Aller directement au menu principal Aller directement au contenu principal Aller au pied de page

Vol. 66 (1986): Nasza Przeszłość

Artykuły

Biskupi prawosławni w monarchii Jagiełły

  • Tadeusz M. Trajdos
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1986.66.107-157  [Google Scholar]
Publiée: 1986-12-30

Résumé

W pracy przedstawiono status i działalność episkopatu prawosławnego w państwie polsko-litewskim pod rządami Władysława II Jagiełły (1386-1434). Opisano organizację terytorialną diecezji i ich podporządkowanie obszarowi metropolitalnemu Kijowa na przestrzeni XIV i pierwszej ćwierci XV wieku, czyli w czasie, gdy władcy Polski, Litwy i Rosji wielokrotnie próbowali utworzyć w ramach swoich państw odrębne prawosławne państwa metropolitalne. Było to skutkiem faktycznego podziału ziem rosyjskich pomiędzy Litwę, Polskę i Moskwę, a po 1386 roku pomiędzy Moskwę a państwo Jagiellonów. Autor ukazuje zmiany w granicach poszczególnych eparchii, ich stolicach biskupich oraz powiązaniach poszczególnych biskupów z metropolitami ruskimi. W ograniczonym zakresie, ze względu na dostępność źródeł, zajmuje się także kwestią społecznego pochodzenia biskupów. Ukazano stosunek prawny biskupów do metropolity, teoretyczną możliwość odwołania się do patriarchatu oraz faktyczną przewagę monarchów, którzy zapewniali sobie ścisłe podporządkowanie episkopatu prawosławnego zarówno w państwie prawosławnym, jak i katolickim. Następnie wyszczególniono uprawnienia prawne biskupów: wynikające z ich władzy administracyjno-sakramentalnej oraz wynikające ze spraw sądowych i dyscyplinarnych. Na koniec zwrócono uwagę na słabość szkolnictwa ówczesnej Cerkwi prawosławnej w państwie polsko-litewskim oraz brak większych indywidualności duchowych wśród episkopatu prawosławnego. Pomimo biernego afirmowania reform na Synodzie Nowogródskim (1415 r.) biskupom prawosławnym nie udało się zerwać z tradycją, która wiązała ich z ideą zjednoczonej metropolii rosyjskiej, podporządkowanej Moskwie i Patriarchatowi Konstantynopola. Czuli się także nieprzygotowani do osiągnięcia porozumienia z Kościołem katolickim w kwestiach doktrynalnych.

Références

  1. Barsov T., Konstantynopolskij patriarh i jego vlast’ nad russkoju cerkoviju, S. Petersburg 1878. [Google Scholar]
  2. Bieńkowski L., Organizacja Kościoła Wschodniego w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. 2 Kraków 1969. [Google Scholar]
  3. Chodynicki K., Kościół Prawosławny a Rzeczypospolita Polska, Warszawa 1934. [Google Scholar]
  4. Fijałek J., Biskupstwa greckie na ziemiach ruskich od połowy XIV w. na podstawie źródeł greckich, 1897. [Google Scholar]
  5. Fijałek J., Średniowieczne biskupstwa Kościoła Wschodniego na Rusi i Litwie na podstawie źródeł greckich, w: KH R. 10: ¡1896. [Google Scholar]
  6. Jabłomowski A., Ziemie ruskie, Ukraina (Kijów—Bracław), Warszawa 1897. [Google Scholar]
  7. Kuczera A., Sambor szczy zna, Sambor 1935. [Google Scholar]
  8. Kuczyński S.M, Ziemie czernihowsko-siewierskie pod rządami Litwy, Warszawa 1936. [Google Scholar]
  9. Maciejewska W., Dzieje ziemi połockiej w czasach Witolda, Wilno 1933. [Google Scholar]

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.

Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice

1 2 > >>