Aller directement au menu principal Aller directement au contenu principal Aller au pied de page
Nasza Przeszłość

Vol. 125 (2016): Nasza Przeszłość

Artykuły

Działalność publiczna opata Bierzwnickiego Antoniego na przełomie XV/XVI wieku

  • Grzegorz Jacek Brzustowicz
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2016.125.147-163  [Google Scholar]
Publiée: 2016-06-30

Résumé

Głównym zadaniem opracowania jest odtworzenie biografii jednego z opatów bierzwnickich z przełomu XV/XVI wieku. Zanim Antoni trafił do Bierzwnika (Marienwalde), był cysterskim przeorem w Paradyżu. Opatem w Bierzwniku został w 1491 roku. Pierwszy znany ślad działalności publicznej opata Antoniego pochodzi z 1494 roku. Potem był świadkiem czynności prawnych wójta Nowej Marchii (1495), uczestniczył w zawieraniu umów przez klasztor cysterek w Reczu (1495), kontrolował wypełnianie reguły zakonnej przez mniszki w Reczu (1495, 1510, 1516), rozwiązywał konflikt pomorsko-brandenburski dotyczący rozbójnika Materny (1496-1498), pośredniczył w konflikcie pomorsko-brandenburskim dotyczącym Granowa (1500), wypełniał obowiązki kuratora niepełnoletnich dzieci i wdowy po poległym w wyprawie do Ziemi Świętej wójcie Nowej Marchii (1503-1504), wraz z innymi opatami z Brandenburgii podejmował działania w celu otwarcia kolegium cysterskiego na uniwersytecie Viadrina (1507) i wysyłał tam mnichów z Bierzwnika (1511, 1514). Ostatnią znaną jego czynnością prawną było potwierdzenie w 1519 roku umowy zawartej jeszcze przez jego poprzednika w 1485 roku w sprawie lasu po opustoszałej wsi Torne. Dopuszczam możliwość, że kolejna wzmianka o opacie bierzwnickim, wspominająca oficjała bez imienia podczas jego uczestnictwa w rozmowach z Pomorzanami w 1522 roku, mogła dotyczyć jeszcze Antoniego. Kolejny znany, ostatni opat bierzwnicki Otton, został wspomniany przez źródła dopiero 11 listopada 1534 roku. Wydaje się, że Antoni zmarł długo przed tą wzmianką, chyba jeszcze w drugiej połowie lat dwudziestych XVI wieku.Głównym zadaniem opracowania jest odtworzenie biografii jednego z opatów bierzwnickich z przełomu XV/XVI wieku. Zanim Antoni trafił do Bierzwnika (Marienwalde), był cysterskim przeorem w Paradyżu. Opatem w Bierzwniku został w 1491 roku. Pierwszy znany ślad działalności publicznej opata Antoniego pochodzi z 1494 roku. Potem był świadkiem czynności prawnych wójta Nowej Marchii (1495), uczestniczył w zawieraniu umów przez klasztor cysterek w Reczu (1495), kontrolował wypełnianie reguły zakonnej przez mniszki w Reczu (1495, 1510, 1516), rozwiązywał konflikt pomorsko-brandenburski dotyczący rozbójnika Materny (1496-1498), pośredniczył w konflikcie pomorsko-brandenburskim dotyczącym Granowa (1500), wypełniał obowiązki kuratora niepełnoletnich dzieci i wdowy po poległym w wyprawie do Ziemi Świętej wójcie Nowej Marchii (1503-1504), wraz z innymi opatami z Brandenburgii podejmował działania w celu otwarcia kolegium cysterskiego na uniwersytecie Viadrina (1507) i wysyłał tam mnichów z Bierzwnika (1511, 1514). 

Références

  1. Allerlei Nachrichten betreffend das Dorf Granow zwischen Pommern und der Mark Brandenburg belegen (1510-1555), w: Archiwum Państwowe w Szczecinie, Archiwum Książąt Szczecińskich, Pars I, Nr. 1131. [Google Scholar]
  2. Regesten zur den Urkunden des Klosters Colbatz, Hrsg. H. Hoogeweg, Stettin 1905. [Google Scholar]
  3. Hoffmann F.W., Handschriftliche Chronik der Stadt Reetz, Reetz 1855. [Google Scholar]
  4. „Monografia miejscowości Bierzwnik”, Bierzwnik 1972. [Google Scholar]
  5. Codex diplomaticus Brandenburgensis, hrsg. v. A.F. Riedel, seria A, Bd. XVIIII, XIX, Berlin 1859-1860. [Google Scholar]
  6. Codex diplomaticus Brandenburgensis Continuatis, Hrsg. G.W. v. Raumer, Bd. II, Berlin-Stettin-Elbing 1831. [Google Scholar]
  7. Heinemann D. v., Die Reetzer Klosterordnung, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark”, Heft 21, Landsberg 1908. [Google Scholar]
  8. Annalen des Klosters Kolbatz, Hrsg. R.Prűmers, Pommersches Urkunden-buch, Bd. I, Abt. 2, Stettin 1877. [Google Scholar]
  9. Regesten zur Geschichte des Cistercienser Nonnenkloster Reetz, bearb. P. v. Niessen, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark”, Heft 11, Landsberg 1901. [Google Scholar]
  10. Repertorium der in Kgln. Staatsarchive zu Königsberg in Preussen befin-dlischen Urkunden zur Geschichte der Neumark, (dalej skrót: Reperto-rium), bearb. E. Joachim, hrsg. P. v. Niessen, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark” 3, Landsberg 1895. [Google Scholar]
  11. Rymar E., Kopia zbioru Wippela w Gorzowie, „Nadwarciański Rocznik Hi-storyczno-Archiwalny”, nr 4, Gorzów Wlkp. 1997. [Google Scholar]
  12. Słownik Historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowie-czu, red. A. Gąsiorowski, cz. III, z. 3, Poznań 1997. [Google Scholar]
  13. Statuta Capitulorum Generalium Ordinis Cisterziensis ab anno 1116 ad annum 1786, Bd. III, Hrsg. J.M. Canivez, Louvein 1933. [Google Scholar]
  14. Brzustowicz G.J., Cystersi z Lasu Świętej Marii i Domena Państwowa w Bierzwniku (1286-1945), Choszczno 2004 [Google Scholar]
  15. Brzustowicz G.J., Sędziowie i świadkowie. Uczestnicy pomorsko-brandenburskich procesów sądowych z przełomu XV/XVI wieku, dotyczących przyna-leżności państwowej Granowa na Ziemi Choszczeńskiej, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, t. 22, Gorzów 2015 (w druku). [Google Scholar]
  16. Brzustowicz G.J., Społeczeństwo opactwa bierzwnickiego, „Zeszyty Bierzwnickie”, Nr 2, Poznań-Bierzwnik 1997. [Google Scholar]
  17. Brzustowicz G.J., Klasztory cysterskie w Bierzwniku, Pełczycach i Reczu, Choszczno 1995. [Google Scholar]
  18. Hirsch T., Danzig in den Zeiten Gregor und Simon Materns, „Neue Preußischen Provinzialblätter”, Bd. V (1854). [Google Scholar]
  19. Hofmann P., Nordische Zisterzienserkirchen unter Berücksichtigung der Backsteinbaukunst, Essen-Ruhr 1912. [Google Scholar]
  20. Hoogeweg H., Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Bd. I, Stettin 1924. [Google Scholar]
  21. Gahlbeck Ch., Marienwalde (Bierzwnik). Zisterzienser, w: Brandenburgisches Klosterbuch. Handbuch der Kloster, Stifte und Kommenden bis zur Mitte des 16. Jahrhunderts, Hrsg. H.D. Heinmann, K. Neitmann, W. Schich, Bd. II, Berlin 2010. [Google Scholar]
  22. Gahlbeck Ch., Zisterzienser und Zisterzienserinnen in der Neumark, Berlin 2002. [Google Scholar]
  23. Niessen P.v., Geschichte der Neumark im Zeitalter ihrer Entstehung und Besiedlung, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark“, Lands-berg a. W. 1905. [Google Scholar]
  24. Rymar E., Skorygowana lista opatów cystersów z Bierzwnika (1294-1539), „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, Gorzów Wlkp. 1997, nr 4, s. 309-313. [Google Scholar]
  25. Rymar E., Urzędnicy zarządu terytorialnego i gospodarczego Nowej Marchii pod rządami Hohenzollernów w latach 1454-1535, w: Studia i materiały z dziejów Nowej Marchii i Gorzowa. Szkice historyczne, Gorzów 1999. [Google Scholar]
  26. Rymar E., Wielka podróż wielkiego księcia. Wyprawa Bogusława X Pomorskiego na niemiecki dwór królewski, do Ziemi Świętej i Rzymu (1496-1498), Szczecin 2004. [Google Scholar]
  27. Wehrmann M., Ein nemärkisch-pommerscher Streit aus dem Jahre 1496, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark”, Heft 12, Landsberg a. W. 1901. [Google Scholar]

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.