Abstrakt
Mówienie o Bogu wymaga posługiwania się analogiami. Także natchniony język Biblii jest analogiczny. Wśród różnych analogii mamy analogię pomiędzy rodziną ludzką i Trójcą Świętą. Bóg w Trójcy Jedyny jest tutaj fundamentem i modelem dla rodziny, a z drugiej strony rodzina jest obrazem tajemnicy Trójcy. Analogia rodzinno-trynitarna rozwijała się w pierwszym tysiącleciu na Wschodzie. Na Zachodzie nie była ceniona, jako że krytyczny wobec niej stosunek wyraził św. Augustyn. Pojawiła się na nowo w XIX wieku, szczególnie po Soborze Watykańskim II, w tym w nauczaniu papieży. Także po Soborze została podjęta i rozwinięta idea o trynitarnym modelu życia wspólnot zakonnych. Każda analogia ma jednak swoje ograniczenia, które powinny być wzięte pod uwagę, by mówić o Bogu adekwatnie, a zarazem by móc wyciągnąć z tajemnicy Boga praktyczne wnioski dotyczące życia człowieka. Tymczasem nie brakuje teologiczno-pastoralnej przesady w przedstawianiu analogii pomiędzy Bogiem w Trójcy Jedynym a ludzką rodziną, a szczególnie wspólnotą zakonną. Trzeba zatem uważać, aby wskazywanie na ideał nie prowadziło do tyleż pobożnej, co abstrakcyjnej retoryki, dalekiej od konkretnego życia. Trójca Święta powinna być niewyczerpanym źródłem do lepszego życia w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym, ale tym bardziej warto pamiętać o nauczaniu Soboru Laterańskiego IV, że „gdy wskazujemy na podobieństwo między Stwórcą i stworzeniem, to zawsze niepodobieństwo między nimi jest jeszcze większe” (DH 806).
Bibliografia
Agostino, La Trinità, trad. G. Beschin, Roma 2011.
Anastasio di Antiochia, De SS. Trinitate, [in:] Patrologia Graeca 89, Parigi 1860, 1309–1330.
Balthasar H.U. von, Gli stati di vita del cristiano, trad. E. Babini, Milano 1985.
Balthasar H.U. von, Teodrammatica, II: Le persone del dramma: l’uomo in Dio, trad. G. Sommavilla, Milano 1982.
Balthasar H.U. von, TeoLogica, 2: Verità di Dio, trad. G. Sommavilla, Milano 1990.
Benedetto XVI, Gesù di Nazareth, Milano 2007.
Benedetto XVI, Angelus, Città del Vaticano 11.06.2006.
Benedetto XVI, Angelus, Città del Vaticano 27.12.2009.
Benedetto XVI, Omelia, Parco di Bresso (Milano), 3.06.2012.
Bonaventura di Bagnoregio, Commentaria in quatuor libros sententiarum magistri Petri Lombardi I, [in:] S. Bonaventure opera omnia, I, B. a Portu Romatino (ed.), Quaracchi 1882.
Cambón E., Trinità modello sociale, Roma 1999.
Cervera Castellano L., La Vita Consacrata: radice cristologico-trinitaria, tratti costitutivi e missione, [in:] La Vita consacrata alle soglie del terzo millennio alla luce dell’Esortazione apostolica post-sinodale, Roma, 14–17 aprile 1997, pp. 37–68.
Cipriani N., Diventare uno insieme secondo la Regola di sant’Agostino, http://seminariomistica.paoline.org/wp-content/uploads/sites/6/2019/03/Cipriani_Diventare_uno_insieme_ita.pdf [accesso: 10.03.2021].
Coda P, Famiglia e Trinità, “Nuova Umanità” 17/2 (1995), pp. 13–45.
Concilio Vaticano II, La Costituzione Lumen gentium, Città del Vaticano 1964.
Concilio Vaticano II, Il Decreto Perfectae caritatis, Città del Vaticano 1965.
De Candia G., Trinità. Le consonanze di un Dio musicale, Todi 2011.
Congar Y., Credo nello Spirito Santo, trad. P. Crespi, Brescia 1998.
Daniélou J., La Trinità e il mistero dell’esistenza, trad. F.G. Silveri, Brescia 1989.
Giovanni Paolo I, Angelus, Città del Vaticano 10.09.1978.
Giovanni Paolo II, L’esortazione Vita consacrata, Città del Vaticano 1996.
Giovanni Paolo II, Lettera alle famiglie Gratissimam sane, Città del Vaticano 1994.
Giovanni Paolo II, Omelia durante la Messa a Puebla, Città del Vaticano 28.01.1979.
Giovanni Paolo II, Udienza generale, Città del Vaticano 20.01.1999.
Giovanni Paolo II, Udienza generale, Città del Vaticano 8.09.1999.
Giuliani S., La famiglia è l’immagine di Dio, “Angelicum” 38 (1961/2), pp. 166–186.
Giuliani S., La famiglia è l’immagine della Trinità, “Angelicum” 38 (1961/3–4), pp. 257–310.
Gregorio di Nazianzo, Orazione 31, 8,11, [in:] Gregorio di Nazianzo, Tutte le Orazioni, C. Moreschini (ed.), Milano 2002.
Greshake G., Il Dio unitrino. Teologia trinitaria, trad. P. Renner, Brescia 2000.
Ladaria L., Il Dio vivo e vero. Il mistero della Trinità, Milano 2012.
Libro di Vita della Comunità Missionaria di Villaregia, 2003.
Margerie B. de, La Trinité Chrétienne dans l’histoire, Paris 1975.
Meloni A., L’analogia familiare della Trinità. Il contesto, la storia, un bilancio, Assisi 2019.
Meloni A., La famiglia immagine della Trinità. Un caso teologico articolato e promettente, “Nuova Umanità” 37 (2015/4), pp. 511–525.
Mühlen H., Der Heilige Geist als Person. Beitrag zur Frage nach der dem Heiligen Geiste eigentümlichen Funktion in der Trinität, bei der Inkarnation und in Gnadenbund, Münster 1963.
Naumowicz C., La famiglia come “icona” del mistero trinitario, “Teologia w Polsce” 10/2 (2016), pp. 79–96.
Ouellet M., “Divina somiglianza”. Antropologia trinitaria della famiglia, Roma 2004.
Papa Francesco, L’esortazione apostolica Amoris laetitia, Città del Vaticano 2016.
Papa Francesco, Udienza generale, Città del Vaticano 15.04.2015.
Rahner K., La Trinità, trad. C. Danna, Brescia 2008.
Ratzinger J., Rapporto sulla Fede. Vittorio Messori a colloquio con il cardinale Joseph Ratzinger, Milano 1985.
Riccardo di S. Vittore, La Trinità, M. Spinelli (ed.), serie: Fonti cristiane per il terzo millennio 4, Roma 1990.
Rocchetta C., Teologia della Famiglia. Fondamenti e prospettive, Bologna 2011.
Salvati G.M., Io uno e trino. La Trinità come modello del cristiano, Napoli 2011.
Scheeben M.J., I misteri del cristianesimo, trad. I. Gorlani, Brescia 1953.
Scola A., Il mistero nuziale. Una prospettiva di teologia sistematica?, Roma 2003.
Secondin B., Abitare gli orizzonti. Simboli, modelli e sfide della vita consacrata, Milano 2002.
Stramare T., Le due Trinità, celeste e terrestre, fondamento della teologia della famiglia, https://movimentogiuseppino.files.wordpress.com/2011/06/le-due-trinita-celeste-e-terrestre-fondamento-della-teologia-della-famiglia.pdf [accesso: 10.03.2021].
Tommaso d’Aquino, La Somma Teologica, Bologna 2014.
Vincenzo de’ Paoli, Conferenze spirituali alle Figlie della Carità, Roma 1980.
Downloads
Download data is not yet available.