Salta al menu principale di navigazione Salta al contenuto principale Salta al piè di pagina del sito

V. 83 (1995): Nasza Przeszłość

Artykuły

Romańska i wczesnogotycka architektura kościoła pocysterskiego w Oliwie (XII-XIIIw.)

  • Leszek Wetesko
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1995.83.429-454  [Google Scholar]
Pubblicato: 1995-06-30

Abstract

Najstarszy budynek w miejscu obecnego kościoła w Oliwie powstał na zlecenie fundatora i jego potomków w latach 80. XII w. (Oliwa I) i na początku XIII w. (Oliwa II). Pierwsza budowla, Oliwa I, składała się z małego oratorium z krzyżowym sklepieniem, absydy skierowanej na wschód i wieżyczki z klatką schodową od południowego-zachodu. W nowym planie Oliwy II, oratorium stało się prezbiterium, podniesione do poziomu fryzu pod okapem w transepcie. Kolejna faza budowy, datowana na okres od 1230 do 1250 roku, przyniosła odbudowę opactwa w stylu bernardyńskim. Transept został flankowany od wschodu dwiema kaplicami, a w ramieniu północnym dodano także kaplicę od strony zachodniej. Cały budynek podzielono na trzy przęsła, a fasadę uzupełniono wieloboczną wieżyczką w południowo-zachodnim narożniku nawy. Szczegóły architektoniczne wskazują na wpływy dwóch różnych stylów: duńskiego i północnoniemieckiego. W latach 70. i 80. XIII w. doszło do całkowitej zmiany planu architektonicznego wschodniej części kościoła. Rozebrano absydę prezbiterium i powiększono je o dodatkowy filar. Bliźniacze kaplice wschodnie zostały zastąpione dwiema nawami, tworząc zintegrowaną, trójnawową salę. Nowe prezbiterium połączono z nawami bocznymi czterema ostrołukowymi arkadami, a gładka ściana prawdopodobnie zamykała korytarz. Ta przebudowa stawia Oliwę przed Koronowem jako przykład tego typu założenia architektonicznego. Po pożarze w 1350 roku, który zniszczył opactwo oliwskie, nie dokonano już większych zmian ani przeróbek w budowli.

Riferimenti bibliografici

  1. Branner R. , Burgundian Gothic Architecture, London 1960. [Google Scholar]
  2. Dąbrowski K., Opactwo cystersów w Oliwie od XII do XVI wieku, Gdańsk 1975. [Google Scholar]
  3. Eydoux H.P., Morimond 1954. Une premiere Campagne de fouilles de Vabattiale, w: „Citeaux in de Nedcrlanden” 6: 1955. [Google Scholar]
  4. Gródecki R., Dzieje Polski do 1194 roku, w: Dzieje Polski średniowiecznej, t. 1, Kraków 1926. [Google Scholar]
  5. Kutzner M., Cysterska architektura na Śląsku w latach 1200-1330, Toruń 1969. [Google Scholar]
  6. Labuda G., Ze stadiów nad najstarszymi dokumentami Pomorza Gdańskiego, ZH 13: 1953. [Google Scholar]
  7. Lubomski A., Dzieje klasztoru cystersów w Oliwie, Oliwa 1945. [Google Scholar]
  8. Łużyniecka E., Średniowieczny klasztor cysterski w Lubiążu. Rozwój architektury i charakterystyka warsztatu budowlanego, Wrocław 1990. [Google Scholar]
  9. Stankiewicz J., Odkrycia oliwskie w roku 1968, ZNPGA 10: 1970. [Google Scholar]
  10. Tomaszewski A., Romańskie kościoły z emporami zachodnimi, Wrocław 1974. [Google Scholar]
  11. Zaske N., Gotische Backsteinkirchen Nord deutsch! an ds, Leipzig 1970. [Google Scholar]

Downloads

I dati di download non sono ancora disponibili.