Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 87 (1997): Nasza Przeszłość

Artykuły

Kościół dominikanów lwowskich w średniowieczu jako ośrodek kultowy

  • Tadeusz M. Trajdos
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.87.39-72  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1997

Abstrakt

Najstarsza wzmianka o klasztorze dominikanów we Lwowie pochodzi z ok. 1370-1375 r. Kościół klasztorny dominikanów nosił imię Bożego Ciała, a jego ołtarz główny świętych Piotra i Pawła. Od lat 70. XIII w. stał się głównym ośrodkiem pobożności eucharystycznej, co zostało potwierdzone specjalnym nakazem odpustowym wydanym przez arcybiskupa Jakuba Strepę w 1394 r. i wzmocnionym szeregiem prywatnych fundacji z początku XV w. Kościół był ośrodkiem Bractwa Bożego Ciała, którego członkami byli głównie mieszczanie lwowscy. Do dobroczyńców świeckich należeli fundatorzy kaplic prywatnych Beńko z Żabokruków, szlachcic (1402) i Mikołaj Czech, kupiec lwowski (1406). Ten ostatni sfinansował zakup szeregu relikwii oraz pokrył większość kosztów budowy nowej nawy i krużganków. Ważną rolę w obrządku kultu u dominikanów odegrała kaplica świętego Michała Archanioła, mogąca poszczycić się własnymi odpustami i nadaniem nadanym przez Michała Kulikowskiego w 1411 roku. Pod koniec XIV w. kościół otrzymał alabastrowy wizerunek Matki Boskiej, zwany Jackową. W 1401 roku arcybiskup Strepa nadał mu specjalny przywilej odpustowy. Noszono go w procesjach Bożego Ciała, a od końca XV w. w procesjach różańcowych, jednak kult jackowskiego wizerunku NMP osiągnął swój szczyt dopiero pod koniec XVI w.

Bibliografia

  1. Ałeksandowycz W., Szljachy rozwytku portretu u serednjowićznomu ukrajinśkomu małjarstwi, w: Ukrajina w mynułomu, t. 4, Kijów-Lwów 1993. [Google Scholar]
  2. Chodykiewicz K., Dom Maiestatu Najświętszey Boga Rodzicy Pannie Maryi w Obrazie Lwowskim, Lwów 1764. [Google Scholar]
  3. Górski K., Prądy religijne X V w. a sztuka; w: Sztuka i ideologia XV wieku, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  4. Hinnebusch W., Dominikanie — krótki zarys dziejów, w: Dominikanie — szkice z dziejów zakonu, Poznań 1986. [Google Scholar]
  5. Janusz B., Zabytki architektury Lwowa, w: Lwów dawny i dzisiejszy, Lwów 1928. [Google Scholar]
  6. Kłoczowski J., Kult św. Michała Archanioła w Polsce średniowiecznej, „Zeszyty Naukowe KUL” 14:1971. [Google Scholar]
  7. Łoziński W., Sztuka lwowska w XVI i XVII wieku, Lwów 1901. [Google Scholar]
  8. Mrozowski P., Polskie nagrobki gotyckie, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  9. Pirog J., Geneza i rozwój bractw różańcowych w Polsce do roku 1604, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 19:1972. [Google Scholar]
  10. Skoczek J., Wychowanie Jagiellonów, Lwów 1932. [Google Scholar]
  11. Skrzypek J., Południowo-wschodnia polityka Jagiełły po koronacji do śmierci Jadwigi, Lwów 1936. [Google Scholar]
  12. Trajdos T.M., Kościół Katolicki na ziemiach ruskich Korony i Litwy za panowania Władysława II Jagiełły (1386-1434), t. 1, Ossolineum 1983. [Google Scholar]
  13. Trajdos T.M., U zarania karmelitów w Polsce, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  14. Voragine de J., Złota Legenda, Warszawa 1955. [Google Scholar]
  15. Zalewski Z., Święto Bożego Ciała w Polsce do wydania rytuału Piotrowskiego (1631), w: Studia z dziejów liturgii w Polsce, t. I, Lublin 1973. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>