Tom 65 (1986): Nasza Przeszłość
Miscellanea
Pobożność czasu trwogi. Trzęsienie ziemi w Małopolsce w 1786 roku
Abstrakt
W 1786 roku w Małopolsce doszło do trzęsienia ziemi, które wywołało panikę w Krakowie. Wydarzenie to opisane zostało przez korespondenta "Gazety Warszawskiej", który relacjonował wstrząsy i ich skutki, takie jak kołysanie kamienic, rozpadliny w ziemi i poruszające się wieże. Podobne zjawiska wystąpiły również w innych miejscach, takich jak Śląsk, Opawa, Wiedeń, Myślenice, Żywiec i Bielsko. Ludzie byli przerażeni, uciekali z budynków, a nawet z karczm podczas tańców. W reakcji na te wydarzenia, władze kościelne zorganizowały suplikacje i nawoływały do modlitw i pokuty. Religijność w obliczu trzęsienia ziemi wydobywała się na powierzchnię, jednak niektórzy podchodzili do tych zjawisk bardziej racjonalnie. Wydarzenia te wpisywały się także w trudny czas pod względem przyrody, gdzie ustał deszcz, groził nieurodzaj, a ludzie zmagali się z głodem i chorobami. Władze kościelne wzywały do pobożności i działań dobroczynnych, podkreślając konieczność nawrócenia i unikania grzechów. Wobec ludzkich obaw przed siłami przyrody, interpretacje klęsk były mieszanką magii, lęku przed karą boską i potrzeby aktywnego działania społeczności wobec zbliżającego się niebezpieczeństwa.
Bibliografia
- Chantal O., La vie quotidienne au Portugal après le tremblement de terre de Lisbone de 1755, Paris 1962. [Google Scholar]
- Fréour P., Serise M., Goudray P., Réactions des populations atteintes par une grande épidémie, „Revue de psychologie des peuples” 15: 1960, s. 75. [Google Scholar]
- Grzybowski S., Strach w XVI w.: nowe wzorce osobowe, w: Społeczeństwo Staropolskie 1: 1976, s. 122. [Google Scholar]
- Kracik J., Praktyki religijno-magiczne na Górze Witosławskiej w czasie epidemii 1708 roku, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 22: 1975 z. 4, s. 149—158. [Google Scholar]
- Kuchowicz Z., O biologiczny wymiar historii. Książka propozycji, Warszawa 1985. [Google Scholar]
- Laska W., O trzęsieniach ziemi w Polsce, „Kosmos” 27: 1902, s. 2—5. [Google Scholar]
- Mandrou R., De la culture populaire aux XVIIe et XVIIIe siècles, Paris 1964. [Google Scholar]
- Manselii R., La religion populaire au Moyen age. Problèmes de méthode et d’histoire, Paris 1975. [Google Scholar]
- Poniatowski M., Zalecenie modlitw publicznych i innych pobożnych uczynków z powodu różnych niepomyślnych, doznanych w tym czasie okoliczności, Warszawa 1786. [Google Scholar]
- Rutkowska-Płachcińska A., Dżuma w Europie Zachodniej w XIV w. Straty demograficzne i skutki psychiczne, „Przegląd Historyczny” 69: 1978, s. 91. [Google Scholar]
- Szewczuk J., Kronika klęsk elementarnych w Galicji w latach 1772—1848, Lwów 1939. [Google Scholar]
- Trzciński A., Opisanie przyczyn fizycznych trzęsienia ziemi, Kraków 1787. [Google Scholar]
Downloads
Download data is not yet available.
