Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 77 (1992): Nasza Przeszłość

Miscellanea

Kazanie Jana ze Słupcy o św. Wojciechu przyczynek do dziejów polskiej ideologii państwowej w drugiej połowie XV wieku

  • Łukasz Walczy
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1992.77.261-271  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1992

Abstrakt

W artykule Jerzego Wolnego dotyczącym środowiska katedralnego w Krakowie za czasów Jana Długosza (1431-1480), zauważa się istnienie ważnego kodeksu przechowywanego w Bibliotece Jagiellońskiej. Kodeks ten zawiera łacińskie teksty kazań na cały rok kościelny autorstwa Jana ze Słupcy, który był profesorem Uniwersytetu Krakowskiego. Autor artykułu, podczas gromadzenia materiałów do pracy poświęconej elicie umysłowej drugiej połowy XV wieku, zainteresował się tym kodeksem. Zachętą do tego było odnalezienie w aktach kapituły krakowskiej notatki o powierzeniu Janowi stanowiska kaznodziei katedralnego na życzenie Kazimierza Jagiellończyka. Na podstawie tych informacji można wnioskować, że autor kazań mógł być nie tylko kaznodzieją katedralnym, ale także dworskim. Oczekiwano więc, że w tekstach kazań pojawią się wątki patriotyczne, nawiązujące do idei politycznych monarchii i jego współpracowników. Takie wątki rzeczywiście znajdują się w kazaniu na dzień Patrona Polski, św. Wojciecha, opracowanym przez Jana ze Słupcy. Kazanie składa się z dwóch części. Pierwsza jest ściśle teologiczna, gdzie autor rozważa problem wiary i uczynków jako warunków zbawienia, definiując nadzieję jako zawierzenie temu, co się miłuje. Druga część ukazuje św. Wojciecha, podkreślając jego związki z Polską i przedstawiając jego życie od momentu opuszczenia Pragi, przez misję na Węgrzech, pobyt w Polsce na zaproszenie Bolesława Chrobrego, aż do męczeńskiej śmierci podczas misji pruskiej.

Bibliografia

  1. Biskup M., Zjednoczenie Pomorza Wschodniego z Polską w połowie X V wieku, Warszawa 1959. [Google Scholar]
  2. Dąbrowski J., Władysław I Jagiellończyk na Węgrzech (1440-1444), Warszawa 1922. [Google Scholar]
  3. Heck R., Elekcja kutnohorska 1471 roku. W pięćsetlecie objęcia przez Jagiellonów rządów Królestwa Czeskiego, „Sobótka” R. 27: 1972. [Google Scholar]
  4. Polkowski I., Katedra gnieźnieńska, Gniezno 1874. [Google Scholar]
  5. Sułkowska-Kurasiowa L., Polska kancelaria królewska w latach 1447-1506, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967. [Google Scholar]
  6. Sutowski Z. , Początki Kościoła polskiego, w: Kościół Polsce, t. 1: Średniowiecze, Kraków 1966. [Google Scholar]
  7. Wolny J. , Krakowskie środowisko katedralne w czasach Jana Długosza (1431-1480), w: Dlugossiana. Studia historyczne w pięćdziesięciolecie śmierci Jana Długosza, Warszawa 1980. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.