Ir al menú de navegación principal Ir al contenido principal Ir al pie de página del sitio

Vol. 95 (2001): Nasza Przeszłość

Artykuły

Szlacheccy dobrodzieje krakowskich dominikanów od połowy XIV wieku do roku 1462

  • Krzysztof Fokt
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2001.95.105-134  [Google Scholar]
Publicado: 2001-06-30

Resumen

W artykule skupiono się na szlachcicach, którzy wspierali krakowskich dominikanów, tj. stosunkowo najbardziej znanej grupie wśród świeckich dobroczyńców Zakonu. Niniejsze opracowanie obejmuje okres od połowy XIV wieku, kiedy po raz pierwszy odnotowano datki członków szlachty. Drugą granicę wyznacza rok 1462, rok wielkiego pożaru Krakowa. Autorka analizuje przede wszystkim zasięg i kontekst społeczny dobrodziejstw na podstawie XVI i XVII-wiecznych zapisków, nekrologów i innych współczesnych źródeł pisanych. Liczba benefikcji osiągnęła swój szczyt w latach 1402-1418, a spadła w połowie XV wieku. We wskazanym powyżej okresie dobroczyńcy z szeregów szlacheckich ufundowali w kolegiacie dominikańskiej cztery kaplice i trzy ołtarze. Oprócz licznych zapisów pieniężnych i nieruchomości, dominikanie mogli liczyć także na pomoc swoich dobroczyńców przy zakładaniu biblioteki konwentualnej i powiększeniu kościoła św. Trójcy. Udało się wskazać dziesięć osób, które uczyniły krakowskich dominikanów głównymi beneficjentami swoich testamentów. Wspólne dobrodziejstwa szlacheckich rodów Topor i Starykon dla dominikanów krakowskich w latach 1350-1417 miały zapewne na celu ukazanie jedności obu rodów. W latach 1417-1462 większość dobroczyńców rekrutowała się spośród politycznych zwolenników biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, frakcji spajanej siecią powiązań i wspólnych interesów. Wyniki poszukiwań dotyczące dobrodziejstw i dobroczyńców klasztoru dominikanów w Krakowie mogą stanowić zachętę do podobnych badań innych klasztorów.

Citas

  1. Kurtyka J. , Latyfundium Tęczyńskie. Dobra i właściciele, Kraków 1999. [Google Scholar]
  2. Kurtyka J. , Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997. [Google Scholar]
  3. Sawicki J. , Concilia Poloniae. Źródła i studia krytyczne, t. 5: Synody archidiecezji gnieźnieńskiej i jej statuty, Warszawa 1950. [Google Scholar]
  4. Sochacka A. , Jan z Czyżowa: namiestnik Władysława Warneńczyka. Kariera rodziny Półkozów w średniowieczu, Lublin 1993. [Google Scholar]
  5. Sroka S., Rodzina Kurowskich w XIV-XV wieku. Ze studiów nad dziejami możnowładztwa małopolskiego w średniowieczu, Kraków 1990. [Google Scholar]
  6. Śliwiński B. , Podsędek sandomierski Prandota i małopolscy Odrowążowie w II poł. XIV wieku, w: Ludzie, władza, posiadłości (Gdańskie studia z dziejów średniowiecza, nr 1), Gdańsk 1994. [Google Scholar]
  7. Witkowska A. , Kulty pątnicze Krakowa Z badań nad miejską kulturą religijną, Lublin 1984. [Google Scholar]
  8. Zeissberg H. , Kleinere Geschichtsquellen Polens im Mittelalter, „Archiv für Kunde Österreichischer Geschichtsquellen” 55:1877. [Google Scholar]

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.