Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 66 (1986): Nasza Przeszłość

Artykuły

OO. Franciszkanie w Lelowie

  • Zygmunt Zaborski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1986.66.5-41  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.1986

Abstrakt

W Lelowie, niegdyś mieście powiatowym, dziś małej osadzie w województwie częstochowskim, franciszkanie konwentualni osiedlili się przed 1335 rokiem, prawdopodobnie już za panowania księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego. Król Kazimierz Wielki podarował im kościół i budynek klasztorny, którego budowę rozpoczęto w 1357 roku. Na przestrzeni wieków zabudowania te padły ofiarą kilku pożarów, z których najgroźniejszy był ten z 1638 roku. Po tej katastrofie kościół odbudowano od podstaw w 1640 roku, dzięki hojności Jana Giebułtowskiego oraz małżeństwa Jana i Izabeli Szypowskich m.in. pod kierunkiem włoskiego architekta Kaspra Fontlio z Gomo. Budynki drewniane były czasowo wykorzystywane do celów mieszkalnych i komercyjnych; W latach 1664-1727 w pobliżu kościoła wybudowano nowy budynek klasztorny. Po kasacie klasztoru w 1819 r. wszystkie obiekty sakralne przekazano różnym kościołom oraz materiał ścienny z gabionów, które zostały ostatecznie rozebrane w 1868 r. na potrzeby miasta oraz kościołów w Lelowie i Staromieście. Początkowo klasztor utrzymywał się wyłącznie z jałmużny, z czasem zaczęto przyjmować zapisy z kapitału i ziemi. W ciągu prawie pięciu wieków istnienia w Lelowie klasztor przeżywał dni chwały, ale i upokorzeń. Bilans był jednak dodatni. Do bardziej znanych i zasłużonych dla klasztoru i klasztoru ojców należeli: Albert Wyszogrodzki, Aleksander Skoteliusz, Adrian Menezjusz Szkot, Bonawentura Małaszowski, Erazm Mierzwa i ostatni gwardian Jan Ciechuciński.

Bibliografia

  1. Baliński M., Lipiński T. , Starożytna Polska, Warszawa 1844. [Google Scholar]
  2. Brückner A. , Encyklopedia Staropolska, t. II, Warszawa 1939. [Google Scholar]
  3. Jabłońska – Deptuła E. , Przystosowanie i opór, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  4. Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkół w Polsce w wiekach średnich, cz. I Petersburg 1898. [Google Scholar]
  5. Olszowski B., Lelów, w: TI 1876 nr 51 s. 389—390; B. Chlebowski, Lelów, w: SGKP t. V, 1884. [Google Scholar]
  6. Piasecki J., Kościół i klasztor księży franciszkanów w Lelowie, w: Pamiętnik Religijno-Moralny t. XI, 1846. [Google Scholar]
  7. Zwiercan A., Nowe spojrzenie na początki franciszkanów w Polsce, w: NP t. 63: 1985. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.