Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 31 Nr 2 (2023): A Tribute to Joseph Ratzinger – Benedict XVI

Teologia systematyczna

Trynitarna ontologia Ratzingera i jej patrystyczne korzenie: nowatorskie ujęcie we Wprowadzeniu w chrześcijaństwo

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2023.31.2.5-33  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.12.2023

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie relacyjnej ontologii trynitarnej w nowatorskim ujęciu Josepha Ratzingera, zaproponowanej przede wszystkim w trynitarnej części Wprowadzenia w chrześcijaństwo. Relacyjna ontologia trynitarna, zainspirowana pismami św. Augustyna, ale także innych ojców greckich, może być pojmowana jako próba ponownego zrozumienia istoty Boga w świetle Objawienia chrześcijańskiego (gdy dopełniacz w wyrażeniu „ontologia Trójcy Świętej” jest interpretowany jako genetivus obiectivus) lub jako ponowne odczytanie świata i historii w kluczu trynitarnym (gdy dopełniacz jest interpretowany jako genetivus subiectivus). Badanie propozycji Ratzingera przebiega w trzech etapach. Autor zaczyna od ponownego odczytania teologii negatywnej jako swoistego kodu doktryny trynitarnej, zgodnie z relacyjną epistemologią trynitarną, następnie analizuje pogląd Ratzingera na osobę jako epifaniczny locus trynitarnej ontologii, a kończy uzasadnieniem na podstawie Ratzingerowskiej chrystologii, że przejście do nowej trynitarnej koncepcji stworzenia jest nieuniknione.

Bibliografia

  1. Aristotle, Metaphysics, vol. 1: Books 1–9, vol. 2: Books 10–14, Series: Loeb Classical Library 271, 287, transl. H. Tredennick, G.C. Armstrong, Cambridge, MA 1933. [Google Scholar]
  2. Aristotle, On Sophistical Refutations. On Coming-to-be and Passing Away. On the Cosmos, Series: Loeb Classical Library 400, transl. E.S. Forster, D.J. Furley, Cambridge, MA 1955, pp. 2–155. [Google Scholar]
  3. Aristotle, Physics, vol. 2: Books 5–8, Series: Loeb Classical Library 255, transl. P.H. Wicksteed, F.M. Cornford, Cambridge, MA 1934. [Google Scholar]
  4. Arostegi Esnaola M., I Padri come risposta (Antwort) alla Parola (Wort), [in:] Storia e Mistero. Una chiave di accesso alla teologia di Joseph Ratzinger e Jean Daniélou, eds. G. Maspero, J. Lynch, Roma 2016, pp. 41–68. [Google Scholar]
  5. Augustine, On the Trinity, [in:] The Works of Aurelius Augustine, vol. 7, ed. M. Dods, transl. A.W. Haddan, Edinburgh 1873. [Google Scholar]
  6. Belleza J.I., Joseph Ratzinger, Student of Thomas, “Berkeley Journal of Religion and Theology” 5/1 (2019), pp. 94–120. [Google Scholar]
  7. Blanco P., The Theology of Joseph Ratzinger: Nuclear Ideas, “Theology Today” 68 (2011), pp. 153–173. [Google Scholar]
  8. Böckenförde E.-W., Religion, Law, and Democracy: Selected Writings, eds. M. Künkler, T. Stein, Oxford 2021. [Google Scholar]
  9. Daniélou J., La Trinité et le mystère de l’existence, Paris 1968. [Google Scholar]
  10. Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, vol. 2: Books 6–10, Series: Loeb Classical Library 185, transl. R.D. Hicks, Cambridge, MA 1925. [Google Scholar]
  11. Gaál E. de, The Theology of Pope Benedict XVI: The Christocentric Shift, New York 2010. [Google Scholar]
  12. Gregory of Nyssa, The Life of Moses, Series: The Classics of Western Spirituality, ed. A.J. Malherbe, New York 1978. [Google Scholar]
  13. Hemmerle K., Thesen zu einer trinitarischen Ontologie, Einsiedeln 1976. [Google Scholar]
  14. Heraclitus, Fragments, ed., transl. T.M. Robinson, Toronto 1987. [Google Scholar]
  15. Hilary of Poitiers, On the Councils, [in:] Hilary of Poitiers, John of Damascus, transl. E.W. Watson et al., Peabody, MA 1994, pp. 4–29. [Google Scholar]
  16. Lafont G., Peut-on connaitre Dieu en Jésus-Christ?, Paris 1969. [Google Scholar]
  17. Maspero G., The Cappadocian Reshaping of Metaphysics: Relational Being, Cambridge 2024. [Google Scholar]
  18. Maspero G., La fisica contemporanea e la teologia trinitaria possono avere qualcosa in comune? Un suggerimento dall’ontologia relazionale, “Rivista di Filosofia Neo-Scolastica” 108/2 (2016), pp. 321–333. [Google Scholar]
  19. Maspero G., The Mystery of Communion. Encountering the Trinity, South Bend, IN 2021. [Google Scholar]
  20. Maspero G., Patristic Trinitarian Ontology, [in:] Rethinking Trinitarian Theology. Disputed Questions and Contemporary Issues in Trinitarian Theology, eds. R.J. Woźniak, G. Maspero, London–New York 2012, pp. 211–229. [Google Scholar]
  21. Maspero G., Rethinking the Filioque with the Greek Fathers, Grand Rapids, MI 2023. [Google Scholar]
  22. Maspero G., The Trinity, [in:] The Routledge Handbook of Early Christian Philosophy, ed. M. Edwards, London–New York 2021, pp. 125–138. [Google Scholar]
  23. Maspero G., Lynch J. (eds.), Storia e Mistero. Una chiave di accesso alla teologia di Joseph Ratzinger e Jean Daniélou, Series: ROR Studies Series 2, Roma 2016. [Google Scholar]
  24. Nichols A., The Thought of Pope Benedict XVI. An Introduction to the Theology of Joseph Ratzinger, London–New York 2007. [Google Scholar]
  25. Plato, Laws, vol. 2: Books 7–12, Series: Loeb Classical Library 192, transl. R.G. Bury, Cambridge, MA 1926. [Google Scholar]
  26. Plato, Lysis, [in:] Plato, Lysis. Symposium. Phaedrus, Series: Loeb Classical Library 166, eds., transl. C. Emlyn-Jones, W. Preddy, Cambridge, MA: 2022, pp. 3–105. [Google Scholar]
  27. Plato, Sophist, [in:] Plato, Theaetetus. Sophist. Series: Loeb Classical Library 123, transl. H.N. Fowler, Cambridge, MA 1921, pp. 259–461. [Google Scholar]
  28. Proniewski A., Joseph Ratzinger’s Philosophical Theology of the Person, “Rocznik Teologii Katolickiej” 17/3 (2018), pp. 219–236. [Google Scholar]
  29. Ratzinger J., Behold the Pierced One: An Approach to a Spiritual Christology, San Francisco, CA 1986. [Google Scholar]
  30. Ratzinger J., Heilsgeschichte und Eschatologie. Zur Frage nach dem Ansatz des theologischen Denkens, [in:] Theologie im Wandel. Festschrift zum 150 jährigen Bestehen der kath. theologischen Fakultät an der Universität Tübingen, 1817–1967, München 1967, pp. 68–89. [Google Scholar]
  31. Ratzinger J., The Holy Spirit as Communio: Concerning the Relationship of Pneumatology and Spirituality in Augustine, “Communio” 25 (1998), pp. 324–337. [Google Scholar]
  32. Ratzinger J., Introduction to Christianity, transl. J.R. Foster, San Francisco, CA 2004. [Google Scholar]
  33. Ratzinger J., Jesus von Nazareth. Beiträge zur Christologie, vol. 2, Series: Gesammelte Schriften 6/2, ed. G.L. Müller, Freiburg 2013. [Google Scholar]
  34. Ratzinger J., Die legitimität des christologischen Dogmas, [in:] J. Ratzinger, Jesus von Nazareth, Beiträge zur Christologie, vol. 2, Series: Gesammelte Schriften 6/2, ed. G.L. Müller, Freiburg 2013, pp. 832–849. [Google Scholar]
  35. Ratzinger J., Offenbarungsverständnis und Geschichtstheologie Bonaventuras. Habilitationsschrift und Bonaventuras-Studien, Series: Gesammelte Schriften 2, ed. G.L. Müller, Freiburg 2009. [Google Scholar]
  36. Ratzinger J., On the Understanding of “Person” in Theology, [in:] J. Ratzinger, Dogma and Preaching: Applying Christian Doctrine to Daily Life, San Francisco, CA 2011, pp. 181–196. [Google Scholar]
  37. Ratzinger J., Principles of Catholic Theology: Building Stones for a Fundamental Theology, transl. M.F. McCarthy, San Francisco, CA 1987. [Google Scholar]
  38. Ratzinger J., The Renewal of Moral Theology: Perspectives of the Vatican II and Veritatis Splendor, [in:] Joseph Ratzinger in Communio, vol. 1: The Unity of the Church, Grand Rapids, MI 2010, pp. 183–194. [Google Scholar]
  39. Ratzinger J., The Unity of the Nations. A Vision of the Church Fathers, transl. B. Ramsey, Washington, DC 2015. [Google Scholar]
  40. Ratzinger J., “Wer mich gesehen hat, hat den Vater gesehen” (Joh 14,9). Das Antlitz Christi in der Heiligen Schrift, [in:] J. Ratzinger, Jesus von Nazareth. Beiträge zur Christologie, vol. 2, Series: Gesammelte Schriften 6/2, ed. G.L. Müller, Freiburg 2013, pp. 761–776. [Google Scholar]
  41. Rowland T., Ratzinger’s Faith: The Theology of Pope Benedict XVI, Oxford 2008. [Google Scholar]
  42. Sextus Empiricus, Outlines of Pyrrhonism, Series: Loeb Classical Library 273, transl. R.G. Bury, Cambridge, MA 1933. [Google Scholar]
  43. Troconis Iribarren I.C., Dimensión histórica y dimensión ontológica del cumplimiento del hombre. La salvación cristiana según Joseph Ratzinger, Roma 2019. [Google Scholar]
  44. Troconis Iribarren I.C., Joseph Ratzinger’s Imago Dei Anthropology: The Reconciliation of Ontology and Salvation History, [in:] Between Being and Time. From Ontology to Eschatology, eds. A. Kaethler, S. Mitralexis, Lanham, MD 2019, pp. 189–203. [Google Scholar]
  45. Woźniak R.J., Phenomenological Fragments of Trinitarian Discourse: Being, Having, Relating, “Religions” 14/7 (2023), article no. 929. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.