowi z okazji 65. rocznicy urodzin i 30-lecia pracy naukowej, red. Mieczysław Różański, i Justyna Krzywkowska, 101-12. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. [Google Scholar]
  16. Greszata-Telusiewicz, Marta. 2013b. „Nałożenie klauzuli sądowej w relacji do zasady dyspozycyjności i inkwizycyjności.” Człowiek-Rodzina-Prawo 16, nr 7:10-15. [Google Scholar]
  17. Greszata-Telusiewicz, Marta. 2013c. „Urzędy w kościelnym wymiarze sprawiedliwości – sędzia (Z rozważań nad kanonicznym procesem zwyczajnym – część III).” Człowiek-Ro-dzina-Prawo 3:18-22. [Google Scholar]
  18. Greszata-Telusiewicz, Marta. 2015. „Processus brevior.” W Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, red. Jan Krajczyński, 75-92. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. DOI: https://doi.org/10.1353/jur.2015.0022 [Google Scholar]
  19. Greszata-Telusiewicz, Marta. 2019. Salus animarum jako istota reformy procesowej Papieża Franciszka. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  20. Greszata-Telusiewicz, Marta. 2020. “The Principle of Salus Animarum as the Essence of the Contradictory Character of the Canonical Trial.” Roczniki Nauk Prawnych 30, nr 1:173-89. DOI: https://doi.org/10.18290/rnp20301-10 [Google Scholar]
  21. Hebda, Bernard. 2016. “Reflections on the Role of the Diocesan Bishop Envisioned by Mitis Iudex Dominus Iesus.” The Jurist 7, no. 1:137-57. DOI: https://doi.org/10.1353/jur.2016.0007 [Google Scholar]
  22. Heredia Esteban, Felipe. 2018. “Il Giudice.” In I soggetti del nuovo processo matrimoniale canonico. 157-74. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
  23. Kiwior, Wiesław. 2007. „Zasady działania sądów.” W Komentarz do Instrukcji procesowej Dignitas Connubii, red. Tomasz Rozkrut, 123-51. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  24. Krajczyński, Jan. 2015. „Proces zwyczajny.” W Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, red. Jan Krajczyński, 53-74. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  25. Leszczyński, Grzegorz. 2015. „Założenia ogólne motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus.” W Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, red. Jan Krajczyński, 23-36. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  26. Lewandowski, Paweł. 2015. „Kompetencje biskupa diecezjalnego dotyczące sądownictwa kościelnego w przedmiocie procesów małżeńskich według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku i instrukcji procesowej Dignitas Connubii.” W Kościół lokalny w Kościele Chrystusa, red. Robert Kantor, 109-25. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. http://dx.doi.org/10.15633/9788374384810.07 DOI: https://doi.org/10.15633/9788374384810.07 [Google Scholar]
  27. Majer, Piotr. 2015. „Art. 5/Tytuł V. Proces małżeński skrócony przed biskupem.” W Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, red. Piotr Skonieczny, 163-217. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  28. Malecha, Paweł. 2020. „Uwagi Sygnatury Apostolskiej na temat funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości w kontekście corocznych sprawozdań.” W Małżeństwo i jego nieważność a współczesne sądownictwo Kościoła. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 10-11 czerwca 2019 roku, red. Tomasz Rozkrut, 17-38. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  29. Nowicka, Urszula. 2012. „Pro veritate et iustitia: deontologia sędziego kościelnego w kanonicznym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 17 (23):85-95. DOI: https://doi.org/10.21697/im.2012.17(23).04 [Google Scholar]
  30. Nowicka, Urszula. 2016. Proces o nieważność małżeństwa po Mitis Iudex Dominus Iesus w pytaniach i odpowiedziach. Warszawa: Drukarnia Garmond. [Google Scholar]
  31. Pikus, Szymon. 2009. Niezawisłoś ć sędziego koś cielnego. Lublin–Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  32. Rea, Francesco Salvatore. 2018. Delibazione di sentenze ecclesiastiche e riforma dei processi canonici di nullità matrimoniale. Dinamiche interne e proiezioni esterne del Mitis Iudex Dominus Iesus alla luce del giusto processo. Presentazione di Manuel Jesús Arroba Conde. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. [Google Scholar]
  33. Rozkrut, Tomasz. 2003. Jan Paweł II do Roty Rzymskiej. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  34. Rozkrut, Tomasz. 2015. „Odpowiedzialność biskupa diecezjalnego, metropolity oraz konferencji biskupów za współczesny proces małżeński.” W Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, red. Jan Krajczyński, 37-52. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  35. Rozkrut, Tomasz. 2020. „Dynamiczna(aktywna) rola sędziego w kanonicznym procesie sądowym.” W Małżeństwo i jego nieważność a współczesne sądownictwo Koś cioła. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 10-11 czerwca 2019 roku, red. Tomasz Rozkrut, 121-32. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  36. Sassanelli, Ivano. 2015: Il giudice laico: un fedele cristiano nella Chiesa e per la Chiesa. Un commento dinamico al can. 1421 § 2. Roma: Lateran University Press. [Google Scholar]
  37. Skonieczny, Piotr. 2015. „Art. 4/Tytuł IV Wyrok, środki jego zaskarżenia oraz wykonanie.” W Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, red. Piotr Skonieczny, 123-62. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  38. Sosnowski, Andrzej. 2015. „Art. 1/Tytuł I Właściwość sądu i trybunały.” W Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, red. Piotr Skonieczny, 55-83. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos. [Google Scholar]
  39. Vadan, Mariuca. 2019. I motivi che rendono nullo il matrimonio canonico. Il processo breve di papa Francesco. Roma: Gruppo Armando Curcio Editore S.p.A. [Google Scholar]
  40. Wenz, Wiesław. 2016. Proces o nieważność małżeństwa według Motu Proprio Mitis Iudex Dominus Iesus Papieża Franciszka w tradycji kanonicznej. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.