Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 139 (2023): Our Past

Articles

Popularność wezwań patronalnych parafii sądeckich w średniowieczu - wstępne wnioski

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2023.139.5-18  [Google Scholar]
Published: 2023-06-30

Abstract

Pośród grona świętych Kościoła najpopularniejszym patronem parafii sądeckich w średniowieczu pozostawał św. Mikołaj bp. i w. Dotyczy to zarówno wezwań dekanatu (6), jak i archidiakonatu (20). 7% stanowiły wezwania do św. Andrzeja Apostoła, św. Jana Chrzciciela, św. Marcina bp., św. Michała Archanioła oraz do św. Stanisława bp. i m. W przypadku altarii dominowały tytuły dedykowane Najświętszej Marii Pannie, Trójcy Przenajświętszej, Wszystkim Świętym. Rozprawiając o rozwoju kultu świętych na ziemi sądeckiej możemy nakreślić tezę, iż główne ścieżki adaptacji na grunt małopolski czci poszczególnych świętych swój początek miały w kręgach krajów zachodnioeuropejskich, jak i z kręgów państw sąsiadujących z naszym krajem. Mianowicie w postaci wpływów czeskich oraz węgierskich.

References

  1. Anonim zw. Gall, Kronika polska, przekł. R. Grodecki, Wrocław 2008 [Google Scholar]
  2. J. Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, T. I – III, wyd. A. Przeździecki (Opera Omnia, T. VII – IX), Kraków 1863 – 1887 [Google Scholar]
  3. Kodeks Dyplomatyczny Katedry Krakowskiej św. Wacława, T. I, II, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874 – 1882 [Google Scholar]
  4. Kodeks Dyplomatyczny Małopolski, T. I – IV, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1876 – 1905 [Google Scholar]
  5. Kodeks Dyplomatyczny Polski, T. III, wyd. J. Bartoszewicz, Warszawa 1858 [Google Scholar]
  6. Monumenta Poloniae Historica, T. II, III, wyd. A. Bielowski, Lwów 1864 [Google Scholar]
  7. Monumenta Poloniae Vaticana, T. II, wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1913 – 1914 [Google Scholar]
  8. Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, cz. I – II, wyd. S. Kuraś, Lublin 1965 – 1973 [Google Scholar]
  9. Barański M., Dominium sądeckie. Od książęcego okręgu grodowego do majątku klasztoru klarysek sądeckich, Warszawa 1992 [Google Scholar]
  10. Bazielich A., Początki kultu św. Andrzeja Apostoła w Polsce, „Nasza Przeszłość” T. 7, 1958 [Google Scholar]
  11. Bębynek W., Starostwo muszyńskie. Własność biskupstwa krakowskiego, Lwów 1914 [Google Scholar]
  12. Brown P., Kult świętych: narodziny i rola w chrześcijaństwie łacińskim, przekł. J. Partyka, Kraków 2007 [Google Scholar]
  13. Dziwik T., Majętność ziemska Nowego Sącza w wiekach średnich, „Rocznik Sądecki”, T. IV, 1960 [Google Scholar]
  14. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, red. ks. K. Dynarski, Wyd. IV, Poznań 1991 [Google Scholar]
  15. Fros H, Pamiętając o mieszkańcach Nieba. Kult świętych w dziejach liturgii, Tarnów 1994 [Google Scholar]
  16. Fros H., Twoje imię: przewodnik onomastyczno – hagiograficzny, Kraków 1975 [Google Scholar]
  17. Golachowski K, Inwentarz archiwum miasta Nowego Sącza z lat 1292 – 1772, „Rocznik Sądecki”, T. III, 1957, s. 174 – 315 [Google Scholar]
  18. Górski K., Problematyka historyczna kultu maryjnego, „Nasza Przeszłość” 13, 1961, s. 245 – 252 [Google Scholar]
  19. Gumowski M., Herb i pieczęcie Nowego Sącza, „Rocznik Sądecki”, T. IV, 1960 [Google Scholar]
  20. Dzieje miasta Nowego Sącza, T. 1, red. F. Kiryk, Warszawa – Kraków 1992 [Google Scholar]
  21. Kiryk F., Doba staropolska [w:] Łącko i gmina łącka, red. J. Dybiec, Kraków 2012 [Google Scholar]
  22. Limanowa. Dzieje miasta. T. 1: 1565 – 1945, red. F. Kiryk, Kraków 1999 [Google Scholar]
  23. Podegrodzie i gmina podegrodzka. Zarys dziejów, red. F. Kiryk, Kraków 2014 [Google Scholar]
  24. Kłoczowski J., Wspólnoty zakonne w średniowiecznej Polsce, Lublin 2010 [Google Scholar]
  25. Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce. Zagadnienia uwarunkowań oraz systematyki typów i form architektury, Kraków 1999 [Google Scholar]
  26. Krasnowolski B., Rozwój przestrzenny, architektura i sztuka [w:] Łącko i gmina łącka, red. J. Dybiec, Kraków 2012 [Google Scholar]
  27. Kumor B., Archidiakonat sądecki. Opracowanie materiałów źródłowych do Atlasu Historycznego Kościoła w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, T. VIII – IX, 1964 [Google Scholar]
  28. Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do 1795 r., T. 1, Kraków 1998 [Google Scholar]
  29. Kumor B., NMP jako patronka kościołów parafialnych w archidiakonacie sądeckim, wojnickim i prepozyturze tarnowskiej ,„Nasza Przeszłość” T. 9, 1963, s. 357 – 367 [Google Scholar]
  30. Kumor B., Powstanie i rozwój sieci parafialnej w Małopolsce południowej do końca XVI wieku, „Prawo Kanonicze”, R. 5, 1962, nr 3 – 4 [Google Scholar]
  31. Kumor B., Przejęcie rzymsko – katolickich parafii w archidiakonacie sądeckim przez Kościół prawosławny, „Roczniki Teologiczno – Kanoniczne” T. 4, 1957, z. 3 [Google Scholar]
  32. Kumor B., Nieznane falsyfikaty S. Morawskiego, „Małopolskie Studia Historyczne”, R. 2, 1959, z. 2/3, [Google Scholar]
  33. Ładogórski T., Studia nad zaludnieniem Polski XIV wiek, Wrocław 1958 [Google Scholar]
  34. Relikwie. Leksykon: Historia, Cuda, Kult, red. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2012 [Google Scholar]
  35. Morawski S., Sądeczyzna, T. 1 – 2, Kraków 1863 – 1865 [Google Scholar]
  36. Płachcińska – Rutkowska A., Sądeczyzna w XIII i XIV wieku: przemiany gospodarcze i społeczne, Wrocław 1961 [Google Scholar]
  37. Pieńkowska – Wiederkehr P., Kult św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Polsce do końca średniowiecza w świetle wezwań kościołów i kaplic publicznych [w:] Kult świętych i ideał świętości w średniowieczu, red. R. Michałowski, Warszawa 2011 [Google Scholar]
  38. Rajman J., Średniowieczne patrocinia sądeckie, Kraków 2002 [Google Scholar]
  39. Rajman J., Szpital i klasztor Św. Ducha w Nowym Sączu w późnym średniowieczu, „Rocznik Sądecki”, T. XX, 1992 [Google Scholar]
  40. Rajman J., Przyczynki do zagadnienia duchowości Zakonu św. Norberta w Polsce, „Nasza Przeszłość” T. 97, 2002, s. 5 – 23 [Google Scholar]
  41. Rajman J., Żywoty i cuda świętych jako źródła do dziejów Krakowa w XIII wieku, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica III, Folia 21, 2004 [Google Scholar]
  42. Salaterski S., Kolegiata i kapituła św. Małgorzaty P. M. w Nowym Sączu (1448 – 1791), Nowy Sącz 1997 [Google Scholar]
  43. Starnawska M., Świętych życie po życiu. Relikwie w kulturze religijnej na ziemiach polskich w średniowieczu, Warszawa 2008 [Google Scholar]
  44. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. III, VIII, IX, XV (cz. 1) [Google Scholar]
  45. Słownik historyczno – geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Ossolineum – PAN, 1985, cz. I [Google Scholar]
  46. Słownik wyrazów obcych, red. J. Tokarski, Warszawa 1980 [Google Scholar]
  47. Sułkowska D., Za klauzurą. Starosądecki klasztor klarysek od założenia do współczesności, Stary Sącz 2006 [Google Scholar]
  48. Sygański J., Historia Nowego Sącza od wstąpienia dynastii Wazów do pierwszego rozbioru Polski, T. 1 – 3, Lwów 1901 – 1902 [Google Scholar]
  49. Sygański J., Nowy Sącz. Jego dzieje i pamiątki dziejowe, Nowy Sącz 1892 [Google Scholar]
  50. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T I: województwo krakowskie, z. 10: powiat nowosądecki, red. J. Szablowski, Warszawa 1951 [Google Scholar]
  51. Szczych J., Święci nas oczekują. Historia i teologiczna treść uroczystości Wszystkich Świętych, Kraków 2009. [Google Scholar]
  52. Świszczowski S., Materiały do dziejów kolegiaty św. Małgorzaty w Nowym Sączu, „Rocznik Sądecki”, T. III, 1957. [Google Scholar]
  53. Vuchez A., Duchowość średniowiecza, przekł. H. Zaremska, Gdańsk 1996. [Google Scholar]
  54. Wiatrowski L., Z dziejów latyfundium klasztoru klarysek ze Starego Sącza /XIII – XVIII w./, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego. Historia II”, 1959. [Google Scholar]
  55. Witkowska A., Sancti. Miracula. Peregrinationes, Lublin 2009. [Google Scholar]
  56. Żaki A., Wędrówki Sącza. O rozwoju sądeckiego ośrodka osadniczego do schyłku XIII stulecia, Kraków 1974. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.