Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 117 (2012): Nasza Przeszłość

Artykuły

Szkoły dominikanów poznańskich w XVI do XIX wieku

  • Krzysztof Kaczmarek
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2012.117.229-243  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2012

Abstrakt

W XVII i XVIII wieku poznański klasztor odgrywał ważną rolę na szkolnej mapie polskiej prowincji dominikańskiej. Dom utrzymywał nowicjat na własne potrzeby i formował nowicjuszy dla innych klasztorów. O randze poznańskiego nowicjatu i zasięgu jego wpływów może świadczyć przyjęcie dość licznej grupy młodych adeptów życia monastycznego ze Śląska, zwłaszcza w XVIII wieku, kiedy prowincja przeszła pod panowanie pruskie, a liczba przyjęć do miejscowych klasztorów była ograniczona. W poznańskim klasztorze na stałe funkcjonowała konwentualna szkoła teologiczna – ze względu na liczebność konwentu obsadzana była przez trzech lektorów wyznaczonych przez kapitułę wojewódzką. Równolegle funkcjonowały także w Poznaniu międzyklasztorne szkoły o profilu filozoficznym (materiałowym) i teologicznym (studia formalne), w których formację edukacyjną otrzymywali bracia zakonnej i wojewódzkiej elity intelektualnej przywłaszczani na studia zewnętrzne i awanse lektorskie. Powyższe fakty prowadzą do wniosku, który wyznacza ważne miejsce Klasztoru Dominikanów w Poznaniu na szkolnej mapie polskiej prowincji Zakonu Kaznodziejskiego w epoce potrydenckiej.

Bibliografia

  1. Brzozecki S., Litewska prowincja dominikanów, [w:] Dominikanie. Gdańsk-Polska-Europa, pod red. D.A. Dekańskiego, A. Gołembnika i M. Grubki, Gdańsk-Pelplin 2003, s. 139-164. [Google Scholar]
  2. Dola K., Dominikanie w Nysie 1749-1810, Opole 2009, s. 16-21. [Google Scholar]
  3. Duchniewski J., Bzowski, Bzovius, Stanisław OP, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1976, kol. 1261-1262. [Google Scholar]
  4. Flaga J., Sposób powoływania lektorów w studiach zakonnych w XVII i XVIII wieku oraz przysługujące im przywileje, Roczniki Teologiczne 42 (1995), z. 4, s. 43-63. [Google Scholar]
  5. Ioannis Dlugossii Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, lib. sextus, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  6. Kaczmarek K., Nekrolog dominikanów poznańskich, Studia Źródłoznawcze 43 (2005), s. 125-150. [Google Scholar]
  7. Kaczmarek K., Szkoły i studia polskich dominikanów w okresie średniowiecza, Poznań 2005. [Google Scholar]
  8. Kaczmarek K., Źródła do dziejów szkół dominikanów poznańskich w dobie nowożytnej, Biuletyn Historii Wychowania 26 (2010, wyd. 2011), s. 59-68. [Google Scholar]
  9. Kalendarz dominikanów poznańskich, wyd. K. Kantak, KMP 13 (1935), s. 398-406. [Google Scholar]
  10. Kantak K., Dalsze przyczynki do dziejów dominikanów poznańskich, KMP 8 (1930), s. 335-342. [Google Scholar]
  11. Kantak K., Przyczynki do dziejów dominikanów poznańskich, Kronika Miasta Poznania 5 (1927), s. 867-874. [Google Scholar]
  12. Kłoczowski J., Dominikanie prowincji polskiej w okresie reform trydenckich, [w:] idem, Polska prowincja dominikańska w średniowieczu i Rzeczypospolitej Obojga (Wielu) Narodów, Poznań 2008, s. 353-362. [Google Scholar]
  13. Kłoczowski J., Kapituły polskiej prowincji dominikańskiej w czasach saskich (1697-1772/1773), Sobótka 37 (1982), nr 3-4, s. 491-496. [Google Scholar]
  14. Kłoczowski J., Kapituły polskiej prowincji dominikańskiej w XVII wieku, [w:] Podług nieba i zwyczaju ziemskiego. Studia z dziejów architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu, Warszawa 1988, s. 539-544. [Google Scholar]
  15. Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1, nr 243. [Google Scholar]
  16. Laubert M., Bettelmönche in der Provinz Posen, Monatsblätter für die Provinz Posen 16 (1915), nr 3, s. 33-37. [Google Scholar]
  17. Nasi dominikanie, Kronika Miasta Poznania 2004, nr 3 (cyt. dalej: KMP). [Google Scholar]
  18. Neumann P.F., Wykaz personalny klasztorów diecezji poznańskiej z 1812 roku. Rękopis OA II 40 w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 79 (2003), s. 391-428. [Google Scholar]
  19. Olczak S., Dominikanie w poznańskich księgach święceń z lat 1588-1619, Roczniki Humanistyczne 34 (1986), z. 2, s. 381-385. [Google Scholar]
  20. Spieża J., Dominikanie w Poznaniu, [w:] Poznańscy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997, s. 5-8. [Google Scholar]
  21. Świętochowski R., Początki dominikańskiej prowincji ruskiej (1596-1602), Prawo Kanoniczne 23 (1980), nr 1-2, s. 51-86. [Google Scholar]
  22. Świętochowski R., Szkolnictwo teologiczne dominikanów, [w:] Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 2, pod red. M. Rechowicza, Lublin 1975, s. 213-285. [Google Scholar]
  23. Witkowski R., Spory dominikanów poznańskich z gminą żydowską w XVI i XVII wieku, KMP 2006, nr 3, s. 117-122. [Google Scholar]
  24. Wojciechowska Z., Dokumenty i akta klasztorne w Archiwum Państwowym w Poznaniu – dzieje, zawartość i metody opracowania, Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny 4 (1996, wyd. 1997), s. 57-72. [Google Scholar]
  25. Zdanek M., Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu, Kraków 2005. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>