Abstract
Celem przedstawionych w artkule badań było dostarczenie metody do pomiaru trzech cnót teologalnych, nadprzyrodzonych: wiary, miłości i nadziei, definiowanych w kontekście tradycji biblijnej i teologii chrześcijańskiej oraz próba znalezienia zmiennych religijności i osobowości powiązanych z praktykowaniem tych sprawności. W tym celu autor artykułu wykorzystał istniejącą Skalę Eschatologicznej Nadziei oraz skonstruował dwie krótkie metody do pomiaru cnót wiary i miłości: Skalę Cnoty Wiary i Skalę Cnoty Miłości.
Badaniami objęto 259 dorosłych osób. Przy pomocy analizy skupień wyodrębniono dwie grupy osób; jedną potwierdzającą praktykę (postawę) cnót wiary, miłości i nadziei oraz drugą grupę przejawiającą deficyt (brak) postaw wiary, miłości i nadziei w relacji z Bogiem.
Stopień powiązania między postawami wiary, miłości i nadziei a zmiennymi religijności i osobowości sprawdzano metodami korelacji, porównania istotności różnic między średnimi oraz analizą regresji. Uzyskane wyniki wskazują na bardzo istotne pozytywne powiązania między poszczególnymi cnotami teologalnymi a częstością i ważnością praktyk religijnych w rodzinie (FAITHS), wymiarami chrześcijańskiego charakteru (SCCA) oraz negatywne powiązania z krytycznym stosunkiem do religii (kryzys religijny, odrzucenie chrześcijaństwa, dekonwersja). Również istotne negatywne powiązania cnót wiary, miłości i nadziei stwierdzono z pięcioma przywarami i sprawnościami (VAVS): chciwość vs hojność, pożądliwość vs czystość, łakomstwo vs wstrzemięźliwość, gniew vs cierpliwość, lenistwo vs pracowitość. Nieliczne i słabe związki stwierdzono między cnotami teologalnymi a funkcjami psychologicznymi FPTETS (ekstrawersja – introwersja, myślenie – uczucie) oraz obrazem siebie. Porównywane grupy różnią także wiekiem, poziomem wykształcenia i autodeklaracją religijną.
Przedstawione ustalenia wymagają dalszych badań, w tym dopracowania metod badawczych obejmujących cnoty teologalne, uwzględniających kontekst sytuacyjny ich praktyki oraz poszerzenia zmiennych objaśniających funkcjonowanie. Zwrócono uwagę także na zastosowania pastoralnie w chrześcijańskim wychowaniu i przepowiadaniu.
Literaturhinweise
- Bilczewski J., Charakter: list pasterski arcybiskupa Józefa Bilczewskiego do uczniów szkół średnich i seminaryów nauczycielskich, cz. 2, Charakter chrześcijański, Poznań-Warszawa 1920. [Google Scholar]
- Błażejewska T., Miłość jako postawa, „Zdrowie Psychiczne”, 1953, nr 5 (24), s. 34-39. [Google Scholar]
- Brud P. P., Cieciuch J., Polish adaptation of the Vices and Virtues Scales (VAVS), “Mental Health, Religion & Culture”, 2020, nr 6 (23), s. 494-506. [Google Scholar]
- Boyd C. A., Timpe K., The theological virtues: be good, by God!, w: The virtues: a very short introduction, red. C. A. Boyd, K. Timpe, Oxford 2021, s. 71-88. [Google Scholar]
- Chaim W., Autoportret charakteru chrześcijanina a jego religijność i osobowość, „Resovia Sacra”, 2021 (28), s. 9-43. [Google Scholar]
- Chaim W., Wpływ praktyk religijnych w rodzinie na religijność i osobowość w okresie wschodzącej dorosłości, „Resovia Sacra”, 2022 (29), s. 49-84. [Google Scholar]
- Chaim W., The Polish adaptation of the Francis Psychological Type and Emotional Temperament Scales (FPTETS): an overview of recent research, “Mental Health, Religion & Culture”, 2022, nr 22 (69), s. 1-11. [Google Scholar]
- Francis L. J., Faith and psychology. Personality, religion and the individual, London 2005. [Google Scholar]
- Johann R., Wiara, nadzieja, miłość, Warszawa 1971. [Google Scholar]
- Kim S., Development and validation of a Scale for Christian Character Assessment of University Students, “Religions”, 2017, nr 5 (8), s. 1-10. [Google Scholar]
- Lambert N. M., Dollahite D.C., Development of the Faith Activities in the Home Scale (FAITHS), ”Journal of Family Issues”, 2010 (31), s. 1442-1464. [Google Scholar]
- Małkiewicz M.M., Pojęcie nadziei w różnych koncepcjach psychologicznych, „Kwartalnik Naukowy Fides Et Ratio”, 2019, nr 4 (40), s. 95-111. [Google Scholar]
- Mattison III W. C., Can Christians possess the acquired cardinal virtues?, “Theological Studies”, 2011 (72), s. 558-585. [Google Scholar]
- Miller-Perrin C., Krumrei Mancus E., Faith from a positive psychology perspective, Berlin/Heidelberg 2015. [Google Scholar]
- Stronge, S., Bulbulia J., Davis D. E., Sibley C.G., Religion and the development of character: personality changes before and after religious conversion and deconversion, “Social Psychological and Personality Science”, 2021, nr 5 (12), s. 801-811. [Google Scholar]
- Titus C. S., Scrofani P., The art of love: a Roman Catholic psychology of love, “Journal of Psychology and Christianity”, 2012, nr 2 (31), s. 118-129. [Google Scholar]
- Tjeltveit A. C., Psychology returns to love … of God and neighbor-as-self: introduction to the special issue, “Journal of Psychology and Theology”, 2006, nr 1 (34) s. 3-7. [Google Scholar]
- Uchnast Z, Osobowa postawa wiary: model jakościowej analizy, „Roczniki Filozoficzne”, 1999, nr 2, s. 33-53. [Google Scholar]
- Vost K., Siedem grzechów głównych. Pokonywanie wad i słabości ze św. Tomaszem z Akwinu. Poznań 2020. [Google Scholar]
- Witvliet C. V., Hall M. E., Exline J., Wang D. C., Root Luna, L M., Van Tongeren, D. R., Myers, D. G., Abernethy, A. D., Vitvliet, J. D., The Eschatological Hope Scale: Construct development and measurement of theistic eschatological hope, “Journal of Psychology and Christianity”, 2022, nr 1 (41), s. 16-35. [Google Scholar]
Downloads
Keine Nutzungsdaten vorhanden.
