Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 124 (2015): Our Past

Articles

Ecclesiastical structure of Catholic parishes in Gdańsk in the years 1922-2015

  • Agnieszka Kobus
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2015.124.211-243  [Google Scholar]
Published: 2015-12-30

Abstract

Administrative development of the Catholic Church in Gdańsk started to take its course at the time when Christianity appeared on Polish territory. The first parish gave rise to the construction of many others so that at present there are 59 Catholic parishes in this city altogether. The greatest increase in the number of parishes was seen in the previous century, a phenomenon caused by a sharp rise in the size of the Catholic community of Gdańsk. After 1945 Catholicism rose to prominence in comparison with other Christian denominations and religions of Gdańsk. Still, its functioning was heavily hindered by the postwar communist regime of the Polish People’s Republic. This dire situation improved only after 1980.

References

  1. Baciński, A., Polskie duchowieństwo katolickie w Wolnym Mieście Gdańsku 1919-1939, „Studia Gdańskie”, t. 1, 1973, s. 7-117. [Google Scholar]
  2. Balicki, T., Powołanie samodzielnej jednostki kościelnej na terenie Wolnego Miasta Gdańska, „Studia Gdańskie”, t. 13, 2000, s. 221-249. [Google Scholar]
  3. Bieszk, K., Walka Zakonu Krzyżackiego z Polską o przynależność kościelną archidiakonatu pomorskiego, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w To-runiu”, t. 34, 1927, s. 1-53. [Google Scholar]
  4. Bogdanowicz, S., Dzieła sztuki sakralnej Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, Gdańsk 1990. [Google Scholar]
  5. Bogdanowicz, S., Kaplica Królewska w Gdańsku, Gdańsk 1992. [Google Scholar]
  6. Bogdanowicz, S., Kościół Św. Piotra i Pawła w Gdańsku, Gdańsk 1993. [Google Scholar]
  7. Boldt, A., Geschichte der Entwicklung der Vorstadt Danizg-Langfuhr seit der Witte des vorigen Jahrhunderts, Danzig 1911. [Google Scholar]
  8. Bruszewska-Głombiowska, M., Biskup włocławski Michał: działalność kościelna, gospodarcza, polityczna (1220-1252), Gdańsk 2002. [Google Scholar]
  9. Ciechorski, W., Diecezja Gdańska – Wspomnienie w jej 50- lecie 1925-1975, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 19, 1975, nr 7-9, s. 207-224. [Google Scholar]
  10. Czapliński, B., Dekret w sprawie ustanowienia parafii pw. Chrystusa Zbawiciela w Gdańsku-Osowej, „Orędownik Diecezji Chełmińskiej”, t. 31, 1980, nr 9-10, s. 349-350. [Google Scholar]
  11. Daniluk, J., Kościoły Wrzeszcza, [w:] Wędrówki po Wrzeszczu, pod red. K. i J. Szczepańskich, Gdańsk 2011. [Google Scholar]
  12. Drost, W., Kunstdenkmäler der Stadt Danzig, Bd. 5, Stuttgart 1957-1972. [Google Scholar]
  13. Elenchus Omnium Ecclesiarum nocnon universi cleri diocesis culmensis pro anno domini 1922. [Google Scholar]
  14. Elenchus universi cleri (…)Dioecesis Warmiensis conscriptus sub initio anni 1922. [Google Scholar]
  15. Elenchus universi cleri nec non sororum piarum congregationum Dioecesis Warmiensis conscriptus sub initio anni 1921. [Google Scholar]
  16. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Bł. Jadwigi Królowej w Gdańsku-Oruni, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 34, 1990, nr 7-9, s. 192-194. [Google Scholar]
  17. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Bł. Urszuli Ledóchowskiej w Gdańsku-Chełmie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 29, 1985, nr 3-4, s. 83-85. [Google Scholar]
  18. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. MB Brzemiennej w Gdańsku-Matemblewie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 33, 1989, nr 7-9, s. 169. [Google Scholar]
  19. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. MB Królowej Korony Polskiej, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 32, 1988, nr 7-9, s. 287. [Google Scholar]
  20. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdańsku-Wrzeszczu przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej 3B, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 24, 1985, nr 10-12, s. 328. [Google Scholar]
  21. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Matki Bożej Fatimskiej, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 40, 1996, nr 7-9, s. 404. [Google Scholar]
  22. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Miłosierdzia Bożego Gdańsku-Migowie, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 41, 1997, nr 7-9, s. 278-290. [Google Scholar]
  23. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Najświętszego Imienia Maryi w Gdańsku Krakowcu, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 30,1986, nr 7-9, s. 316-318. [Google Scholar]
  24. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. NMP Matki Kościoła i Św. Katarzyny Szwedzkiej, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 38, 1994, nr 7-9, s. 25-26. [Google Scholar]
  25. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Brata Alberta w Gdańsku-Przymorzu, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 31, 1987, nr 10-12, s. 425-427. [Google Scholar]
  26. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Jana Bosko w Gdańsku-Oruni, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 38, 1994, nr 7-9, s. 32. [Google Scholar]
  27. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Jana Chrzciciela w Kiełpinie Górnym, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 38, 1994, nr 7-9, s. 28. [Google Scholar]
  28. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Józefa w Gdańsku-Przymorzu, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 34, 1990, nr 7-9, s. 190-191. [Google Scholar]
  29. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Kingi w Kowalach, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 44, 2000, nr 10-12, s. 417. [Google Scholar]
  30. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Krzysztofa na Osiedlu Świętokrzyskim, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 49, 2005, nr 7-9, s. 532. [Google Scholar]
  31. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Ojca Pio w Gdańsku-Ujeścisku, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 44, 2000, nr 10-12, s. 420. [Google Scholar]
  32. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Polikarpa Biskupa Męczennika, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 44, 2000, nr 7-9, s. 278. [Google Scholar]
  33. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Rafała Kalinowskiego w Złotej Karczmie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 34, 1990, nr 7-9, s. 191-192. [Google Scholar]
  34. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Teresy Benedykty od Krzyża, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 45, 2001, nr 10-12, s. 509. [Google Scholar]
  35. Gocłowski, T., Dekret erekcji parafii pw. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 46, 2002, nr 10-12, s. 519. [Google Scholar]
  36. Gocłowski, T., Dekret regulujący granice między parafią MB Bolesnej w Gdańsku a parafią Św. Rodziny w Gdańsku-Stogach, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 45, 2001, nr 4-6, s. 262. [Google Scholar]
  37. Gocłowski, T., Dekret regulacji granic między parafią pw. Św. Józefa oraz parafią pw. Św. Brygidy w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 31, 1987, nr 10-12, s. 427. [Google Scholar]
  38. Gocłowski, T., Dekret regulujący nazwę i granice parafii Chrystusa Odkupi-ciela w Gdańsku Żabiance i parafii Św. Ap. Piotra i Pawła w Gdańsku Jelitkowie, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 40, 1996, nr 7-9, s. 406. [Google Scholar]
  39. Gocłowski, T., Dekret zmiany przynależności parafialnej ul. Brukowej, Zakosy i Skarpowej w Gdańsku, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 48, 2004, nr 1-3, s. 176. [Google Scholar]
  40. Gocłowski, T., Dekret zmieniający przynależność dekanalną parafii: Gdańsk-Kokoszki, Gdańsk-Matarnia, Gdańsk-Osowa, „Miesięcznik Archidiecezji Gdańskiej”, t. 36, 1992, nr 4-6 (7-9), s. 198. [Google Scholar]
  41. Gocłowski, T., Jako żywe kamienie tworzymy duchową świątynię. Orędzie na niedzielę modlitw w intencji budowy nowych kościołów, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 31, 1987, nr 10-12, s. 414-416. [Google Scholar]
  42. Gocłowski, T., Na dzień modlitw w intencji wspólnot budujących nowe kościoły. Słowo do wiernych, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 32, 1988, nr 10-12, s. 347-349. [Google Scholar]
  43. Gocłowski, T., Orędzie Biskupa Gdańskiego na niedzielę modlitw w intencji budowy nowych kościołów, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 29, 1985, nr 7-10, s. 332-334. [Google Scholar]
  44. Gocłowski, T., Orędzie na niedzielę modlitw w intencji budowy nowych kościołów, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 30, 1986, nr 10-12, s. 393-395. [Google Scholar]
  45. Gocłowski, T., Troska o nasze świątynie. Słowo pasterskie na 28 października 1984, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 28, 1984, nr 7-10, s. 245-247. [Google Scholar]
  46. Handbuch für die Evangelischen in Danzig, wyd. P. Springer, Danzig 1919. [Google Scholar]
  47. Jarmakowski, A.T., Rybicki, A., Wczoraj i dziś. 50 lat parafii Świętego Krzyża w Gdańsku, Gdańsk 1980. [Google Scholar]
  48. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii Bł. Maksymiliana Kolbego w Gdańsku-Suchaninie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 26, 1982, nr 1-3, s. 40-43. [Google Scholar]
  49. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Bł. Doroty z Mątów, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 23, 1979, nr 7-8, s. 274. [Google Scholar]
  50. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Bożego Ciała w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 21, 1977, nr 10-12, s. 244. [Google Scholar]
  51. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Opatrzności Bożej w Gdańsku-Zaspie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 23, 1979, nr 7-8, s. 280. [Google Scholar]
  52. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Św. Judy Tadeusza w Gdańsku-Łostowicach, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 27, 1983, nr 1-3, s. 25-27. [Google Scholar]
  53. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Św. Kazimierza Królewicza w Gdańsku-Zaspie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 28, 1984, nr 1-3, s. 38-40. [Google Scholar]
  54. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Św. Piotra i Pawła w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 23, 1979, nr 11-12, s. 271-272. [Google Scholar]
  55. Kaczmarek, L., Dekret erekcji parafii pw. Św. Wojciecha w Gdańsku-Świbnie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 25, 1981, nr 7-8, s. 174-176. [Google Scholar]
  56. Kaczmarek, L., Dekret o zmianie granic między parafią pw. Ignacego i parafią pw. Niepokalanego Poczęcia N.M. Panny w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 23, 1979, nr 7-8, s. 282-283. [Google Scholar]
  57. Kaczmarek, L., Dekret z 20.07.1971 r. o reaktywowaniu parafii przy kościele pw. Św. Brygidy w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 15, 1971, nr 12, s. 645-646. [Google Scholar]
  58. Kaczmarek, L., Dekret z 22.07.1971 r. o zmianie granic między parafią pw. Św. Józefa i parafią pw. Św. Brygidy w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 15, 1971, nr 12, s. 647. [Google Scholar]
  59. Kleinert, E., Administrator apostolski diecezji gdańskiej 1945-1951, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 21, 1977, nr 1-4, s. 79-87. [Google Scholar]
  60. Kleinert, E., Biskup Lech Kaczmarek a struktury diecezjalne, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 22, 1979, nr 1-2, s. 39-43. [Google Scholar]
  61. Kujot, S., Kto założył parafie w dzisiejszej dyecezyi chełmińskiej?: studium historyczne, Roczniki TNT, t. 9-10, 1902-1903. [Google Scholar]
  62. Lauer, W., Biskup Edmund Nowicki jako biskup gdański, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 15, 1971, nr 3-4, s. 107-139. [Google Scholar]
  63. Lubomski, A., Wie die Danziger Pfarreien entstaden, [w:] „Katholisches Jahrbuch für das Bistum Danzig”, Daznig 1936, s. 42-61 [Google Scholar]
  64. Lulkowski, F., Z historii Kościoła na Mierzei Gdańskiej, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 30, 1986, nr 4-6, s. 173-175. [Google Scholar]
  65. Marek, R., Kościół rzymskokatolicki wobec ziem zachodnich i północnych, Warszawa 1976. [Google Scholar]
  66. Muhl, J., Kirchengeschichtliches von der Danziger Nehrung, „Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins”, Jg. 39, 1940, s. 36-45. [Google Scholar]
  67. Nocny, W., Stogi: zapomniana „wyspa”, Gdańsk 2006, s. 201. [Google Scholar]
  68. Nocny, W., Wołos, R., 25 lat parafii św. Wojciecha: Gdańsk-Świbno 1981-2006, Gdańsk 2006. [Google Scholar]
  69. Nowicka, M., Dzieje gdańskiego Jasienia, Gdańsk 2004. [Google Scholar]
  70. Nowicki, E., Dekret erekcji parafii pw. NMP Królowej Różańca Św., „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 2, 1958, nr 11-12, s. 665. [Google Scholar]
  71. Nowicki, E., Dekret erekcji parafii pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Jelitkowie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 9, 1965, nr 11, s. 463. [Google Scholar]
  72. Nowicki, E., Dekret erekcji parafii pw. Św. Barbary w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 12, 1968, nr 6-8, s. 135-137. [Google Scholar]
  73. O’Rourke, E., Eingemeindung in die Kuratie Brenatu, „Amtliches Kirchen-blatt der Diözese Danzig”, nr 2, 1925. [Google Scholar]
  74. O’Rourke, E., Errichtung der Kuratie Danzig-Neuschottland, „Amtliches Kirchenblatt der Diözese Danzig”, nr 6/59 1930. [Google Scholar]
  75. O’Rourke, E., Errichtung einer neuen seelsorgestelle, „Amtliches Kirchen-blatt der Diözese Danzig”, nr 5, 1925. [Google Scholar]
  76. O’Rourke, E., Errichtungs-Urkunde über die Errichtung einer Filialkirchen-gemeinde in Brentau, „Amtliches Kirchenblatt der Diözese Danzig”, nr 2/16, 1929. [Google Scholar]
  77. O’Rourke, E., Errichtungs-Urkunde über die Errichtung einer Filialkirchen-gemeinde in Danizg-Brösen, „Amtliches Kirchenblatt der Diözese Danzig”, nr 2/17, 1929. [Google Scholar]
  78. O’Rourke, E., Errichtungs-Urkunde über die Errichtung einer Filialkirchen-gemeinde in Danizg-Liebfrauen, „Amtliches Kirchenblatt der Diözese Danzig”, nr 2/18, 1929. [Google Scholar]
  79. O’Rourke, E., Umpfarrung, „Amtliches Kirchenblatt für die Apostolische Administratur der Freien Stadt Danzig”, nr 2, 1923. [Google Scholar]
  80. Orkusz, K., Historia parafii Św. Anny w Gdańsku-Letniewie, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 9, 1965, nr 5, s. 152-160. [Google Scholar]
  81. Papenfuß, V., Geschichte der katholischen Kirche in Danzig, Danzig 1937. [Google Scholar]
  82. Parafia Zmartwychwstania Pańskiego w Gdańsku, oprac. A. Pałucha, Gdańsk 2001. [Google Scholar]
  83. Pawłowicz, Z., Historia parafii Św. Antoniego w Gdańsku-Brzeźnie, Gdańsk 1985. [Google Scholar]
  84. Pawłowicz Z., Kościoły Gdańska i Sopotu, Gdańsk 1991. [Google Scholar]
  85. Preussen und die katholische Kirche seit 1640 nach den Acten des Geheimen Staatsarchives von Max Lehmann, wyd. S. Hirzel, t. 4, Von 1758 bis 1775, Leipzig 1883, nr 480. [Google Scholar]
  86. Przykucki, M., Dekret w sprawie ustanowienia parafii Bł. Alberta Chmielewskiego na Osiedlu Gdańsk-Kokoszki, „Orędownik Diecezji Chełmińskiej”, t. 35, 1984, nr 11-12, s. 426-427. [Google Scholar]
  87. Schematyzm Archidiecezji Gdańskiej 2001, Gdańsk 2001. [Google Scholar]
  88. Schematyzm Diecezji Chełmińskiej 1867, Pelplin 1867. [Google Scholar]
  89. Schematyzm Diecezja Gdańskiej 1958, Gdańsk 1958. [Google Scholar]
  90. Schematyzm Diecezja Gdańskiej 1986, Gdańsk 1986. [Google Scholar]
  91. Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego na rok 2000. [Google Scholar]
  92. Simson, P., Geschichte der Stadt Danzig, Bd. IV, Danzig 1918. [Google Scholar]
  93. Simon Grunau’s Preussischte Chronik, Die Preussischen Geschichtschreiber des XVI und XVII Jahrhunderts, wyd. M. Perlbach, Bd. 1, Leipzig 1876. [Google Scholar]
  94. Stachnik, R., Die Katholische Kirche in Danzig. Entwicklung und Geschich-te, Münster 1959. [Google Scholar]
  95. Steffen, F., Die Diözese Danzig, ihr erster Bischof Eduard Graf O'Rourke und ihre Kathedralkirche zu Oliva, Danzig 1926. [Google Scholar]
  96. Szczudłowski, P., Losy poewangelickich obiektów sakralnych na terenie diecezji gdańskiej po 1945 roku, Lublin 2001. [Google Scholar]
  97. Toczek., P., Działalność Polskich Organizacji Katolickich w Wolnym Mieście Gdańsku 1920-1939, „Studia Gdańskie”, t. 4, 1980, s. 143-203. [Google Scholar]
  98. Włodarski, B., Świętopełk i Mściwoj II (z dziejów Pomorza Gdańskiego w XIII w.), „Zapiski Historyczne”, t. 33, 1968, z. 3, s. 61-94. [Google Scholar]
  99. Żółtowski S., Kronika parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Gdańsku, „Miesięcznik Diecezji Gdańskiej”, t. 4, 1960, nr 2, s. 109-112. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.